SIAM GHEIH ADAT MBANG AKAOK PADAI BAHRAU DI BANGSA JRAI
Thứ bảy, 06:00, 13/12/2025 Urang lang: MINH KIEN Urang lang: MINH KIEN
CHAM.VOV.VN - Gam saong adat duh rilo yang mebang, dahlau tuk yaok mbang trun pajaih pala, urang Jrai di Tay Nguyen jeng peih adat ngak yang brei ka padai piah likau yang mebang sraong daong, brei ka angin siam hajan lagaih, ngak hagait hu nan, raidiuk trei sir saong sron mbon. Yaom lac jalan pala drak urak ini hu hadah krah, bruk pambak tame langik tasik oh daok yau meng kal, min adat paling padai bilan jeng hu khik ramik di rilo labik yau sa halau ilamo, brei mboh hatai thau dhar phol haong langik tasik saong bau ka anek menuac daok dang siam mekre haong langik ceik glai. Kadha “Dom bangsa adei sa-ai” harei ini khol dahlak yaih khan ka adat ini tapa kadha hu ba tagok Rayo Sap ndom Viet Nam.

Hadah page, tuk ia kakuan daok kandaong di angaok hala dhan, ong taha palei Rơ Châm Hyă gam haong kapul taong caing, tamia xoang di palei Dun De, xa Ia Grai, hu mbaok di tapen halau ia palei piah srap gap adat paling padai bilan. Di labik taneh thaoh tapen ia palei, rahra hu padang dahlau sa phun neu glaong hu srap gap meng talei la-a saong hala glai. Hadei nan sap hagar danei tagok, hlai gam haong sap pleu sameng grauk mbon palei. Nan lac adat ieu bol bhap rahra mai pataom gauk, peih akaok camreip ka adat paling padai bilan yang.

Tuk bol bhap rahra mai pataom ginup, ong taha palei parang dak kaya kaya ngui ngak yang di kreh mblang: sa caih tapai, sa drei menuk am, ralo pabui am saong lisei bahrau. Tuk bol bhap mai ginup, taha palei Rơ Châm Hyă suak ao, cuk kadaop bangsa drei, yam tal anak phun neu blaoh ngak adat.

Klaoh panuac kamaon bac da-a, ong taha palei menyum tanjok tapai akaok meti blaoh yer tapai ka dom ong praong thun, patui veik lac tal dam dara, urang kamei. Tuk caih tapai hu payeng tapa taong abih urang, sap kong caing sameng tagok, peih tabiak gavang tamia xoang vil phun neu. Sap caing, sap hagar yau pachreih takai yam di mbon palei.

Harei ini, adat ngak yang mbang akaok padai bilan jeng hu tuk kurang. Bilan 10/2025 bahrau blaoh, So Ilamo, Pahat padhih saong Jirah rivang hu peih bruk pamedeih adat ini, piah daong bhap bini Jrai pamedeih veik dom ilamo siam gheih di bangsa drei, meng nan adat jeng mbaok meta ka ilamo – jirah rivang nding bak ilamo. Ong Nguyễn Văn Đính, Phaok Akaok UB Bhap bini xa Ia Grai, brei thau:

“Xa patui veik pamedeih dom adat karei yau likau hajan, paling tanjaoh ia, sang kut,… praong jang. Meng nan pambak tabiak ka dom mbon palei karei daong pamedeih dom adat bhap bini di bangsa takik, ngak jeng bruk pambuak pagam bhap bini dalam xa, daong patagok jirah rivang, brei jien mek tame ka bhap bini rahra”.

Amuk Lê Thị Thu Hương – Phaok Yam ndok So Ilamo, Pahat padhih saong Jirah rivang tinh Gia lai brei thau: Tapa bruk pamedeih adat paling padai bilan, bhap bini hu kein lagaih maong veik bruk siam gheih, rilo di dom yaom kaom ilamo bangsa naih gheih di bangsa Jrai; gam haong nan kak kajap hatai gul pataom, patagok bruk di urang hu angan je, taha palei, urang nghe nhan. Ini jeng lac bingun piah paglaong ilamo di rairah sit thun umo dalam bruk khik ramik ilmao bangsa, dom drap ar di urang bangsa.

“Meda ndom lac tapa dom danak dak pamedeih ilamu, mikva biak chreih chrai. Meng thun 2023 tal 2025, tinh hu peih rilo danak dak pamedeih. Urak ini, so patui veik nyaom biai UB Bhap bini tinh patui veik padang danak dak khik ramik kong caing tukvak 2026-2030, dalam nan hu asal kadha pamedeih adat cambat. Dahlak caong khin tukvak anak tal ilamo bangsa di Gia Lai hu rilo urang thau tal jang”.

Ngan haong bhap bini Jrai, dom adat bhap bini oh lac sa drap ar mukkei caik rai, blaoh daok ieu lac halau gak ilamo khik ramik ilamo dalam raidiuk urak ini. Maong mbuan mbiah bhian yau nan, min meng dom adat nan hu pambuak mbon palei saong khik ka yaom kaom caik rai karo kajap, oh kurang lahik tui yaok tukvak dalam harei hadei./.

Urang lang: MINH KIEN

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)