Dalam nan, pajaih thanh long hatai bhong LD1 daok hu pala di rilo labik  saong rilo doanh nghiệp pablei tabiak negar langiu. Nhật Bản daok blei baoh thanh long Việt Nam saong bahrau ini Nhật Bản tabiak panuac ieu bruk pabak mã số bhum pala pajaih thanh long ini brei hu bản quyền, bảo hộ phun pajaih. Bruk ini oh bahrau min daok ngak ka doanh nghiệp saong urang nong having akaok. Kadha vak di kapul urang vak  di Rayo sap ndom Viet Nam ka bản quyền pajaih thanh long saong dalikan asal di kaya nong.

Piah hu pabak brei mã bhum pala tui panuac ieu di gah Nhật Bản, thanh long hatai bhong LD1 brei hu bản quyền pajaih. Cambaih laih nan lac, piah hu mã số bhum pala, urang pablei tabiak negar langiu brei tacei tabiak hu nan lac pajaih LD1- pajaih thanh long hatai bhong duy nhất hu gah Nhật Bản taduan blei.

Thun 2017, Viện Roh duah phun mbang baoh gah Meraong (labik lai pajaih thanh long hatai bhong LD1 saong hu pabak brei harak bảo hộ pajaih di thun 2016) hu jao quyền bảo hộ pajaih thanh long hatai bhong LD1 ka Công ty TNHH Hoàng Phát Fruit (Long An) dalam tukvak 20 thun. Urak ini, doanh nghiệp ini hu peih bruk bảo hộ pajaih thanh long hatai bhong LD1 di darak pasar Nhật Bản saong Hàn Quốc.

Tuk gah Nhật Bản ndok thanh long hatai bhong brei hu mã bhum pala, bản quyền pajaih bahrau blei tame meng negar langiu ye Hoàng Phát Fruit njauk hatai klah rabha bản quyền thanh long hatai bhong LD1 ka urang nong, doanh nghiệp karei tui jalan: labik halei daok pala pajaih LD1 ka darak pasar Nhật Bản, Hàn Quốc ye công ty ini meda mboh tangin blei veik abih baoh thanh long haong yaom glaong jang yaom di darak pasar  meng 20 - 30%. Langiu di nan, hợp tác xã halei hu pandar pajaih LD1 bo caong khin peih prong bruk pala, ngak, hu caong khin pablei tapa Nhật Bản ye Hoàng Phát Fruit tacei pato jalan ngak tui chuẩn darak pasar saong thu phí tuk pablei tapa darak pasar Nhật Bản, Hàn Quốc haong yaom jien phí lac meng 10- 30 đồng/kg. Ong Nguyễn Khắc Huy, Yam ndok Cty TNHH Hoàng Phát Fruit, tỉnh Long An khan lac: 

"Hadei di tuk rah tabiak bruk bản quyền pablei thanh long tabiak negar langiu, ndom biai veik haong Công ty Hoàng Phát lac oh hu độc quyền pablei tabiak negar langiu bo gam klah rabha haong dom doanh nghiệp piah pablei tapa darak pasa Nhật Bản, Hàn Quốc. Dalam tukvak nan, Hoàng Phát hu dom doanh nghiệp mai pambuak bruk, gam haong mikva urang nong, njauk gauk ka yaom kaom piah pablei tabiak negar langiu".

Bruk langyah ka bản quyền pajaih thanh long hatai bhong LD1 di Long An meng blaoh hu mong lac langyah binah jhung di bruk, langyah tui bruk hu blaoh. Gah ngak nong Long An, cty hu bản quyền pajaih saong urang nong njauk daok la veik haong gauk piah duah ka nyu tabiak sa jalan ngak siam laghaih, kein laba  ka dua gah, piah thanh long daok tame hu darak pasar Nhật Bản. Ong Đặng Văn Niên, Taong Yam ndok Cty TNHH Rijk Zwaan Hà Lan di Việt Nam, sa chuyên gia dalam gah pablei kaya nong tabiak negar langiu ndom lac: 

"Urak ini dalam cak rok bruk ngak nong, bruk patagok pajaih  lac bruk prong di abih. Kayua  pajaih nyu ba tal năng suất, chất lượng di pandap. Saong piah thau hu asal di kaya nong ye dom cty pajaih saong dom labik labik pala, ngak, brei tacei tabiak hu lac lac pajaih nan blei pak halei mai".

Darak pasar dalam negar saong pablei tabiak negar langiu dak harei dak paglaong hatai caong khin ngan haong kaya nong, brei thau hu ka asal di nyu. Tui ong Lê Thành Trung, chuyên gia darak pasar kaya nong, ngan haong darak pasa pablei tabiak negar langiu, thau hu ka asal nan lac bruk dang akaok, dalam nan hu bản quyền pajaih, mã bhum pala. Ong Trung lac:  "Karja drei hu ngak mã số bhum pala, mã số nan piah thau hu asal di nyu. Taphia di nan daok lac piah thau hu ka pajaih, lac bruk di dom darak pasar nyu caong khin, pagap yau thanh long atau pa-aok min tuk nao tame ye hu biak rilo pajaih, urang blei randap haong pajaih halei ye urang brei duah thau hu ka pajaih nan saong nan jeng lac  khik kajap chất lượng tuk urang nan pablei tabiak darak pasar".

Ba tabiak kadha sua tangi ka bruk pablei kaya nong tabiak negar langiu meng ini nao brei ngak hagait piah oh njauk tatuak drei kayua dom caong khin yau baoh thanh long meng blaoh ? Kadha ini khaol dahlak hu ndom tal dalam kadha vak ka 2 hu angan “Brei cuk “ao pacang” ka kaya nong”./.