Trieu Thi Nhay- nghệ nhân di palei
Thứ ba, 00:00, 14/10/2014

Nghệ nhân Triệu Thị Nhậy daok di xã bhum glaong Phúc Lợi, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái hu mikva urang Dao grauk puk palei di bhum glaong Yên Bái thau tal. Amuk oh lac abih hatai takre dom ragu daoh bhap bini Dao bo daok buh pren khik ramik, padang veik hu rilo ragam tamia klak di bhap bini Dao saong hatai caong daong khik ramik ilamu bangsa ka anek taco harei hadei. 

 

Kadha daoh “Aia harei daok pasang hadah panuac Wa daok sarak dalam” ini,  lac sa dalam dom kadha daoh bhap bani Dao hu nghệ nhân Triệu Thị Nhậy paneh saong daoh. Meng ralo thun ini mai, sap daoh ragu daoh bhap bani lai la-ar, gam haong dom kadha daoh, dom ragam tamia mbak carak ilamo di urang  Dao hu amuk paneh tabiak, dàn dựng tagok, hu jeng bhian randap haong ralo mikva urang Dao daok pak bhum glaong Yên Bái.

Menek tabiak dalam puk palei urang Dao, meng sit amuk Nhậy hu thau tal ragu daoh bhap bani Dao tapa dom mbang tui ong amuk amaik ame nao hu mbaok dalam dom rija, roya dalam palei, blaoh dom kadha daoh bhap bani nan nyu njaom tame dalam amuk meng tuk halei oh thau. Amuk megru daoh saong daoh bingi pang ralo kadha daoh bhap bani Dao. Prong tagok tuk hu mbaok tame bruk  xã hội, hu ba sap daoh di drei nao duh ka mikva Dao di dom puk palei, amuk mboh takre jang, mboh ranam jang saong thau cambaih jang ilamo di bhap bani drei. Bruk nan pachreih amuk mai haong bruk roh duah, paneh dom kadha daoh bhap bani Dao. Amuk caik tabiak ralo tukvak nao tal dom puk palei urang Dao taom gaok haong dom urang taha, dom nghệ nhân piah thau jang ka ragu daoh bhap bani Dao, tapa nan amuk hu mboh, hu thau saong ba dom bruk dalam raidiuk tame kadha di drei. Tal urak ini amuk Nhậy paneh hu jaik 50 kadha daoh bhap bani Dao, ngan haong ralo asal kadha yau: hatai ranam puk paga palei negar; Urang Dao abih hatai nao tui Đảng; urang Dao njauk khik ramik ilamo; urang Dao ba gauk padang ngak palei pala bahrau….Meng dom adat cambat, tanarakun, dom rija roya di bangsa, amuk ramik veik, ngak veik hu ralo ragam tamia meng kan di urang Dao yau: Tamia cấp sắc; tamia likau patuah jamo; tamia chuông… hu ralo bhap bani urang Dao biak takre. Amuk Triệu Thị Nhậy brei thau: “Urang Dao jeng hu ralo janih ilamo biak karei  oh ka hu roh duah. Kayau yau nan ye dahlak caong khin rik hasit pren yava di drei piah meyaih khan ka manuac sia thau tal tapa dom hội diễn di huyện, tỉnh jang yau pakat negar. Dom kadha nan hu taong yaom biak glaong, nan lac kadha pachreih ba biak prong piah ka dahlak patui veik bruk paneh tabiak saong roh duah  ralo janih ilamo urang Dao piah pato veik ka rai rah harei harei”.

Dom kadha ngak ka amuk Triệu Thị Nhậy oh klah suh sah nan lac, bruk mbuan si lahik nao sa ilamo di bangsa, abih di nyu nan lac rairah harei ini takik thau daoh kadha daoh bhap bani, oh thau tamia dom ragam tamia meng kan. Amuk Nhậy ndom lac: “Kadha dahlak caong khin abih nan lac rai rah harei hadei meda patui veik khik ramik, patagok dom janih ilamo di bangsa piah pato veik meng rai ini tal rai hadei, ngak hu yau nan ilamo di urang  Dao meng oh lahik nao, kayua lac harei ini oh takik urang Dao oh daok thau tal ilamu di bangsa drei”.

Meng hatai caong yau nan, tal melam Car yaok adit, amuk Nhậy caik tukvak pato tacei  brei saoh ka ralo adei sa-ai kumei dalam palei, dalam xã jalan daoh kadha daoh bhap bani Dao, pathram dom ragam tamia meng kan kayua amuk roh duah, padang veik. Tui amuk Nhậy: daoh, tamia dom kadha daoh bhap bani Dao oh kan, min brei tari tareng pathram megru. Abih di nyu nan lac daoh kadha daoh bhap bani, kadha praong nan lac thau mek yava piah doah dom kadha daoh bhap bani ka nyu laik, ka nyu njauk. Urak ini ralo adei sa-ai kumei daok pak xã Phúc Lợi saong dom xã jaik taphia daoh hu siam dom kadha daoh bhap bani Dao; dom ragam tamia meng kan di urang Dao daok lahik nao daok hu amuk roh duah, padang veik blaoh hu jeng dom kadha praong di kapul daoh tamia di dom xã. Sa-ai Thiều Thị Sính, sa urang dalam kapul daoh tamia xã Phúc Lợi, huyện Lục Yên khan lac: “Tuk bahrau pathram drei oh ka thau hu makna, min lavik nao drei thau ye mboh biak gheih, meda lac adei sa-ai kumei urak ini biak takre mai ini. Amuk Nhậy oh lac pato daoh, bo daok roh duah, padang veik ralo ragam tamia urang Dao ka adei saai, kapul adaoh tamia pak ini hu nao parang me-in biak ralo labik saong mek hu ralo huy chương ameh, pariak dalam dom mbang pataom daoh tamia bhap bani kayua tỉnh peih tabiak, dom mbang pataom me-in di khu vực saong negar”.

Ralo ragam tamia meng kan, ragu daoh bhap bani kayua amuk Triệu Thị Nhạy paneh, padang veik meblah hu ralo giải thưởng glaong dalam dom mbang pataom daoh tamia bhap bini tỉnh Yên Bái, jang yau di khu vực, saong dalam negar, yau: Ragam tamia “Cấp sắc” mek hu 5 huy chương ameh; ragam tamia “cầu mùa” mek hu 3 huy chương ameh saong kadha daoh dam dara mek hu 1 huy chương ameh.

Urak ini yaom lac padeih hưu min nghệ nhân Triệu Thị Nhậy jeng daok ndam gam haong bruk paneh tabiak, roh duah, padang veik ralo kadha daoh bhap bani Dao, dom ragam tamia meng kan pato veik ka rairah dam dara saong hatai caong khik ramik, meyaih khan dom janih ilamo biak karei di bhap bani Dao tal taong abih manuac sia. Bruk ngak di amuk biak njuak pok meyaom./.

 

 

 

 

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC