Dalam tuk jit Covid-19 daok tamuh khang, bruk pablei brah tabiak negar langiu di Việt Nam mek hu rilo siam mekre dalam thun 2020 saong dom bilan akaok thun 2021. Brah di Việt Nam hu rilo taneh aia meyaom. Hu tuk yaom brah pablei tabiak negar langiu di Việt Nam jaik samu haong yaom brah di Thái Lan. Min tukvak tapa, jeng hu dom bruk kurang cambaih laih dalam bruk pablei brah tabiak negar langiu. Tui dom urang ilamu gah padai brah, yaom padai hè thu trun saong kandaong labaih urak ini mai meng rilo makna, bruk dom DN dalam negar blei brah meng Campuchia saong Ấn Độ tuk vak tapa hu pagap yau bruk “pajeng njuh tame glai”.

GS.TS Võ Tòng Xuân, Akaok sang bac Đại học Nam Cần Thơ, langyah, dom DN kan blei padai yaom glaong yau bilan đông xuân, kayua Ấn Độ daok peih gilang khik piah brah tui vaktu pablei tabiak brah klak piah blei brah bahrau tame gilang. Kayua yau nan ye, bruk blei padai khik piah dalam tukvak kan kandah urak ini nan lac bruk njauk ngak. Min njauk pataom tame  daong ka urang nong dalam dom HTX khik piah padai.

Tui nan, Karja atau DN bruk brei dahlau ka urang nong dalam HTX bahrau yuak padai meneing jien, piah ka urang khik piah padai di sang, min jeng hu jien piah cai pandar. Atau DN meda blei khik piah saong buh brei dahlau meneing jien ka urang nong; tuk pablei brah tabiak negar langiu ye ba-yar abih jien daok veik.  

Sa jalan ngak yau “đối phó” min meda ngak hu di urak ini, nan lac piah ka DN pablei brah tabiak negar langiu tame bruk blei padai di urang nong khik piah cang tal tukvak lagaih ye pablei tabiak negar langiu. Biak di nyu, kan hu DN pablei tabiak negar langiu halei mek phun jien gilang pariak piah blei padai khik piah, kayua DN hu blei tame blaoh blai. Nan ye, biak caong khin Raja-ei tacei pato gilang pariak brei phun jien ka DN mesre piah blei padai di mikva khik piah meng ngak hu. Gah DN eng drei taduan bruk hu laba atau khat lahik dalam bruk ngak mbang pablei salih”, ong Phạm Thái Bình caong khin yau nan.

Gam haong bruk tạm khik piah, dom DN pablei brah tabiak negar langiu di bhum taneran kraong Cửu Long mboh lac, Karja palei saong dom gah chức năng njauk ba mbuan lagaih jang piah ka urang pablei salih nao mai saong blei padai ka urang nong. Tui bruk dom puk palei padang kapul nyaom yuak padai tal halei ye pambuak bruk haong urang pablei salih blei tame tal nan; taong abih jeng khik hu bruk pacang caga jit tui adat hukum.

Tui dom DN, jaik abih brah di Việt Nam caik dalam kadung 5-10kg oh ka tame hu dom siêu thị pablei ka bhap bani châu Âu, Hoa Kỳ… kayua oh ka hu chất lượng tui tanut ba tabiak di darak pasar ini. Dom janih brah tame kadung 5, 10, 50 saong 100kg rilo meng pablei di labik hu urang châu Á. Daok dom brah caik dalam kadung sit daok pablei ka urang pablei salih negar langiu tui bao bì di urang, min oh hu rilo.    

Sa kan kandah karei, dom DN Việt Nam oh ka hu jabat lambaok, cửa hàng di dom darak pasar prong. Bruk dak padang angan je, bao bì, nhãn mác di DN Việt Nam di darak pasar EU, Hoa Kỳ… lac biak kan. Tuk camereip, DN njauk sanya pambuak bruk haong dom siêu thị di dom negar blei tame piah ba pandap tagok pablei. Hu ba tagok pablei, dom siêu thị samar peih bruk meyaih khan brah Việt Nam piah taong yaom chất lượng. Min nan lac jalan ngak di siêu thị negar langiu piah “duah thau” bruk njauk hatai di urang blei. Meyah jien pablei brah tagok rilo, urang blei pandar njauk hatai, siêu thị meda biai haong DN Việt Nam tame kadung, bao bì, nhãn mác siêu thị min brah jeng lac di công ty. Meyah tame kadung ka siêu thị bo công ty daok pablei langiu lac biak kan; kayua siêu thị meda brei trun yaom biar jang piah meriak gauk. Nan ye, dom DN Việt Nam tok ngak gia công, tame kadung angan je di DN blei tame jeng lac jalan ngak tini tanat.

Ong Nguyễn Trung Kiên, Tổng thư ký Hiệp hội Lương thực Việt Nam ndom lac, piah pablei hu brah chất lượng glaong tapa darak pasar kan tame, urang nong tuk pala drak njauk pabak tui tiêu chuẩn, paglaong chất lượng, takik pandar khak hóa học, salih tame nan pandar khak vi sinh. Piah khik chất lượng brah tani tanat, dom DN njauk pambuak bruk haong dom HTX di labik ngak piah patrun bruk blei tapa tangin, trun yaom phun, tagok pren meriak gauk.

Dom harei tapa, dom bilai khik pacang “bhum hijao” – labik siam mekre ngan haong jit Covid-19 dak harei dak rilo dalam ban raya HCM, daong ka bhap bani sahanang hatai jang. Meng bruk kham merat oh thau glaih glar di pakat ủy, karja palei saong bruk hu mbaok di bhap bani, sambo màu hijao daok pambak prong tabiak angaok bản đồ Covid-19 TPHCM – hu tukvak bak abih bhum bhong, bhum kanjik katam mbuan hu saong biak mbuan tamuh jit ruak./.

Urang lang: JASI- 18/08/2021