ADAT NGAK CEIK CUAH TUK TẾT CHÔL CHNĂM THMÂY DI URANG KHMER
Chủ nhật, 06:30, 16/04/2023 Urang lang: Mousa Phương Urang lang: Mousa Phương
VOV4.VOV.VN - Tết Chôl Chnăm Thmây hu rilo bruk ngak gah agama, rilo adat cambat meng kan di bhap bini urang Khmer. Tết rah tabiak dalam 3 harei, yaok harei hu sa adat karei, min adat ngak ceik cuah dalam mblang bein di baha lac praong di abih.

Ngan saong urang Khmer, bilan 4 lac tukvak salih di bilan pandiak saong bilan hajan. Di tukvak ini, kayau patau hijao mekre saong langik tasik hadah tagok prein diukrai bahrau. Bruk salih karei, hadah tagok di langik tasik hu urang Khmer sahneng yau bruk peih akaok di sa thun bahrau. Bruk padang ngak Tết Chôl Chnăm Thmây tabiak meng hatai likau ka bilan thu tapa samar piah tame bilan pala drak bahrau.

Di tuk thun bahrau, urang Khmer caga ka drei dom blah khan ao siam mekre, hacih sa-at di abih, uranaih hu jhik, hu blei brei dom blah khan ao bahrau. Sang danaok hu puh, ramik, ngak pasiam. Dom pandap mbang meng kan di bangsa jeng hu caga ginup abih ka dom harei Tết. Urang Khmer taduan raok thun bahrau saong peih ngak dom adat cambat meng kan, uan tabuan ka yaok urang hu bak sa umo thun bahrau, caong sa thun bahrau hu rilo patuah jamo, ginup meda jang.

Tết Chôl Chnăm Thmây rah tabiak dalam 3 harei, yaok harei hu sa adat karei, min adat ngak ceik cuah dalam mblang bein di baha lac praong di abih. Bruk ngak ceik cuah brei hu menuac gheih tangin, piah ngak jeng bingu la yau sa baoh kandi sit, brei ka mikva mai likau po yang brei hu rilo siam mekre dalam thun bahrau.

Đại đức Thạch Tha – Phaok trụ trì baha Phnorro Ka di Sóc Trăng khan lac: Adat ngak ceik cuah di tuk Tết Chôl Chnăm Thmây lac sa adat cambat biak praong. Piah ngak ceik cuah, urang brei pilih ruah cuah hacih ngak jeng 9 baoh ceik sit, hu 8 baoh daok di 8 gah saong 1 baoh daok pak kreh. Dom baoh ceik ini lambaok ka alam dunya, dalam nan baoh ceik di pak kreh lac pasak di alam dunya. Ngak ceik blaoh, urang ngak paga pacang vil val dom baoh ceik ini piah plaih uranaih nao mai ngak khut.

Adat ngak ceik cuah hu peih akaok meng adat quy y ka ceik saong tal harei hadei ngak adat xuất thế. Dom adat cambat ini tal harei ini hu khik ramik ieu lac phúc duyên ngak ceik cuah. Hadei di tamat bilan tết, cuah ini hu baha mek ngak kandi, nan ye tết thun ini mikva phật tử dalam saong langiu bổn đạo hu mai alin hadaih rilo cuah piah padang ngak. 

Tui dom harak gar lac hu rilo dalikan, rilo makna di adat ngak ceik cuah, mai meng dalikan ka sa urang ngak bruk man pateok. Dalikan khan lac: Meng tuk ngak bruk man pateok, urang nan pametai biak rilo athur, cim brim. Tuk taha, ong yau mboh di anak meta dom drei athur, cim brim bo ong pametai, saong ong ndih lipei mboh nyu mai ndok mek suan yava di ong. Min ong hu ong bhik tacei pato jakan ngak ceik cuah dalam sa baoh baha jaik labik ong daok piah pataom mek phước. Meng nan, tuk dom drei athur, cim brim mai ndok mek suan yava, ong ndom haong kol nyu lac: “Meyah kol he khin pacap kau bayar oan nghiệt, ye likau kol he yaok abih dom asar cuah bo kau ngak jeng ceik, bloh kau bayar suan yava ka kol he”. Taong abih athur saong cim brim taduan tui bruk nan, kol nyu ba gauk nao yaok min oh ngak habar yaok hu abih. Puac di abih, kol nyu klaak nao, meng nan, urang man pateok oh daok ndih lipei mboh bruk jhak tra, prein yava di ong hu khang kadang veik. Jeng meng tuk nan, urang man pateok kham merat pataom công đức, piah ngak bruk pahla tal sa rituh thun taha, tal abih rai. Jeng meng dalikan ini, urang Khmer maong iek adat ngak ngak ceik cuah lac sa adat praong dalam bruk pataom phước đức ka harei hadei.

Thượng tọa Lý Đen - Trụ trì baha Chrôi Tưm Chắs, Phường 10 (TP. Sóc Trăng) brei thau, ngak ceik cuah lac adat padang công đức, likau phước ka baoh sang… Tapa nan, daok brei mboh bruk jum pataom di phật tử saong sư sãi dalam bruk iek glang ka baha, labik hu pagap yau pasak di bruk ngak agama di urang Khmer.

Meda lac, Chôl Chnăm Thmây lac sa dalam dom harei roya praong, ndung bak ilamu di mikva bangsa Khmer. Dalam tuk Tết meng kan ini, taong abih menuac urang, yaom lac jar var tal halei jeng caik tukvak piah tagok baha, abih di nyu lac hu mbaok tame ngak ceik cuah. Ini lac sa bruk gam brei mboh hatai hadar tal muk kei, gam pataom công đức piah ka raidiuk urak ini saong lot daih hu siam mekre jang, Nan jeng lac sa hatai sahneng hu meng rabau thun di sa bangsa, rik daong tame bruk khik ramik dom yaom glaong ilamu meng kan siam mekre di bhap bini Khmer./.

Urang lang: Mousa Phương

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)