Meng thun 2007, dom pakat kapul urang kamei ban Cần Thơ hu thau tal bruk “pataom mek phế liệu padang kadung jien pachreih bac Nguyễn Thị Định” di adei saai kumei khu vực 3, phường Trà An, quận Bình Thủy ngan saong labaih 30 adei saai kumei hu mbaok tame. Tal urak ini, taong abih 4 khu vực phường Trà An hu yaok rituh urang kumei hội peih ngak bruk ini gam saong ralo bruk ngak karei daong đơn vị jeng labik hadah krah dalam bruk jak ba “bac megru saong ngak tui jalan hadah krah siam mekre di HCM” saong bruk dak padang baoh sang “5 oh, 3 hacih”.

Ngak hu yau nan, camereip di abih njauk ndom tal saai Dương Thị Bé Sáu – akaok kapul liên hiệp urang kamei phường Trà An, tuk halei jeng abih hatai jai, ba akaok nao dahlau, ngak kreih camin ka urang hội ngak tui. Hadei di 7 thun, 42 tổ kapul urang kamei phường Trà An patak pataom hu jaik 80 triệu đồng daong brei kadung jien bac Nguyễn Thị Định, yaok thun daong ka jaik 20 anek saih lac anek di urang hội kan kathaot hu jien nao bac. Ngan saong bruk “5 oh, 3 hacih”, saai Bé Sáu nao taom gaok sang bac ĐH Cần Thơ pok panuac caong Tiến sĩ Thu Ba gam saong sinh viên mai puk palei tacei pato adei saai pala njam hacih tui jalan thủy canh saong pandar abih taneh daok klaak saoh…Saai Bé Sáu jeng lac kreih camin hadah dalam bruk iek glang, raong pato anek bhik, jat gheih, bac naih joi.   

“Ralo bruk ngak yau: patak pataom jien nao darak yaok harei, raong pabui haluk, hùn phun jien, daong ba gauk, patak pataom gilang pariak  karja, patak pataom gilang pariak Đông Á… yaok bruk ngak jeng hu siam lagaih. Dahlau di abih, urang jakar hội brei nao dahlau dalam dom bruk ngak ye adei saai meng ngak tui, drei hu mbaok tame, drei pachreih tui ralo jang urang karei, drei ngak piah adei saai mboh hu kein laba di nyu, adei saai maong tame bloh ngak tui”.

Karei jang dom đơn vị, kapul urang kamei Quận Ninh Kiều daok di puk palei biak kan kandah kayua menuac sia ralo, dom urang kamei kan kathaot meng labik karei mai ngak mbang, pablei salih, daok tạm trú ralo saong ngak ralo bruk. Kayua yau nan ye, kadha praong abih dalam bruk pakacah gauk anit ranam taneh ia hu dom pakat kapul urang kamei quận ba tabiak nan lac pachreih urang hội tui đặc thù bruk ngak, agama piah jak ba adei saai peih bruk an sinh xã hội, daong baoh sang kan kathaot, padang baoh sang hanem phon, diuk rai saong ngak tui adat hukum.

Tui nan, urang kamei phường An Cư padang “tổ urang kamei agama” ka adei saai bangsa Khmer; phường An Lạc ye padang “tổ urang kamei agama daong gauk patagok kinh tế, siam mekre dalam pablei salih”. Meng bruk pakacah gauk, 5 thun tapa, quận hội hu pambuak bruk jak ba daong hu jaik 230 paok jien bac Nguyễn Thị Định saong 7.000 pandap bac, yaom labaih 350 triệu đồng, padang saong ngak psiam labaih 70 baoh sang anit ranam, sang jum pataom ka urang kamei hội kan kathaot, yaom labaih 1 tỷ 200 triệu đồng; daong brah ka labaih 1.800 adei saai abih tih 50 ribau kg brah… Ndom ka dom bruk ngak hu kein lagaih abih di puk palei, saai Nguyễn Thị Mai Hồng – akaok kapul Liên hiệp urang kamei quận Ninh Kiều brei thau: 

 “Tapa bruk pakacah gauk ngan saong quận hội di kol dahlak hu biak ralo bruk ngak pachreih adei saai kumei hu mbaok tame bruk patak pataom ngak tui Wa meng dom bruk ngak mboh di anak meta. Yau raong pabui haluk daong dom adei saai ngak mbang pablei salih sit; thun 2014, quận hội jeng hu jak ba urang ngak pahala, pambuak bruk saong mặt trận negar di dom cơ sở padang hu 6 baoh sang anit ranam, ramik pasiam veik 5 baoh sang jum pataom ka 11 adei saai gaok kan kandah yaom labaih 309 triệu đồng; bhian sangka daong ka 968 baoh sang urang kamei kan kathaot, daong yaok saai 10 kg brah sa bilan piah tani tanat rai diuk”.  

Piah samar ngak hu dom bruk di thun ini saong Sarak nyaom roya urang kamei ban Cần Thơ tukvak 2011 – 2016 saong salam uan nyaom roya Đảng dom pakat, kapul urang kamei ban Cần Thơ daok tacei pato dom đơn vị ngak ka nyu salh bloh dom bruk pakacah gauk hu mbaoh tangin sanya bloh. Amuk Diệp Thị Thu Hồng – akaok kapul liên hiệp urang kamei ban Cần Thơ brei thau:

 “Piah ngak hu siam bruk di drei dalam tukvak anak tal, kapul liên hiệp urang kamei ban Cần Thơ peih tabiak dalam dom pakat hội tal urang hội saong bhap bini urang akmei patui bruk pakacah gauk ranam taneh ia pambuak saong bruk jhul pakhang bruk jak ba dak padang baoh sang 5 oh, 3 hacih, urang akmei kham merat bac megru, dak padang baoh sang trei sil, hanem phon. Taphia di nan brei jhul pakhang bruk bac megru jalan hadah krah siam mekre di HCM dalam dom kapat hội”.     

Dalam ban Cần Thơ tal urak ini hu jaik 200 kapul nyaom, urang kamei hadah krah saong jaik 80 adei saai hu alin huy hiệu peih ngak siam bruk jak ba “bac megru saong ngak tui jalan hadah krah siam mekre di HCM”. Kapul liên hiệp urang kamei ban Cần Thơ hu khan tagok TƯ hội jaik 20 kreih camin kapul nyaom saong menuac urang hadah krah abih piah pok meyaom, dalam nan kapul urang kamei Quận Ninh Kiều saong saai Dương Thị Bé Sáu lac dom kreih camin hadah krah. Ini meda lac pren khang piah ka bruk pakacah gauk di adei saai ban Cần thơ tukvak anak tal hu patagok jang./.