Ngon tô: “ Khù po hay me na cận hụ” số 5

Kỹ thuật liệng bẻ xằng ( Chựa bẻ địa phường)

Chiêng pi nọng hặc xường! Chựa bẻ tồ nọi lỏ chựa bẻ mi cốc cò nẳng Việt Nàm, lỏ tàng tồ bẻ đảy liệng lài nhất nẳng Việt Nàm. Bẻ tồ nọi, báu mi lài nhứa, liệng cọ báu mi mả lài hák va nẳng lài phỏng họt khạy lài côn Việt Nàm cọ mặc tảnh liệng chựa bẻ nị pưa va măn ók lụk văn, chang tảnh lụk, nhứa kìn chẹp xương nặn đảy lài địa phường tảnh liệng. Lưn xưa lỏ nẳng phổng xùng đìn pu.

          Lựa chọn chựa bẻ

          Piến xiềng…

          Pồng chằư họt vịa lựa chựa bẻ pâng xắư pưng khù lằng nị:

          Lựa chựa đảy hụ bón tảnh liệng, tồ bẻ thấc, bẻ me lỏ pưng tồ hảnh hanh, kìn nhả chọng, le chăn.

          Bẻ thấc đảy hảo hanh, le chăn, xà lằng xư, khồn ấc hy, cồi hy. Lưn xưa, pi nọng pền lựa bẻ thấc cuồng chu ók 2 tồ.

          Bẻ me chựa đảy mi pưng khù xương lằng: Cồi puông, tảu nôm quảng, 2 kín nôm hy té 4 họt 6 phần, khồn nẳng tảu nôm nhương măn nhương đì, báu mi kín oọi.

          Dệt đọp bẻ

          Dệt đọp liệng bẻ, pi nọng pền pồng chằư họt pưng khù xương lằng: Bón tẳng đọp bẻ, tà đìn, luông tẳng. Le chùng dệt đọp bẻ đảy dú lắc bó nặm xủ, lắc hươn dú. Chăm lọp bẻ đảy mo cò mạy dệt hôm, hák va đảy nhẳn pao pẹk xằư sáng bàng, dú bón xùng báu dệt nẳng bón nặm nhưng thuổm chơ mua phồn. Tẳng đọp bẻ lỏ dệt toi luông Đông Nam mua he hư dú dền, mua nào báu chuốp lôm tỏng. Pi nọng mi xương xủ mạy póng vạy dệt. Dệt đọp nọi kẹp va quảng chọp xồm cắp số tồ bẻ chảu chí tảnh liệng dáo thứak môn nưng lỏ liệng 2 tồ lỏ chọp.

          Cuồng đọp đảy lắp tó hang hăm, hang nặm, phảy dòm đảy hăm cừa cánh chự phong dịch bệnh cướt ình ók.

          Chương kìn hẳư tồ bẻ:

          Chương kìn lỏ khù cận hà nhất cuồng dan liệng bẻ. Chương kìn hẳư tồ bẻ cọ mi lài tàng lài dong. Pi nọng mi xương xủ cò khảu li, cò cuổi, cánh bằư pưng tàng cò púk bồng vạy dệt chương kìn hẳư tồ bẻ. Pưng tàng chương kìn hẳư tồ bẻ hôm mi nhả khèo, chương kìn bột cánh pưng tàng chương kìn tứm ten.

          Chự phong bệnh hẳư tồ bẻ:

Vạy chự phong bệnh hẳư tồ bẻ, pi nọng cận phẻo tọn đọp bẻ hẳư pẹk, sáng bàng. Đọp bẻ đảy khắư khồ. Pi nọng lâng kiểm tra pưng bẻ vạy hụ hền lợp tăn pưng tồ pền bệnh, vạy hẳư dú riềng báu hẳư pét pan xắư tồ ứn. Chương kìn cánh nặm kìn lâng nhẳn pao pẹk xằư, báu nau, mốc, mìn. Đối cắp nghê liệng bẻ, côn tảnh liệng cận đảy tắt xỏm kíp tìn hẳư tồ bẻvạy vện xìa bệnh pưới nau nẳng kíp tìn. Nọk nặn ók, pi nọng cận pồng chằư họt lịchtiềm dà vắc xin tục po vạy chự phong bệnh hẳư pưng bẻ.

          Nừa nị lỏ tênh mết kỹ thuật liệng bẻ xằng nẳng đọp. Nghê liệng bẻ chí cựt đảy lang đì kinh tế xùng va hụ chấp năm men pưng kỹ thuật.

          Chiêng pi nọng hặc xường! Ngon tô: “ Khù po hay me na cận hụ” mự nị họt nị lỏ mết. Ngon tô nị đảy cơ quàn tàng nả đài quam pák Việt Nàm dú phổng tày Bắc chấp năm. Ngon tô nị mi luông choi dừa khòng Trung tâm khuyến nông phén mương./.

Tòng Anh -Lường Huyền dịch