Urang lin rilo mbang ba tangin uak ia mata tuk cuh gilau ka dom saabat 

Di dom taneh kubo urang lin metai dalam Chiến dịch Điện Biên Phủ, ong Đặng Lâm, akaok mban Liên lạc kapul urang lin meng kan Điện Biên Phủ ban Hải Phòng preo khang pataom gauk, thei jeng kham marat biak samar drah dang tame njauk talei piah ngak adat rivang zirah dom saabat metai. Dom urang lin tuk nan bahrau umo 18 thun, 20 thun, khang hatai ba gauk mesuh piah khik caga bhum taneh ni, urak ni taha jeng ong, jeng muk, hadah miat umo dam dara. Mai veik mblang mesuh dahlau daih hadei di 67 thun peih paha, dom urang lin Điện Biên hu dom hatai sahneng karei di gauk min thei jeng mboh drut droi.

Urang lin Điện Biên Hoàng Ngọc Linh par tame tangin sa urang đoàn dam dara, kham nao, rilo mbang ba tangin uak ia mata tuk cuh gilau ka dom saabat atau tuk rivang veik labik inem mek mbon ceik A1, maong tame dom pandap saman mesuh dalam miuyim jayah sajarah Điện Biên Phủ… Urang lin khang hatai dahlau daih min mbuan haok ia mata tuk hadar veik dom harei kan kandah, glaih glar abih di bruk mesuh.

Urang lin Trương Văn Ki, Đại đội 827, Tiểu đoàn 394, Trung đoàn 367 dang gidang anak kubo liệt sĩ Tô Vĩnh Diện. Ong Ki khan veik: dahlak dalam kapul haong saai Tô Vĩnh Diện. Harei nan dahlak hu brei bruk dui pháo nao gah karei. Mehit saai ndih veik di jalan dui phao, ayut sahabat thei jeng pandik harao. Adei saai khan veik, dahlau di tuk metai, saai Tô Vĩnh Diện jeng daok tangi “phao daok halei oh”, mehit ayut sahabat javap lac “daok” ye saai meng pik mata. Kan kandah, rambah rambup, hu urang tiểu đội trưởng matai lahik min khol dahlak oh suh sah, oh huac hana bo mek nan ngak kreih camin, pachreih rup drei dui phao samar drah, kham jayah piah ka bruk saai lahik oh lac sa bruk palai pajoa”.

Hadar veik dom harei mesuh metak, hu pandik harao, hu drut droi min rilo abih lac hadar veik dom mbang tabiak mesuh, khang hatai oh kadun likuk. Ong Đặng Lâm, akaok mban Liên lạc kapul urang lin meng kan Điện Biên Phủ ban Hải Phòng, lac urang lin Đại đoàn 312 hu mbaok tame msuh di ceik Him Lam, peih mbaok ka Chiến dịch Điện Biên Phủ. Ong Đặng Lâm hadei veik: “ maong 3 bier harei 13/3/1954, khol dahlak tui jalan nao jaik haong labik di khol kamang. Tuk bol lin drei njauk tabiak mbaok piah nao tapa tatua cim kayua công binh ngak ye phao di kol kamang pataom tame cuh pacang cakak dom jalan tame di bol lin drei. Yaom lac metai, lahik min bol lin drei jeng kham yam tagok ala bruk daong di pháo binh mặt trận”.

Kapul urang lin Điện Biên tame rivang muiyim jayah sajarah Điện Biên Phủ, nao tapa labik caik phao ndao di bol bala drei, ong Vũ Văn Đức (Tiểu đoàn 175, Trung đoàn 675, Sư đoàn 351) lac sa urang biak chreih chrai, bui sambai dreih yau urang lin pháo binh ranaih umo harei nan. Ong Đức brei thau: “Dahlak haong 3 urang karei hu brei bruk cakaong phao trak 105kg meng Tuyên Quang tagok tal Điện Biên. Bo oh hu nao jalan tapak, njauk nao tui jalan glai, tapa kraong, 4 urang dahlak biak glaih glar nao tapa dom jalan sit. Khol dahlak nao hành quân, pajeng phao meng Tuyên Quang tagok tal Điện Biên abih jaik 2 bilan, tal labik dahlau di mbang mesuh peih mbaok 15 - 20 harei. Bier harei 3/5, khol dahlak cuh 3 mbang siu tame hầm Đờ Cát, phao siu bahrau nan ye patuh biak khang. Tal tuk jayah, biak uan tabuan, bui sambai, plaong tabiak preo khang jayah”.

Daok biak rilo dom dalikan samar mesruh, dom pahadar hào hùng ngan haong rilo hatai drut drui dalam mbang nao rivang veik labik mesuh metak meng kan di dom urang lin Điện Biên. Urak ni Điện Biên salih bahrau biak rilo, dom urang lin saman nan oh maong tabiak dom labik meng kan drei bhian nao tapa, bhian mesuh metak. Urang lin Điện Biên Nguyễn Quang Phụng brei thau lac: “mblang mesuh meng kan urak ni jeng ban biak ghieh ghang. Biak rilo phun hijao, lanieng lanoi, siam makre. Điện Biên jeng ngak biak siam bruk daong khik inum krung, sangka dom baoh kubo, pahadar dom urang hu prein daong bhum taneh ni”.

Tuk hu sua tangi, abih dom urang lin dahlau deih jeng caong maong meda hu mai veik Điện Biên di tuk pahadar 70 thun jayah Điện Biên Phủ (thun 2024). Caong lac dom urang lin Điện Biên daok ginup prein yava saong daok hadah hadai piah ndem veik dalikan tuk mesuh metak di mblang taneh bo dom urang nan khang hatai dang tagok mesruh metak, oh huac metai lahik piah khik caga, pok paglaong hala dok jayah./.

Urang lang: Thu Thảo – 07/05