Di mangaok dom bhum glaong bak ia kakua, di kreih mbuan ceik lac dom baoh sang rông biak glaong, lac labik khik suan yava palei di urang Giẻ Triêng ndung mbak gheih mekre karei meng bruk padang ngak saong hatai sahneng ka raidiuk pambuak tal drei kubau. Kadha dom bangsa adei saai adit ini daa mikva saong taong abih gauk duah thau ka drei kubao dalam bruk padang ngak sang rông di urang Giẻ Triêng.

Adat pambuak talei rohim jeng adei sa-ai di taneh ia drei hu meng lavik mai, pambuak 2 urang oh ralow darah haong gauk hu jeng gauk gar. Urang Mnông di Đăk Lăk jeng hu pambuak talei rohim adei saai, min bruk ni oh lac pambuak 2 urang, bo 2 boh sang oh gam talei but pajaih, hu jeng gauk gar ralow darah, song adat pambuak talei rohim gam haong pandap ngak adat hu peih ngak siam mekre. Kadha dom bangsa adei saai adit ni, daa mik va song tong abih gauk pang kadha vak “Gheih mekre adat pambuak talei rohim adei saai di urang Mnông daok di Đắk Lắk” di H Xíu, urang vak di roya sap ndom VN dok di Tây Nguyên.

Mai tal bhum urang Khơme daok di bhum taneran kraong Cửu Long, njauk caik hatai di abih lac dom baoh baha hu tabung glaong, daok kandauk rup di mala dom dhar kayau, phun ta-nốt. Yaok baoh baha jeng hu padang ngak tui ilamu di mikva bangsa saong di dom baoh baha Khmer hu daong ngak jeng sa labik “ginreih” biak hadah krah ka ilamu Nam bộ Việt Nam. Kadha “dom bangsa adei sa-ai” adit ini, kol dahlak da-a mikva saong taong abih gauk mai ravang baoh baha Vàm Ray hu meng labaih 600 thun dahlau di Trà Vinh.

Daok kadauk drei di mala takai ceik limen glaong, praong, palei manuk Đarahoa, xã Hiệp An, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng lac labik daok di labaih 300 baoh sang bangsa takik, ngan haong dom ilamu siam gheih meng kan, gam haong dalikan anit ranam gauk abih hatung hatian min biak pandik harao di urang likai naih gheih saong kumei siam binai kayua adat thách cưới dahlau deih. Kadha dom bangsa adei saai, daa mikva mai rivang palei ini tapa kadha vak di Văn Yên, hu ba tagok mbaok Bangsa saong cak rok patagok:

Gầu Tào lac adat cambat meng kan di urang Mông, hu bhap bini bangsa Mông di dom tỉnh bhum ceik gah brak khik ramik mbiah tal harei ni. Di huyện Hoàng Su Phì tỉnh Hà Giang, adat ngak Gàu Tào hu peih ngak di bilan 9, piah pok meyaom ilamu, bangsa, patagok yaih khan tal tuai damuai ka sajarah dakrai, ilamu di Hà Giang. Kadha dom bangsa adei saai , adit ni, kol dahlak likau khan ka harei pataom ngak adat Gàu Tào di mik va bangsa Mông daok di Hà Giang tapa kadha vak di Minh Tâm hu ba tagok mbao điện tử Thông tấn xã VN

Daoh Then lac ilamu siam gheih di urang Tày, Nùng, Thái hu UNESCO vak angan tame Harak Angan Inem krung ilamu phi vật thể lambaok ka manuac sia dunya. Tui rilo bhap bini daok di bhum ceik gah Barak, dom ragu Then meng kan gam haong capi Tính tuk glaong tuk biar hu prein dui pachreih biak khang. Kayua yau nan ye, bruk khik ramik saong pato daoh Then tuk halei jeng lac bruk suh sah di nghe nhan Then. Kadha “Dom bangsa VN” adit ini, Phương Thoa hu kadha vak ndem ka bruk khik ramik ragu Then di bangsa Tày, Nùng, Thái.

Yaom lac raidiuk dalam dom puk palei di urang Tây Nguyên harei ini hu rilo salih bahrau, min dom yaom glaong meng dom baoh kadaoh thu jeng daok tamo. Tapa nan brei mboh jalan diukrai siam gheih, jaik haong langik tasik di anek menuac bhum taneh bhong bazan. Kadha “dom bangsa adei sa-ai”adit ini, kol dahlak likau khan kadha vak: Baoh kadaoh thu dalam raidiuk bhap bini Tây Nguyên di Ngọc Thu mangaok báo Bangsa saong Patagok.

Ala takai ceik Ngọc Linh, dua huyen bhum ceik Bắc saong Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam lac bhum taneh diuk rai meng lavik mai di urang bangsa Ca Dong ( dhar bangsa Xê Đăng). Lac sa dalam biak takik dom bangsa takik di bhum ceik Trường Sơn - Tây Nguyên, urang Ca Dong tuk halei jeng biak caong khin khik ramik saong patoa veik dom ragu daoh bhap bini bangsa drei…Dalam kadha“Dom bangsa adei sa-ai” harei ini, da-a mikva saong grauk ayut duah thau dom gheih mekre di ragu daoh bhap bini Ca Dong tapa kadha vak angaok harak mbao Bangsa saong Bhum ceik:

Bangsa Hrê rilo meng daok di tỉnh Quảng Ngãi, hu inem krung ilamo biak rilo, ngan haong dom ragu daoh bhap bini yau ye Ka-choi, Ta-lêu gam haong dom janih alat ragam bangsa yau ye chiêng, capi Brook, chinh K’la, Ta lía…. Peih ngak dom jalan ngak di Đảng ka bruk khik ramik ilamo dom bangsa, tỉnh Quảng Ngãi daok pambuak haong mikva bangsa Hrê kham marat khik ramik, patagok yaom glaong ilamo di bangsa drei, piah oh lahik nao. Kadha vak di Đinh Hương hu ba tagok mbao Bangsa bhum ceik hu ndem tal bruk Quảng Ngãi khik ramik ilamo hadah krah di bangsa Hrê.

Mentri Ilamo, The thao saong Du lich bahrau tabiak harak brei thau Adat Khai hạ saong Tri thức lịch Đoi (lịch Tre) di urang Mường tame angan ilamo phi vật thể pakat negar. Ini lac sa kadha biak prong di urang palei Mường Hòa Bình. Kadha dom bangsa VN adit ini, daa mikva saong taong abih gauk pang kadha vak di Nguyệt Anh angaok Bangsa saong Cakrok piah thau jang ka Adat Khai hạ.