BR-VT meda peih prong jang labik ngak kong, pabak quỹ taneh piah pabak hatai caong khin di urang buh jien tame

Labik ngak kong Đất Đỏ 1, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu hu peih tabiak meng puac thun 2009 di angaok taneh praong 500 ha, tal puac thun 2019 pachreih hu jaik 20 urang buh jien tame ngak, ngan haong 80% mblang taneh brei papah. Ong Nguyễn Khắc Thanh, po buh jien tame ngak di labik ngak kong Đất Đỏ 1 brei thau, meng puac thun 2019 tuk jit ruak Covid-19 tamuh khang, rilo urang negar langiu buh jien tame ngak oh mai tal Việt Nam hu. Piah pachreih urang buh jien tame ngak, labik ngak kong Đất Đỏ 1 hu salih jalan taom gaok tuai damuai, pandar zalo, Skype… piah meyaih khan, brei thau ka labik ngak kong. Hadei di tuk duah hu urang buh jien tame ngak, tapa harak thư điện tử, bruk panthau khan nao mai hu rah tabiak gam gam meng ieu phone tapa video, tuai negar langiu hu khan brei thau cambaih dahlau di tuk buh jien tame ngak. Tui ong Thanh, meng pathau khan ndom biai nao mai, meyaih khan cambaih laih ka labik ngak kong, rilo urang jia tui saong mboh tangin sanya, caik jien dahlau piah khik taneh: “Khaol dahlak mboh tangin tame rilo harak sanya buh jien tame ngak, rilo meng lac urang negar langiu. Urang jeng oh ka thau tuk halei mai veik kayua lac hadei di tuk mboh tangin tame harak sanya ye jit ruak tamuh khang. Urak ini dom urang buh jien tame ngak daok kuhri kuhria veik tukvak saong bruk buh jien tame ngak.”

Meng rilo jalan taom gaok yau ginum bai online, meyaih khan angaok dom blah web di kapul pablei salih yau Hoa Kỳ, Japon, Hàn Quốc… urak ini labik ngak kong Phú Mỹ 3 hu 10 tuai meng japon, Hàn Quốc mboh tangin tame sanya, khik taneh dahlau dalam 1 thun. Ong Kazama Toshio, Phaok Akaok labik ngak kong  Phú Mỹ 3 ndom lac, hu rilo urang negar lingiu ủy thác ka gah pambuak bruk pak Việt Nam mai duah thau, roh duah, padang danak dak saong kuhria caga buh jien tame ngak. Daok dom doanh nghiệp hu buh jien tame ngak labik ngak kong jeng ngak bruk meng atah, peih ngak dom bruk di danak dak, ini lac kadha bui sambai brei ka Phú Mỹ 3: “Sa kadha biak siam meng dom urang buh jien tame ngak nan lac hu brei buh jien tame ngak blaoh, daok dalam tukvak padang saong caga ba dom danak dak tame ngak, kayua dom urang ini hu dom tổng thầu, jabat pabak dịch vụ di Việt Nam nan ye jhul samar tukvak. Dom danak dak hu peih ngak ye pandap panda hu ngak tabiak gam gam tagok.”

Tui kuhria mboh dahlau di dom urang ilamu gah kinh tế, hadei di tuk jit ruak nao tapa, bruk buh jien tame ngak di doanh nghiệp FDI tame BRVT dalam dom thun anak tal meda daok patagok. Urak ini rilo labik ngak kong bak abih atau daok likau adat peih prong, patagok jang mblang taneh piah pabak bruk caong pah taneh ngak sang xưởng di dom doanh nghiệp. Ong Lê Thanh Liêm, Phaok akaok UB bhap bani huyện Châu Đức brei thau: “Huyện meda peih bruk pato pathram bruk ngak piah pachreih urang ngak, pabak urang ngak ka dom labik ngak kong, palaghaih di abih ka dom urang buh jien tame ngak sahang hatai ngak mbang. Taphia di nan, daong abih hatai bruk peih prong mblang taneh, ngak jeng mblang taneh hacih piah ka dom urang buh jien tame ngak palih ruah dom danak dak tui jalan ba di tỉnh.”

Tuk vak tapa, tỉnh BR-VT pataom tame pasang iek, ramik veik quy hoạch dom labik ngak kong tui jalan pachreih urang buh jien tame ngak hu palih ruah pambuak pagam haong khik siam môi trường, pandar biak siam quỹ taneh saong padang dom cụm công nghiệp pambuak gauk.Ong Nguyễn Anh Triết, Akaok Ban Khik iek dom labik ngak kong tỉnh BRVT brei thau: di dom labik ngak kong dalam tỉnh hu jaik  50 urang buh jien tame ngak daok tui iek, mboh tangin tame harak kanar hadar saong khik taneh ngan haong mblang taneh labaih 1.000ha. Meng ini tal thun 2030, BR-VT meda peih prong jang labik ngak kong, pabak quỹ taneh labaih 8.000 ha piah pabak hatai caong khin di urang buh jien tame: “Dom urang buh jien tame ngak hu khik taneh jaik 630 ha. Hadei di jit ruak, taong abih urang buh jien tame ngak meda bak abih jaik 1.000 ha.”

Meng jalan ngak lac "Taong abih brei ka bruk njauk hatai di urang buh jien tame ngak", tỉnh BRVT biak caik hatai tak bruk salih abhrau gah harak gar tui jalan samar drah, min jeng ngak nyu tui adat hukum piah palaghaih siam di abih ka dom urang buh jien tame ngak sahanang hatai ngak mbang./.

   Urang lang: Jasi – 23/03