Bhap bini bangsa Vân Kiều, Pa Kô hu ngak tabiak rilo janih alak ragam (lak, capi Ta-lư, khèn A-mam, khèn bè, capi Pơ-lựa, thanh la, kaong chieng, hagar...) meng dom janih hu dalam glai, yau ye kayau, kreim, la-a,.. ngak jeng dom sap yava biak pachreih hatai manuac pang. Tui yaok bruk karei di gauk, urang pandar dom janih alat ragam ka nyu lagaih. Alak ragam di urang Vân Kiều, Pa Kô yaom lac hu ngak meng dom pandap mbuan duah, min nyu hu maong lac inem krung hu yaom glaong dalam gilang ilamo meng kan di urang.

Yaok janih alak ragam di urang Vân Kiều, Pa Kô jeng ndung bak dalam nyu sa dalikan karei. Chiêng, trống, khèn bè, lak - khalei lac dom alak ragam ginreih hu padar rilo abih. Lak di urang hu rilo janih saong yaok janih hu ma-in di dom adat cambat karei di gauk. Kak kajap abih haong mikva lac Pi, alak ragam duy nhất hu yuk tagok tuk bui sambai jang yau tuk duh hatai, atau tuk ngak ndam metai, tuk  ngak adat pok kakuh muk kei, dom po yang… Tuk daoh Xà-nớt, ragu daoh bhap bini ndung bak hatung hatian saong hatai sahneng ka talei pambuak gauk dalam rahra, but pajaih, puk palei ye mikva yuk khalei Khui. Daok khalei Teril hu yuk tagok tuk daoh ragu Oát, ragu daoh pagun gauk di likei kumei Vân Kiều.

Capi Ta-lư hu saik saok deih yau mbaik capi guitar sit, oh ngak tui quy chuan halei, oh tui bruk praong sit halei bo tui sap praong, sit di mbaik kayau piah ngak jeng rup capi. Ta-lư lac dalikan di urang likei matuai haiy duah amaik saong lac alak ragam brei ka urang likei. Min, urang likei Vân Kiều, Pa Kô oh tuk halei paik capi Ta-lư dalam tuk ndam metai, ndam pathi,…

Brei mboh bruk chreih chrai, bui sambai daok hu kadait A-mam. Maong rah tapa, kadait A-mam mboh gah langiu biak mbuan ngak, tok atah labaih 40cm, sit deih yau gai iduh, likei saong kumei jeng yuk hu, min piah ngak hu sa mbaik kadait ye brei hu ilamo. Kadait A-mam meda hu yuk sa urang atau yuk dua urang, bhian lac sa urang likei saong sa urang kumei yuk nao mai.

Ngan haong mikva Vân Kiều, Pa Kô, sap kaong chieng kak kajap haong suan yava anek manuac. Kaong chieng bhian hu mikva taong tagok dalam adat ieu suan padai, adat kak talei marai tame takoi tangin, adat uan sang bahrau… Tal umo tok diuk tok pasang, khèn bè lac alak ragam piah ka urang likei Vân Kiều brei mboh bruk naih gheih,  lac ragu pagun sanya, ba jalan ka likei, kumei Vân Kiều duah hu ka drei sa urang diuk atau pasang…

Bruk gheih makre di alak ragam meng kan di urang Vân Kiều, Pa Kô  daong ngak brei kaya meda jang, hu rilo janih jang dalam ilamo Việt Nam ndung bak ilamo bangsa./.