Anek likei di saai Trần Minh Tài, daok di phường Hiệp Bình Phước, ban Thủ Đức, BanrayaTP.HCM hu klauk jru mbang ka dua di ruak viêm não Nhật Bản. Biak patuah, janih vaccine ini jeng daok piah ka kamuan hu klauk jru oh mek jien. Dom bilan dahlau, saai njauk pilih ruah jalan klauk dịch vụ vaccine 6 dalam 1, salih ka vaccine 5 dalam 1 (di mbang klauk jru peih praong):“Drei bhian brei ka anek nao klauk jru di ini. Tabiak di ini, tuk hu vacxin halei ye dom anai meda klauk jru vacxin nan, mayah oh hu janih ini ye klauk janih vaksin karei. Mayah abih vaksin klauk oh lahik jien ye drei njauk cang, daok oh hu ye nao klauk gah langiu. Bruk ini lac piah pacang caga ruak ka anek di drei dahlau ye drei jeng kham marat. Bac si langyah njauk klauk jru halei ye drei pang tui, kayua klauk jru pacang caga ruak ieu lac njauk ngak, klauk hu ginup ka anek meng siam”.

Oh kaya mada yau sang saai Tài, saai Nguyễn Thị Hải ngak bruk pablei salih sit, pasang ngak kong, raidiuk biak kan kandah yau nan ye oh hu rilo jien piah blei ka anek nao klauk vaksin langiu: “Mahit lac urak ini vaccine daok dalam mbang klauk jru peih praong jaik abih. Mayah oh klauk ka anek ye biak haduh hatai, bo mayah klauk dịch vụ ye yaom rilo janih vaccine oh njauk lac lap jien”.

Bác sĩ Nguyễn Thị Bích Loan, Akaok Bilai iek ruak y tế di phường Hiệp Bình Phước brei thau lac, hu 5 bilan blaoh, bilai iek ruak oh daok vaccine 5 dalam 1 oh lahik jien piah klauk ka ranaih kayua ndak abih meng harei 20/12/2022. Meng puac bilan 4/2023, vaccine PDT (piah pacang caga ruak bạch hầu, patuk manuk ho gà, patuk uốn ván) klauk ka uranaih meng umo 18 tal 24 bilan jeng abih.

 Kayua masa tukvak cang piah klauk ieu lac biak suai damuai bo ka oh mboh hu, bilai iek ruak hu langyah ka amaik ame hu ba anek mbik di drei nao klauk jru dịch vụ, yaom lac biak lahik jien min oh klaak tapa dom mbang klauk jru pacang caga ruak ka uranaih. Min yaok nbang klauk vaccine 6 dalam 1 hu yaom lac labaih 1 triệu đồng, ini ieu lac phun jien oh sit ngan haong dom sang gaok kan kandah:“Drei njauk langyah piah ka rahra thau cambaih laic, rilo meng lac thei jeng pachreih tui kayua cang biak suai damua, tal urak ini lac 5 bilan paje, nan ye rahra oh cang hu veik. Hu hadom urang ndem lac cang veik, bilai iek ruak jeng khan lac tui hatai caong di baoh sang. Min anak mata mboh lac, urak ini yaok baoh sang njauk hu sa, dua kamuan min, drei kham marat klauk njauk tukvak masa ye biak siam jang ka dom kamuan”.

Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Akaok Liên chi hội ruak njom mbak di Ban raya HCM, lac urang di dalam Kapul taong yaom bruk klauk jru di taneh ia brei thau lac, vaccine 5 dalam 1 di danak dak klauk jru peih praong hu sa janih hu makna biak praong, nan lac viêm baoh gan siêu vi B. Mayah uranaih klauk jru oh ginup janih jru ini, ye meda oh patrun pacang hu bruk njauk ruak viêm gan siêu vi B dalam rahra. Mayah klak klauk jru dalam tukvak atah suai lavik, oh klauk ginup meng 3 tal 4 mbang ye biak kan kandah, mbuan tamuh ruak gaic gilac. Daok vaccine pacang caga ruak bạch hầu – uốn ván – ho gà (DPT) mayah oh ngak hu prein pacang caga ruak dahlau 6 bilan ka uranaih ye mbuan njauk njom pambak ruak meng urang praong thun. Dom janih ruak ini bhian biak trak.

Bác sĩ Truong Huu Khanh hu ndem lac, bruk kurang dom janih vaccine dalam danak dak klauk jru peih praong kayua daok gaok tavak tavaiy di adat, njauk samar drah hu langyah piah ka uranaih hu klauk jru ginup:“Njauk duah jalan piah langyah, taoh talaih, ye mayah kurang  vaccine klauk oh bih jien, ye uranaih kan kathaot meda oh hu mbang tui kein lagaih di bruk klauk jru vacxin peih praong, kayua yau nan ye jeng lahik nao makna di danak dak. Rahra daok di puk palei pacang caga, duah mboh saong taong ruak lac biak bier, bruk klak tapa dom urang ini lac oh njauk oh siam”.

Urak ini Sở Y tế hu harak brei ndem mayai ka bruk caga dahlau vaccine klauk peih praong dalam dom bilan gilac veik di thun 2023, caga dahlau ka 6 bilan di thun 2024 piah hu pabak gilac gaic yau dahlau.

Tui pathau khan di Sở Y tế TP.HCM, tal luac bilan 4/2023 bruk klauk ginup mbang ka 1 ka uranaih di dalam Ban raya mek hu 77,3%. Min, tui adat, bruk klauk jru ka uranaih njauk mek hu tal 95%. Ngan haong dom mbang klauk kakei veik yau ye vacxin ruak ndaih baoh lac 78,8% dalam tuk nan tui jalan ba tabiak lac 95%; DPT lac 70,5%, dalam tuk jalan ba tabiak di dalam taneh ia lac 85%./.