Ninh Hải lac huyện tapen tasik  di tỉnh Ninh Thuận, hu prein khang ka bruk ngak mbang patagok kinh tế tasik, cak rok dulich tui labik, tui cụm yau du lịch Vĩnh Hy, Ninh Chữ - Đầm Nại, Thanh Hải ngan saong rilo bruk dulich karei di gauk. Yau nan min, thun 2010, tuk ba tangin tame padang ngak palei pala birau, huyen gaok oh takik kan kandah kayua lac labik hu kinh te biar, bruk ngak nong daok sit sot, cơ sở hạ tầng  oh ka pabak hu ngak mbang, pala drak saong raidiuk di bhap bini…

Thau cambaic bruk pamaong tal saong bruk ngak praong di Danak dak padang ngak palei pala birau, Huyện ủy, UB bhap bini huyện padang dom jalan ngak, tukvak cambaic laic. Gam haong nan, jhul khang bruk pathau khan, jak ba bhap bini thau cambaic kein laba, bruk ngak  dalm bruk rik daong prein daong drap ar tame padang ngak palei pala birau. Njauk caik hatai nan lac huyện hu ieu ptaom meng doanh nghiep, HTX saong dom kapol kinh tế karei jaik 65 tỷ đồng piah ngak pasiam, papraong dom danak dak yau: Gom điện, jalan mbak, sang bac, balai y tế, sang ilamu, kraong ribaong. Tal urak ini, dalam huyện ngak hu labaih 385 km jalan tuh menyek, bê tông, sumu 89, 28% tanut ba tabiak. Gam haong nan, rilo sarak grap tanat xa hoi hu sangka peih ngak, rik daong ba raidiuk bhap bini dak harei dak tagok glaong, baoh sang kathaot trun daok 1,58% , trun 6,02% dut saong thun 2010, jien mek tame kuhria tui akaok manuac lac 43,58 triệu đồng sa urang sa thun, tagok  labaih 4 mbang  dut saong thun 2010.

Meng kham merat di abih gah chinh trị saong bhap bini, tal urak ini, taong abih 8 xã jeng mek hu tanut chuan palei pala birau saong ngak salah 19 tanut huyen palei pala birau. Ong Bùi Hóa, umo 60 thun daok di palei Khánh Tường, xã Tri Hải brei thau: Meng padang ngak palei pala birau bo jalan mbak palei pala hu tuh menyek laneing lanoi, ba mbuan lagaih ka bruk nao mai pajeng ba pandap panda tame tabiak. Alam moi truong dak harei dak salih birau, baoh sang ngak mbang kaya meda dak harei dak ralo. Raidiuk mbang ngui, daok dang, jalan sahaneng di bhap bini dak harei dak hu patagok, thei jeng bui sambai.

Sa dalam dom kein lagaih di Ninh Hải lac ngak tabiak pajaih kaya ikan dalam ia ngan saong 316 cơ sở hu prein meriak gauk glaong, ngak tabiak hadang pajaih kuhria rah tapa 19,6 tỷ drei sa thun. Gilai urak ini hu 834 sruh hu prein khang abih tih 32.590 CV, taong mek hu 25.000 tấn sa thun. Dalam ngak nong, rilo bruk ngak kinh te ba mai kein laba hu khik ramik, pambak praong, ngak jeng bhum pala sa janih yau padai, nho, lasun, toi saong njam patam. Langiu di nan, huyen dok cak rok patagok bruk raong glang tui jalan hacih sa-at, paglong siam mekre saong kein laba kinh te, haong tapon athur urak ini hu abih tih labaih 60.000 drei athur. Bruk pambuak gauk meng ngak tal pablei pandap tui chuỗi giá trị hu caik hatai sangka. Dom bruk pambuak gauk nan hu daong ka bhap bini patagok saong ngak tabiak dom kaya nong hu angan je. Dom HTX dak harei dak patagok labik dang dalam dalam kapol nyaom, tacei patao pala drak raong glang, pambuak urang nong saong D.N. Tal urak ini, huyện hu 15 HTX, rilo jang 10 HTX  duk saong thun 2010. Danak dak OCOP hu jhul patagok bruk yaih khan pandap panda palei saong paglong yaom kaya pandap, patagok kein lagaih di bhum palei. Langiu di nan, patagok prein khang gah dulich, abih di nyu nan lac jalan tapen tasik, huyen hu ramik ngak patagok bruk dulich tui bhum, quy hoạch đô thị, patagok dom cụm dulich Vĩnh Hy, Ninh Chữ - Đầm Nại piah dui pachreih, ba mbuan lagaih ka D.N eng drei patagok dulich, ngak jeng dom labik padeih padei biak siam. Gam haong nan, patagok dom janih dulich sinh thái padeih padei, dulich tâm linh, dulich bhap bini, dulich bein, the thao rilo janih, dui pachreih hu rilo tuai damuai. Tapa nan, ba bruk ngak ka labaih 8.800 urang ngak dalam gah dulich.

Patagok dom bruk ngak hu, tukvak anak tal huyen Ninh Hải daok jum pataom, kham merat, ba gauk rik prein, khang hatai peih ngak hu siam bruk padang ngak palei pala birau. Huyện thau lac pataom tame patagok kinh tế, salih janih phun pala, jhul khang bruk pandar ilamu ky thuat piah patagok prein meriak gauk ka pandap panda, kaya nong, patagok kein lagaih di kinh te tasik, paglong siam mekre bruk ngak, paglong raidiuk bhap bini. Langiu di nan, Ninh Hải brei khik ramik saong paglong siam mekre dom tieu chí ngan saong huyen palei pala birau, yam tal padang ngak palei pala birau paglong saong palei pala bahrau kieu mau, piah khik kajap bruk padang ngak palei pala birau lac bruk bhian randap, peih ngak gam, pamaong tal bruk cak rok patagok palei pala khang kajap./.

Urang lang: Ai Nghiem – 29/11/2021