Akaok mintri Tài nguyên saong Môi trường Trần Hồng Hà taong yaom 3 thun peih ngak sarak ka 120

Sarak ka 120 lac jalan ngak bahrau biak praong, hu makna ba tabiak jalan cak rok patagok khang kajap bhum taneran kraong CL tui jalan taong abih gah, samu gauk, pataom veik ngan haong meta maong suai lavik saong hatai caong ka sa bhum taneran kraong CL kaya mada, siam makre, mek anek manuac ngak pasak, maong bruk pandar siam lagaih patak pataom saong khang kajap halau ia, taneh riya lac asal kadha cak rok patagok.

Rajaei hu pataom tame tacei pato padang ngak, pabak pasaim sarak ka cak rok patagok khang kajap bhum taneran kraong CL tui 4 gah praong, yau ye: Năng lượng tái tạo saong siam lagaih năng lượng; Hạ tầng saong kỹ thuật môi trường; ngak nong saong raong kaya ikan; ngak pandap mbang saong dom bruk pajeng ba. Tapa nan rik daong dui pachreih dom doanh nghiệp buh jien khang tame gah ngak nong, patagok bruk pambuak 4 gah piah paglaong chuỗi giá trị, padang hu labik dang ka dom kaya nong di darak pasa dunya.

Akaok mintri Tài nguyên saong Môi trường Trần Hồng Hà ndom lac, anak tal patagok bruk pasang iek, pabak saong pasiam sarak, abih di nyu nan lac ieu pataom prein khang tapa dom gah pambuak bruk công - tư, pataom taneh riya duh ka bruk salih tapa ngak praong, quy hoạch dom bhum pala padai salih tapa dom bruk ngak lagaih piah caga salih jalan ngak ka nyu lagaih haong langik tasik yaok thun. Gam haong nan, brei ngak dahlau dom danak dak hạ tầng rilo asal kadha ka thủy lợi, pabak ia hacih, tathuak ia, jalan mbak, pacang caga biến đổi khí hậu; pambuak bhum, pambuak dom bhum jhul patagok bruk ramik veik kinh tế, patagok pablei salih, ngak jeng chuổi giá trị piah ka bhum taneran kraong CL cak rok patagok khang kajap, kaya meda. Ong Trần Hồng Hà ndem lac: “Hadei di labaih 3 thun peih ngak sarak, meda ndom lac bhum taneran kraong CL hu mbeik drei khang tapa dom salih bahrau meng jalan sahneng tal jalan ngak, salih meng oh caga dahlau hu tapa caga palagaih haong dom kan kandah di langik tasik, maong ia sua, ia mbak, ia meteh mbak meteh taba lac kaya ngui piah patagok kinh tế. Bruk ngak mbang, raidiuk di bhap bini dak harei dak hu siam tagok, bruk cak rok patagok bhum taneran kraong CL dak harei dak hadah hadai. Siam lagaih di bruk parabha bhum, salih bruk ngak mbang tui  jalan “lagaih haong langik tasik” hu brei mboh cambaih laih tapa bruk patagok GDP di bhum tuk halei jeng daok di tanut glaong.”

Tui PGS – TS Lê Anh Tuấn, Phó akaok Viện roh duah bruk biền đổi khí hậu -  sang bac Đại học Cần Thơ, dalam luac tukvak tapa dom tinh, ban, bhap bini dalam bhum taneran kraong CL hu salih jalan saneng piah lagaih haong bruk salih karei di langik tasik; meng ngak padai 3 vụ urak ni hu trun saong pataom tame chất lương salih ka bruk nduac tui số lượng. Mayah yau dahlau dieh lac padai brah, baoh kayau blaoh meng tal kaya ikan ye urak ni lac kaya ikan dahlau baloh meng tal baoh kayau saong padai brah. Dom tỉnh taphia tasik hu pataom tame bruk raong hadang – ngak padai hu ba mai kein laba kinh tế rilo mbang jang dut saong dahlau deih lac tok thau ngak sa janih padai.

PGS – TS Lê Anh Tuấn brei thau, urak ni dom tinh bal hu thau cambaih “lagaih haong langik tasik” hu patagok rilo bruk kinh tế hijao, kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo…Min, piah ka taneran kraong CL cak rok patagok khang kajap njauk ngak pasaim sarak, dalam nan njauk quy hoạch abih bhum dalam bruk cak rok urak ni piah patagok abih dom prein khang, kein lagaih di bhum, ngak brei kan kandah jeng siam lagaih, pamaong tal bruk patagok bhumtaneran kraong CL khang kajap, caga palagaih haong haong bruk salih karei di langik tasik. PGS – TS Lê Anh Tuấn ndem lac: “Sarak 120 hu dom tavak tavaiy bo ka oh jeng sarak siam  ka bhum taneran kraong CL, nan lac khol drei daok dalam tukvak quy hoạch saong patagok bhum taneran kraong CL tui jalan pataom taong abih gah karei piah hu asal ilamo ka khol drei cak rok patagok suai lavik, khang kajap. Gam haong nan khol drei cakak patrun dom danak dak meda ngak kan kandah ka alam moi truong, oh ba mai kein laba gah kinh tế. Sa kadha tra lac lac bruk pambuak bhum haong gauk saong pambuak dom gah pambuak tal piah ka cak rok patagok bhum taneran kraong CL.”

Di nyaom biai, akaok mintri Kế hoạch saong Đầu tư Nguyễn Chí Dũng ndom lac: “Dom tinh, bal njauk pataom dahlau prein yava saong rami ramik phun jien piah peih ngak dom danak hu prein pambuak bhum, pambuak tỉnh, hu prein pambak praong; peih praong labik cak rok patagok, peih hu taneh riya ka bruk ngak mbang, pablei salih, pambuak jalan nao mai di tapen tasik, brei ngak dahlau dom danak dak jalan mbak taphia tasik, piah pambuak siam abih jalan tapen tasik di bhum taneran kraong CL.”

Tapa 3 thun peih ngak sarak 120 di rajaei ka cak rok patagok khang kajap bhum taneran kraong CL lagaih haong bruk biến đổi khí hậu, karja dom tinh, ban, bhap bini, doanh nghiệp kham merat hu mbaok tame bruk ngak nong, tuk camereip hu salih tui jalan padang tabiak dom bhum ngak mbang, pala drak pataom gauk  praong yau ye kaya ikan – baoh kayau – padai brah pambuak haong công nghệ chế biến, ba pablei tui chuổi giá trị kaya nong. Salih kinh tế bhum taneran kraong CL daok hu jhul khang tui prein khang di bhum, yaok bhum sit saong patagok bruk pambuak pagam kinh tế, pambuak pagam hạ tầng dalam bhum haong ban raya Hồ Chí Minh, bhum Đông Nam Bộ. Min, anak dom kan kandah di bruk biến đổi khí hậu jeng daok kateik trak tagok bruk cak rok patagok di bhumtaneran kraong CL, kayua yau nan ye njauk ngak pasiam bruk quy hoạch abih gah, ba tabiak dom sarak lagaih, buh jien tame ngak hạ tầng pambuak gauk piah ka bhum taneran kraong CL cak rok patagok khang kajap, kaya meda./.

Urang lang: Thu Thảo – 18/03