MEBUK IA TAPAI YAMEN BINGI DI URANG BANGSA RAGLAI DI TINH NINH THUAN
Chủ nhật, 00:00, 13/10/2024 Urang lang: JASI Urang lang: JASI
CHAM.VOV.VN - Ia tapai nan lac janih pandap biak karei di urang Raglai pak tỉnh Ninh Thuận, hu pandar dalam rai diuk bhian harei, kakuh paling yang mebhang saong menyum payak tuai damuai bhap bani. Meng lavik mai, tapai di bhap bani Raglai hu rilo urang thau tal kayua pahe yamen bingi biak karei oh meluk tame halei hu saong alak hu ngak tui sa jalan ngak biak karei saong caong khin urang ngak njauk hu ilamu saong tangin ngak gheih. Yau nan, kadha hagait ngak jeng janih biak karei di aia tapai Raglai, kadha vak di Jasi meda daong ka mikva saong taong abih gauk duah thau jang.

Meng lavik mai, aia tapai hu pambuak pagam haong urang Raglai, oh thei kanar hadar cambaih laih janih alak biak karei ini tabiak rai meng tuk halei, peih mbaok meng habar, tok thau ini lac sa bruk ngak meng kan hu caik veik meng rai ini tapa rai diah.

Dom rai rah bhap bani Raglai prong tagok njauk tui takai gauk nao tame glai piah paik hala, duah kanduh phun kayau glai ủ men blaoh ngak jeng dom caih tapai pahe bingi mbuan menyum. Dom alak bingi tok khin caik brei ka dom harei rija roya di bhap bani labik ini.  

Tuk sap Mã La – paoh pasar yava tagok taphia dalah apui glaong biar, urang taha, ranaih, dam dara pal tangin gauk daok vin taom dhar ché tapai. Urang Raglai saneng lac, urang taha menyum dahlau, urang kamei menyum hadei blaoh ka meng tal dam dara dalam puk palei. Yau nan, manuc urang bui ma-in tal tuk aia bulan karam, alak tapai ralai jang. Mebuk gam haong alak tapai dalam melam nyaom pataom, yau nan min, takik thei mboh  lac piah hu vị jamen laman cambuai di alak tapai Raglai ye caong khin di urang ngak hu sa jalan ngak tabiak biak gheih ghang. 

Amuk Pi Năng Thị Cô daok di xã Phước Bình, huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận brei thau, nguyên liệu chính di alak tapai nan lac hu kanduh phun kayau atau gha phun (janih phun jru dalam glai), meyah kurang janih phun ini  ye oh ngak jeng hu hương vị biak karei di alak tapai urang Raglai. Bhap bani njauk nao tame dalam glai taha piah mek kanduh phun, gha phun ba mai sang, pambu, hadei di nan thok klik jeng tapung, srau haong tapung brah, hadei di nan gul veik jeng baoh tapaiy saong meyah lac pandiak siam ye ba pambu sa adit.  

“Pak ini tok hu 4 urang ngak hu alak tapai. Tuk dalam sang hu bruk hagait bui sambai ye bhian ngak alak tapai. Meyaih rak 4 gok prong ye ngak hu labaih 20 ché tagok. Pambak  tui men, meyaih men drei ngak njauk ye brei tabiak alak yamen, ngak oh njauk ye nyu masam. Ndom ka men hu ngak meng gha kayau, atau kanuh phun Pataih (sap Raglai), tui veik nan lac akaok laya atau akaok kuak saong blei mbluak hasit amariak. Hadei di nan, srau veik haong gauk jeng tapung”  

Alak tapai nan lac pandap menyum oh kurang hu dalam dom harei rija roya prong di bhap bani Raglai atau dom bruk ngak prong prang dalam rai anek manuac. Tuk puk palei hu harei roya atau dalam sang hu ndam lakhah, ndam puac, ye caik tapai tuk halei jeng lac janih pandap caik menyum, kayua yau nan ye, caik tapai hu ba caik di sa labik biak trang trọng dalam baoh sang.  

Ong Ka Tơ Quỳnh, daok di xã Phước Bình, huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận brei thau, dom thun jaik di ini, tuk bruk rivang ma-in di puk palei cak rok patagok, ye caik tapai oh kuhrang hu dalam thực đơn bo tuai damuai palih ruah mek ngak dahlau.

 “Langik tasik di Phước Bình biak laghaih brei ka bruk rivang ma-in bhap bani pambuak pagam haong bein phun mbang baoh. Tuk tuai damuai mai ini ye hu tut angan dom kaya mbang yau: lisei lam, munek am, aia bai hala glai. Langiu di mbang menyum tuai damuai daok caong khin hu bruk ngak daoh tamia meng kan di bangsa drei daok khik veik yau: taong mã la, menyum alak tapai dalam melam cuh apui di kajang”

 Ong Trần Văn Toàn, Akaok Duk Ilamo – Pathau khan huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận brei thau, jaik abih mikva urang Raglai di 9 xã dalam huyện thei jeng tau ngak alak tapai, min tok hu dua xã hu alak tapai biak karei nan lac Phước Trung saong Phước Bình. Dalam dua thun 2022 – 2023, tỉnh Ninh Thuận hu mboh tangin brei ka huyện Bác Ái saraj padang ngak không gian ilamo saong pacang khik, cak rok patagok dom bruk ngak meng kan yau bruk dak pak saong bruk ngak alak tapai.

“Puk palei meng blaoh nan jeng hu daong ka mikva dom baoh chum, baoh caik piah ngak brei ka angan je alak tapai men hala cak rok patagok saong hu ngak rilo jang piah duh ka tuai damuai mai rivang ma-in di xã Phước Bình. Meng blaoh hu daong ka yaok xã 500 baoh caik, urak ini phun jien hu ba brei ka puk palei paje.”

Ngan haong dom yaom siam gheih ka tri thức bhap bani, bruk ngak meng tangin meng kan ngak tapai di urang Raglai hu jeng sa dalam dom janih biak karei saong hương vị alak tapai hu ngak brei kaya meda jang ka rai diuk ilamo tâm linh di bhap bani Raglai di tỉnh Ninh Thuận./.  

Urang lang: JASI

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023
KADHA DAOH “DHAR  PHOL AMAIK”

KADHA DAOH “DHAR PHOL AMAIK”

CHAM.VOV.VN - Kadha daoh “Dhar phol amaik” kayua Aruah rapaneh Đàng Năng Quạ paneh tabiak, tui sap daoh di Thập Ariya hu ngak brei druat druai baoh hatai rilo menuac saong thaot binguk amaik rambap rambeip, tuk pasang plang lahik, sa drei raong anek praong jeng menuac jeng urang.

20/10/2024

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)