Ong Hồ Doãn Hùng lac sa dalam dom urang nong kham merat salih janih phun pala tui jalan kein laba di xã Sùng Nhơn, huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận. Bilan 4 thun dahlau, hadei di mbang nao rivang iek mblang taneh pala dâu tằm di Bảo Lộc – Lâm Đồng, ong Hùng khang hatai salih mblang taneh pala njam patam daok hu di drei tapa pala dâu raong tằm. Meng pajaih dâu bahrau F7, tok pala hadei di 4 bilan, hala tamuh bak hijao, sang ong nao blei pajaih tằm mai raong. Tapa sa thun salih tapa, ong Hùng mboh hu kein laba di anak meta. Angaok sa mblang taneh, min bruk pala dâu tằm ba jien mek tame glaong jang rilo dut haong dom phun pala karei. Ong Hùng kuhria mboh lac: Sa héc-ta dâu kuhria rah tapa raong hu 5 lứa tằm. Yaok lứa 4 hộp. 4 mbang 5 lac 20 hộp tằm. Kén mek tame pablei hu 200 triệu. Kaoh abih jien buh tame ngak abih jaik 80 triệu, jien mek tame meng sa héc-ta dâu hu 120 triệu.”
Mboh jien mek tame meng bruk ngak bahrau glaong jang 3 mbang pala njam patam, sa urang nong karei di xã Sùng Nhơn khang hatai tui bruk ngak bahrau ini. Angaok mblang taneh pala njam patam dahlau diah, sa-ai Phan Ngọc Út ramik pasiam veik piah pala 4 sào (4.000m2) dâu. Bahrau ini, sa-ai raong iek 1 hộp pajaih akaok mereip. Dalam luac 13 harei, tằm brei jaik 45 kg kén siam, pablei yaom 182.000 đồng sa kg, sang sa-ai mek tame hu labaih 8 triệu đồng. Tok glaih glar dalam dom harei bo jien mek tame glaong jang dut haong pala tangeiy saong ratak, yau nan ye sa-ai Út kuhria meda peih prong jang mblang taneh. “Dahlau diah taneh ini drei pala tangeiy, blaoh ratak. Bahrau salih tapa hu dom bilan. Drei hu ngak sa lứa, min mboh kein laba, nan ye drei daok kuhria peih prong tagok dom ribau mét vuông (dom sào) tra.”
Dang tapen kraong La Ngà, ong Trương Quang Đến, Akaok Jabat ngak nong huyện Đức Linh tacei nao gah apuh dâu that hijao khan lac dahlau diah Đức Linh jeng lac bhum taneh pala phun dâu. Tuk nan, huyện jeng hu hợp tác xã patagok phun dâu tằm. Min hadei di nan bruk pala dâu oh daok kein laba saong hợp tác xã dâu tằm jeng yah klaak dalam dom thun 1990.
Jaik di ini, meng pajaih dâu bahrau saong pajaih tằm bahrau gam haong ilamu kỹ thuật raong bahrau, bruk pala dâu raong tằm daok cakrok patagok. Pajaih dâu bahrau brei ralo hala, pajaih bahrau jeng takik ruak, mbuan raong brei kén siam jang dut haong pajaih meng kan. Gam haong jalan raong bahrau (tằm hu raong ala nền xi măng atau angaok dàn khung kayau lang halam, oh cang pak krem laa), bruk brei mbang salih khak biak lagaih, patak pataom hu pren pasang iek, nan ye ba mai kinh tế biak glaong.
Tui jalan salih janih phun pala, rami ramik veik bruk ngak nong piah ba chuỗi giá trị pandap panda patagok, ba kein laba ka bhap bani angaok sa mblang taneh, meng blaoh huyện Đức Linh hu pechreih urang nong xã Sùng Nhơn nao dahlau dalam bruk cakrok patagok bruk ngak ini, hadei di nan meda peih prong tabiak dalam huyện. Dalam nan, bruk pambuak gauk haong doanh nghiệp, grap tanat labik pablei ka urang nong nan lac bruk praong. “Gam haong bruk peih prong mblang taneh, khaol dahlak ngak tabiak chuỗi liên kết, duah doanh nghiệp piah gam buh jien tame ngak saong blei veik pandap ngak hu ka urang pala dâu raong tằm urak ini. Tui jalan ngak nan, gah ngak nong biak sangka, gam jak ba doanh nghiệp saong urang nong pambuak gauk chuỗi giá trị ini dak harei dak cakrok jang”.
Tal harei ini, angaok bhum taneh Sùng Nhơn, huyện Đức Linh hu 16 baoh sang urang nong pala jaik 10 héc-ta dâu tằm. Tuk vak tapa, yaom pablei kén tơ tani tanat meng 150.000 – 180.000 đồng/kg. Dalam sa thun, yaok héc-ta dâu raong hu jaik 20 hộp tằm pajaih, mek hu jaik 1 tấn kén tơ. Kaoh abih phun jien buh tame ngak, urang nong daok laba hu labaih 100 triệu đồng. Kein laba di bruk ngak ini daok ba jien tame rilo ka bhap bani bhum ceik huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận./.
Viết bình luận