Meng Khu Bảo tồn Thiên nhiên – Văn hóa Đồng Nai tal bilai Kiểm lâm Suối Kốp biak kan nao, min meng bilai Kiểm lâm Suối Kốp tame  Bilai  Kiểm lâm Suối Ràng dok kan nao jang. Dom urang jakar khik iek glai njauk mek radeih đặc dụng 2 kong piah ba khol hulin nao. Jalan nao kan kandah, hu labik khol hulin njauk trun radeih nao takai. Hadei di jiak meteh tuk nao tapa glai, khol hulin meng tal Bilai Kiểm lâm Suối Ràng. Taduan khol dahlak dalam boh sang tual, ong Nguyễn Văn Lập – Akaok bilai labik ni brei thau, ni lac bilai atah abih di Khu Bảo tồn Thiên nhiên – Văn hóa Đồng Nai, dok tapen bein pakat negar Cát Tiên song xã Thống Nhất, xã Đăng Hà, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước. Bilai hu 9 urang jakar, njauk tui iek jiak 5000 ha glai. Ni lac labik bhian hu limen song limo glai  tame tabiak nan ye biak kan kandah. Saai Phan Đình Phong, urang jakar khik iek glai di Bilai Kiểm lâm Suối Kốp khan lac: 3 thun dahlau adei ngak di labik ni, khin ieu phone brei kumei njauk tabiak langiu labaih 5-6 km meng hu sóng. Labik nan adei saai ndom bui lac đồi khin kumei. Kayua khin kumei meng tabiak tal nan ieu phone. Rilo tuk tabiak gaok limen dang nan njauk nduac tame veik 

Oh hu sóng điện thoại, oh hu điện negar, dom bruk ngak di adei saai urang jakar bilai Trạm Kiểm lâm Suối Ràng tok cong tame bình ắc-quy hu tích điện meng năng lượng ia harei. Ong Nguyễn Văn Lập – Akaok bilai brei thau, urang trực tết di labik ni hu meteh 50% quân số, parabha jeng 2 ka, ka 1 meng harei 28 tal harei 2 bingun tết song ka 2 meng 2 bingun tết tal 6 bingun tết: Melam giao thừa adei saai medeih cang cúng bloh jeng menyum sa cavan alak bloh ndih. Tal mesup brei parabha adei saai tagok glai. Labik ini drei daok jiak tapen Bù Đăng, Bình Phước, tui hatai jia di urang dok di glai ye harei 1 bingun tết jeng brei adei saai tagok nan ba tui dom lon mbia, sa pok har, sa klaok lak tagok nan paling yang akaok thun bahrau. Tuk 9 tal tuk 10  adei saai mai veik. Meyah hu urang pan akaok khik iek tame ni tadhau yhut tết, adei saai tom gauk menyum mbia bui sambai song gauk.  

Dok hadar melam giao thừa di kreih glai taha tuk dok ngak di labik ni, saai Phạm Văn Nông – Trưởng bộ phận Quản lý – khik iek glai song danao Trị An di Hạt Kiểm lâm - Khu Bảo tồn Thiên nhiên – Văn hóa Đồng Nai brei thau: Cúng melam giao thừa  hulin hadar tal dom thun dok di plei, ame  cúng giao thừa drut droi uan palei, uan ong muk ong kei, oh hu boh panuac halei ndom tagok hu  abih bruk drut drui nan. Tuk nan hu lin plaih nao labik karei. Hadei di tuk cúng bloh, adei saai bui sambai raok tết. Adei saai dok tapen cavan alak akaok thun, khan brei gauk thau dom bruk ngak dalam thun tapa. Bloh bruk ngak di yaok urang hu khan ka gauk pang.

Dom thun jiak di ni, tuk dom mblang glai tamo daok njauk urang palai pajoa, labik daok di tapon limen nyu takik nao, ye dom “ong limen” ni bhian tabiak di dom labik dalam Khu Bảo tồn Thiên nhiên – Văn hóa Đồng Nai. Dalam thun 2005, “ ong limen” tabiak njauk di melam giao thừa di tiểu khu 59. Saai Trần Văn Ninh – phó Trạm Kiểm lâm Suối Kốp -  sa dalam  3 urang  di ca trực nan khan lac: Sa urang bahrau rao radeih biak hacih, daok caga lac bloh ca trực ye nao main song kumei, dok sa urang bahrau tabiak darak Phú Lý blei sa blah capha jean biak siam dok tual di akaok papan ndih, piah page cuk nao tadhau yhuh tết sếp song nao main haong payo. Dua urang, urang halei jeng kakuh lac, ong mek hagaih mek jui palai radeih song mek blah capha jean di hulin. Papan ndih hu 2 blah chieu, ong mek sa blah, bloh mbang abih chieu nan. Di gah langiu 2 urang nan khjam merat vái likau, ong mek gaih mek jui mek capha jaen di hulin piah pagaiy hulin nao tadhau yhut tết, pajeng payo nao main, ong mek page oh hu hagait cuk. Labaih 20 minite hadei, tuk mbang bloh chieu nan, ong limen dui jaleih dom blah papan bloh ong klak nao.

Dok saai Võ An Giang – urang kak kajap haong glai ni hu 5 thun khan lac: Melam giao thừa camereip tuk yam tame gah lâm nghiệp, tuk nan dok ieu phone ka amaik piah tadhau yhut tết melam giao thừa, min vô tình adei saai peih kadha doh “Xuân này con không về”, tuk nan 3 urang dok dang 3 gah angaok đồi  piah ieu điện thoại. Tuk pang kadha doh ni adei saai padam điện thoại abih. Tuk nan mboh uan sang lo, thei thei khin tanyoh ia meta. Bloh adei saai pachreih ba gauk, lac di glai taha ni drei mong lac yau sang, sếp drei lac ame, dok đồng nghiệp, ayhut sahabah drei lac adei saai.

Tết mai jeng lac tuk tabung glong di bilan thu, kayua yau nan ye bruk pacang caga apui khuak glai bilan thu jeng hu khu bảo tồn iek prong. Ngan song 3 labik parabha jeng 17 tổ di 17 Bilai Kiểm lâm hu 166 urang, ni lac lực lượng nồng cốt, taduan bruk khik iek saong pacang caga khuak glai di khu bảo tồn. Ong Trần Văn Mùi – Giám đốc Khu Bảo tồn Thiên nhiên – Văn hóa Đồng Nai brei thau: tuk  jiak tết bhap bini urang bhian tame glai piah man pateok duah jien. Kayua yau nan ye, lingiu bruk pathau khan, jak ba,  khu bảo tồn jeng daok nao pasang iek, khik caga glai: Yaok thun tết mai hu padeih meng 9 tal 10 harei, min gah kiểm lâm khol hulin oh meda padeih hu. Padeih ye oh hu urang khik glai. Nann ye padeih tết, adei saai hu padeih 3 harei, dok veik parabha gauk trực luac harei melam. Rai duik kan kandah, labik  ngak kan kandah min adei saai kiểm lâm song urang jakar tong abih cơ quan jeng ngak bruk siam.

Yaom lac nao mai kan kandah, dok di labik atah bayah, bruk mbang huak kurang anak, kurang likuk, min dom urang dok ngak bruk kiểm lâm di Khu Bảo tồn Thiên nhiên – Văn hóa Đồng Nai dok khang hatai hu mbaok piah caga pui khik glai dalam dom harei tết song luac dalam 6 bilan thu, rik dong tame bruk sron mboh ka taneh ia./.