Dalam dom nghệ nhân tài tử hu tangin đờni naih gheih di yaok tỉnh ban dalam bhum taneran kraong Cửu Long, urang bhian ndom tal nghệ nhân Hai Lợi yau sa gru đờn hu angan je, hu buh ralo pren yava ka bruk khik ramik, duah mboh saong pato tacei dom nghệ nhân ranaih umo di ban sit Cần Thơ. Nghệ nhân Hai Lợi thau me-in abih dom janih đờn nhạc cổ, min 2 mbaik đờn pambuak saong ong di abih nan lac ghi ta saong đờn tranh. Barau ini, nghệ nhân Hai Lợi hu Hội đồng palih ruah di ban sit Cần Thơ ba tame angan đề nghị pok brei angan nghệ nhân ưu tú. Piah thau jang ka bruk takre saong dom rik daong di nghệ nhân Hai Lợi ka bruk đờn ca tài tử
Nghệ nhân Hai Lợi angan lac Phan Thắng Lợi, ndih tapui thun 1949, palei daok di xã Trường Lạc, huyện Ô Môn (urak ini lac quận Ô môn, ban sit Cần Thơ). Ong lac gru cổ nhạc tui jalan truyền đời kayua ame di ong dahlau deih jeng lac gru đờn Sáu Phước hu angan dalam bhum. Anek saih di gru Sáu Phước biak ralo, lac dom tài tử hu đẳng cấp yau: Hữu Tràng, Kim Nương, Lệ Chi, Hòa Bình, Năm Nghị, Minh Đức, Ba Khối, Khánh Văn, Kim Phượng.v.v… dalam nan hu 2 urang anek likei di gru nan lac Hai Lợi saong Sáu Ấn khik hu ngón đờn, bài bản gia truyền gam saong bruk takre saong abih hatai pato veik ka urang daok ranaih. Lingiu bruk lac gru pato nhạc tài tử, ong Sáu Phước daok lac Bí thư chi bộ Đảng akaok meti di xã Trường Lạc saman mesruh taong Prang, hadei di ini lac xã anh hùng saman mesruh taong Mỹ. Kayua yau nan ye, umo daok sit di ong Hai Lợi bak ký ức ka dom harei daong ame pato đờn, pato daoh ka dom ayut ranaih umo saong dom melam daoh pamơrơ bộ đội, du kích mai Trường Lạc. Ong khan lac:
“Meng tuk hu mbaok ye hu daoh, hu đờn, ame dahlak pato hagait ngak nan. Tuk nan nao daoh pamơrơ bộ đội, daok sit min, pluh dom thun lac thau daoh ye, tal thun umo 16 lac đờn naih ye. Ong pato yau nan bo yaok mbang nao đờn hu sa kadha hagait
Tuk jeng gru đờn ranaih umo, meng thun 1972 tal thun 1974, saai Hai Lợi tame me-in ka đoàn cải lương Kim Chương. Hadei di harei peih paha gah meraong, meng thun 1975 tal thun 1983, saai hu đoàn cải lương Cửu Long daa mai me-in dalam dàn nhạc. Tukvak hadei di nan, saai ngak bruk di pasak ilamu quận Ô Môn, huyện Thới Lai. Yaom lac daok di đơn vị halei, nghệ nhân Hai Lợi jeng kham merat rik pren yuk pui ka bruk đờn ca tài tử hu khang kajap jang.
Kayua yau nan ye, quận Ô Môn saong huyện Thới Lai lac labik hu đẳng cấp di taong abih dom liên đoàn, bruk pakacah đờn ca tài tử ban sit, lbhum taneran kraong Cửu Long, Nam Bộ saong pakat negar. Abih di nyu nan lac dàn đờn di quận Ô Môn kayua Hai Lợi phụ trách hu taong yaom biak glaong. Meng labaih 10 thun jaik di ini, ralo mbang nao rivang Ô Môn, kol dahlak jeng hu mboh dom bruk siam di klup kapul đờn ca tài tử kayua dom nghệ nhân Hai lợi, Minh Thơ phụ trách. Kol dahlak bhian hu mbaok tame dom melam tài tử njauk chất miệt vườn ala ia bulan hadah, sap đờn, sap daoh, chreih chrai yau ieu daa, yau dui takai urang takre. Urang dalam cuộc saong tuai damui gam ba drei tame sap đờn, sap trúc, sap song loan… biar glaong saong oh khin nao truh. Nghệ nhân Hai Lợi tuk halei jeng khik hu labik dang lac sa dalam dom suan yava di yaok mbang me-in.
Labaih 50 thun pambuak saong dàn đờn cổ nhạc, me-in dalam taong abih bruk đờn ca tài tử dom pakat di ban sit Cần Thơ, meng bruk thau cambaih daoh saong đờn 20 kadha bản tổ song dom bài bản sân khấu cải lương, vọng cổ… Ông jeng mek hu ralo thành tích ka dom kadha độc tấu, hòa tấu cổ nhạc yau: giải nhì harei pataom ĐCTT Nam bộ 2005; Huy chương pariak harei pataom ĐCTT nam bộ 2007, Giải A harei pataom hoan ĐCTT Nam bộ 2012; Huy chương pariak Festival ĐCTT pakat negar Bạc Liêu 2014 gam saong ralo bằng khen song harak pok meyaom di dom pakat karei karei. Taphia di nan, ong biak caik hatai tal bruk duah saong pabak ka ban sit Cần Thơ ralo nghệ nhân naih gheih yau: cây ghita phím lõm hu angan Hoàng Lưỡng atau Năm cò.
“Biak lac meng harei karja peih dom bruk pakacah ĐCTT tal urak ini, yaok mbang peih pakacah, mboh dàn nhạc kurang urang paik đờn hagait ye dahlak kham merat duah ka pahu urang paik đờn nan, daa nyu mai. Dahlak duah hu ye dahlak thau labik halei nyu gheih saong oh ka gheih bloh gru anek saih pasram hong gauk bo pakacah kadha hagait ye pasram kadha nan. Bloh dalam tukak lahaiy nyu khin pasram kadha hagait ye pasram ka nyu. Hu dom kadha kol nyu thau cambaih lo. Hu dom kadha dahlak daok kurang. Iek yau gru anek saih gam pasram megru haong gauk”.
Dalam hội đồng pok panuac caong pok brei angan nghệ nhân ưu tú mbang I di ban sit cần Thơ, NSƯT Trúc Linh – Chủ nhiệm klup kapul Đờn ca tài tử Tây Đô ndom lac:
“Di Cần Thơ meyah lac urang hu ginup angan je, thau cambaih 20 kadha bản tổ gah đờn hu nghệ nhân Hai Lợi. Saai Hai Lợi hu ame pato veik ka anek. Saai meng tuk dahlak thau tal urak ini ye saai đờn cải lương lac bruk sit, đờn tài tử lac bruk prong. Taong abih dom danak dak tài tử ye saai Hai Lợi lac urang dang tabiak tacei pato dom nghệ sĩ daoh, meyah dalam kapul đờn ye saai tuk halei jeng lac akaok kapul đờn nan”.
Oh ka thau cambaih nghệ nhân Hai Lợi hu pok brei angan nghệ nhân ưu tú atau oh, min ong bhian saneng lac: abih rai pambuak haong mbaik đờn saong dom bruk me-in tài tử lac jeng ji di drei. Meng tuk daok anit ranam mbaik đờn akaok meti kayua amuk gah ame pablei sa vụ quýt bein blei hu tal urak ini, ong oh saneng lac drei hu sa bruk ngak karei langiu đờn tài tử, yaom lac jeng hu tuk gaok
Viết bình luận