Rilo urang di grauk labik dalam negar mai pokgilau tagok Patao Hung 

Phú Thọ, bhum taneh halau gha dok khik hu rilo ilamu meng kan bo muk kei drei buh rilo prein yava dak padang. Gam song dom kalan hu pok kakuh dom urang  dalam sajarah atau duik anek  tướng lĩnh di Hùng Vương lac dom bruk daoh takơ bhap bini biak ghieh. Rah tapa rilo salih karei di thun bilan, dom yaom glaong nan jeng daok hu khik ramik dalam dom rija meng kan, dalam raidiuk bhap bini, abih di nyu nan lac dom bhum palei taom dar ceik  Hùng, ban Việt Trì, huyện Lâm Thao, Tam Nông, Phù Ninh, Thanh Thủy.

Di Phú Thọ, hadah krah di abih njauk ndom tal doh  Xoan. Ni lac ragu daoh ngak adat pambuak pagam haong hội mùa, lac ragu daoh kakuh yang (Thành hoàng làng). Taom dar  Đền Hùng hu rilo palei klak  song dom phường Xoan meng kan yau: Phù Đức, Kim Đái, Thét (xã Kim Đức), An Thái (Phượng Lâu). Yaok kadha dalam hội Xoan hu mong yau kreih camin brei mboh bruk ngak mbang ngak huak di bhap bini dalam tuk diukrai meng bruk ngak nong, ngak ikan, pambuak haong hatai anit ranam di anek menuac haong anek menuac haong gauk, di anek menuac haong langik tasik.

Adat kakuh padai, raok padai yang  dalam rija Trò Trám - Tứ Xã lac sa kadha brei mboh bruk iek prong asar padai di urang pala padai ia saman Hùng Vương gam song hatai caong hu trei sil, siam mekre ka rai duik bhap bini. Chúa đồng lac urang likei hu pren yava, sang oh hu menuac bahrau metai, hu rahra dalam palei palih ruah lambaok ka bhap bini peih ngak adat ngak nong. Chúa đồng hadei di tuk ngak adat bloh hu tam dom phun padai camereip angaok mblang hamu di palei. Hadei di nan, rahra mek gluh glum tame chúa đồng mbiah tal tuk pasah abih yau brei mboh hatai caong hu hajan siam, hangin lagaih, bilan padai hajao siam  .

Dalam adat likau ka hajan siam, hangin lagaih, pala drak hu siam mekre  di xã Thanh Đình, Việt Trì hu adat raok ong Khưu, muk Khưu ngan song dom adat biak gheih. Dalam adat raok kiệu, angaok kiệu hu caik hareik “cỏ re” (sa janih hareik dreih yau hala padai hu kak song dom bingu padai, ndiuk) haong talam salao 5 janih phun hu asar song  har chưng tày. 

Dom bruk main bhap bini dalam rilo rija palei  brei mboh tapa ngak iek bruk, atau dok ieu lac "trò bách nghệ”. Vaktu peih ngak di akaok thun piah uan thun bahrau patuah jamo. Dalikan parang me-in kadha Tản Viên raok duik lac Ngọc Hoa Công chúa lac dalikan parang me-in di rilo palei  xã di Phú Thọ abih di nyu nan lac labik taom dar ceik  Hùng, rah tui takai krong Đà song dom  xã gah deih krong Đà di  tỉnh Hà Tây klaak. Abih di nyu nan lac rija palei  He (dok ieu lac rija Raok  muk prong, hu gah roh duah ndom lac rija Đền Hùng dahlau deih) di ban sit Hùng Sơn, huyện Lâm Thao. Rija hu dui atah meng  30 bingun bilan mat tal  8 bingun bilan sa tui sa ka ia bilan song rilo dalikan karei karei. 

Tapa dom yaom glaong ilamu  phi vật thể hu brei mboh dalam dom rija ndung bak bruk thau dhar phor di bhap bini ngan saong prein yava padang taneh ia di dom Po Hùng song dom rai rah nao dahlau. Dom yaom glaong nan nyu daok miat dalam hatai sahneng meng kan mai mbiah tal harei ni. Kadah ni langyah bruk dui pachreih di pacit da-a po Hùng tabiak meng bruk pambuak pagam dom gheih mekre di harei pataom ngak adat palei, tuk halei nyu jeng jak ba saong dui pachreih dom yaom glaong ilamu di rilo bhum palei, piah jeng labik pataom ilamu di urang Việt tuk pamaong mai halau gha bangsa.

2 thun ni mai kayua jit prong  Covid-19, pacit da-a Po Hùng tok hu peih ngak gah adat cambat, oh peih bruk pataom gauk me-in sambai, min dalam hatung hatian di yaok urang Việt Nam, Pacit daa Po Hùng tuk halei jeng lac bruk praong,labik pambuak gauk, oh meda kurang hu dalam talei rohim  Boh Sang – Puk paga-  Palei negar ;labik halau gha ginreih di bangsa. Yaom lac oh nao hu tal Đền Hùng min urang tuk halei jeng hadar tal prein yava padang taneh ia, khik taneh ia di dom po Hùng song dom ong muk, rai  nao dahlau./.  

Urang lang: Hanipha- 21/4