Bein rivang baoh kayau di sang ong Nguyễn Thanh Trúc

Sang ong Nguyễn Thanh Trúc daok di palei Minh Tiến, xã Hàm Minh, huyện Hàm Thuận Nam – labik hu mong yau pasak thanh long di Bình Thuận, hu 4 ha thanh long. Meng caong hu rilo janih phun pala, ong pala pablak dalam bein thanh long dom janih phun yau kruac bung kalik hijao, la-u, panat, pa-aok…Jaik di ini, bein di ong hu jeng labik vaih tame rivang di dom ayut, gauk gar dalam dom harei puac adit. Urang ini khan brei ka urang diah thau, urang rivang ma-in duah mai tal dak harei dak rilo, ong Trúc sahneng tal bruk ngak du lịch. Meng nan, sang ong buh jien tabiak ngak labik vah ikan me-in, pasiam veik danao caraih, ngak dom labik drei yau di puk palei…Yaom lac thanh long saong kruac bhung daok hu yaom min ong Trúc oh paik pablei abih bo khik veik meneing baoh tasak piah taduan raok tuai mai rivang ma-in: “Labaih sa thun ini mai kayua jit ruak nan ye takik hu tuai damuai. Tok hu tuai dalam puk palei, blaoh lavik lavik jeng hu tuai di bal raya vaih tame ma-in, rivang iek bruk pala phun la-u, phun kruac bhung. Meng phun thanh long salih tapa pala la-u, kruac bhung ini, di Hàm Thuận Nam ini tok hu sang dahlak. Tuai mai ravang me-in ye tuk lo tuk takik, bhian mai rilo di harei Car, harei dit”.

Hu mbaok di bein sang ong Trúc, sa-ai Nguyễn Thị Kim Thoa biak chreih chai tuk hu paik baoh kruac bhung, paik la-u meng angaok phun: “ Mbang akaok mereip mai rivang ma-in di bein ini, mboh langik pak ini biak la-an bingi, daok baoh kayau ye biak bingi. Daok po bein biak rap ar tuai saong biak bui sambai chreih chrai. Dahlak saneng lac di labik ini meda pachreih hu rilo tuai damuai”.

Langiu di Hàm Thuận Nam, rilo huyện, bal karei di Bình Thuận jeng hu dom phun pala karei yau: medar kanjik katam, nho kanjik katam, durian... Ong Hồ Công Tiền, Akaok jabat Ilamo – brei thau huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận khan lac, huyện hu jalan ngak brei cak rok patagok bruk rivang ma-in bein nho, bein medar piah patagok jien mek tame: “Ngan haong dom janih pandap panda kaya nong duh ka bruk rivang ma-in, dom thun tapa huyện hu jalan pala phun nho kanjik katam, madar kanjik katam, atau kruac, patei… Huyện mboh ini lac dom janih kaya nong duh ka tuai damuai”.

Hu dom panuac meyaom ka bruk rivang ma-in bein di Bình Thuận min dom labik rivang ma-in ini tok peih ngak sit sot, ngak tui hatai. Tui ong Võ Xuân Nghĩa, Akaok pasak Thông tin xúc tiến du lịch Bình Thuận, piah jul khang bruk rivang ma-in gah ngak nong dalam tỉnh, langiu di bruk daong  rilo jang ka dom po bein ye dom po bein njauk duah dom jalan ngak ka nyu siam gheih jang: “Rivang ma-in gah ngak nong nan lac sa bruk biak chreih chrai. Khaol dahlak hu meyaih khan angaok dom gah truyền thông saong khan brei ka dom công ty lữ hành thau. Caong khin tuk jit ruak padam trun, darak pasar du lịch peih gilac ye ini lac sa dalam dom labik rivang ma-in bahrau, ngak brei parilo jang dom labik rivang ma-in di Bình Thuận”.

Langiu di phun thanh long, urak ini di rilo labik dalam tỉnh Bình Thuận daok hu pala rilo janih phun mbang baoh karei yau: phun madar, phun nho, phun durian...tui jalan pala praong. Kuhria tak puac thun 2020, Bình Thuận hu labaih 44.286 ha phun mbang baoh lavik thun. Meyah hu quy hoạch saong pambuak gauk khang kajap, dom bein ini meda gam pala ngak gam peih bruk rivang ma-in, taduan raok tuai damuai tui jalan "bilan halei pandap mbang nan", rik daong jhul patagok bruk rivang ma-in gah ngak nong khang kajap./.  

Urang lang: T.Sĩ - 6/4/2021