BINH THUAN DOM PALEI NGAK DAOK CHREIH CHRAI TAME TUK TET
Thứ bảy, 06:00, 31/12/2022 TS. Phú Văn Hẳn TS. Phú Văn Hẳn
VOV4.VOV.VN - Dom harei ini, di palei ngak lan am Bình Đức saong palei ngak tapei Cam Phú Long, tinh Bình Thuận, daok ieik mata maong mboh langik siam lagaih, rahra daok jar var caik hatai ngak tabiak piah dil samu haong urang khin dak pabak ka caong blei di bhap bini.

Kadha cih vak hu ba tagok harak khan online Thông tấn xã Viet Nam ndem mayai ka Bình Thuận dom palei ngak daok chreih chrai tame tuk tết raya ini.

Dom harei ini, di sang urang gaok glah di Lâm Hùng Sổi, daok di palei ngak lan am Bình Đức ở xã Phan Hiệp, huyện Bắc Bình daok ngak bruk biak chreih chrai saong samar drah; hu biak rilo janih pandap lan am yau ye chum, trã đất, ghieng haluk… hu am blaoh saong caik veik rami ramik cang tuai mai pajeng.

Daok jar var papait haluk gluh, ong Sổi brei thau lac, kayua pandap raya Tết tagok yaom dut saong yaok harei, yau nan ye langiu di bruk jak ba dom urang dalam sang, saai daok pah 2 urang tra piah pataom prein tame ngak dom pandap gaok glah lan am khik tani tanat ka siam jang saong tui panuac kakei di tuai damuai, pabak hu hatai caong di darak pasa raya Tết praong. Tui ong Sổi, di yaok tukvak raya Tết, dom gaok glah lan am pandar yaok harei yau ye trã, gaok glah, ấm, khuôn ngak ahar, lu, chum, chậu… lac dom pandap hu ngak rilo abih saong hu darak pasa pablei biak rilo. Dalam nan, pandap gaok glah, ghieng hu takre biak rilo jang kayua pambuak haong adat cambat ieu yang ong Táo di rahra.

Yaok harei, sang gait ngak tabiak labaih 50-70 pandap nda gaok glah lan am yau meng kan mai. Dut saong tet thun dahalu deig, dom pandap lan am ngak tabiak dalam thun ini tagok labaih 20- 30%. Min yaom pandap pablei tabiak jeng oh tagok yaom hadom, gaok mai yaom khik tamo.

Palei ngak lan am gaok glah di Bình Đức urak ini hu 43 sang daok khik bruk ngak lan am yaok harei. Langiu di nan jeng daok hu labaih 60 baoh sang ngak tui tukvak, tukvak tabung glaong di dom harei jaik raya Tết Nguyên đán.

Oh njauk lac dom pandap lan am meng kan, dom urang ngak daok ngak tabiak rilo pandap thủ công mỹ nghệ pabak hu hatai takre saong hatai caong di rahra.

Muk Nai Nguyễn Thị Mai, daok di palei Bình Đức brei thau lac, tame dom tuk masa raya Tết, dom pandap lan am yau ye manyin glau, manyin cuh glau, pahe galau, rup po yang, bimon, kalan, ndap klauk binhu… hu tuai dalam saong langiu di taneh ia biak takre. Pandap lan am di urang Cam Bình Đức yaom lap jang, rilo janih praong sit karei karei di gauk, lagaih dalam bruk pandar, kayua yau nan ye hu rahra urang daok di ini biak takre. Langiu di nan, pandap lan am daok hu pablei tabiak dom tinh, ban jaik taphia, yau ye Ninh Thuận, Khánh Hòa, Đồng Nai, Lâm Đồng, Ban raya Hồ Chí Minh…

Daok di palei ngak tapei cam di ban sit Phú Long, huyện Hàm Thuận Bắc dom harei ini, dom gieng gaok ngak tapei jeng daok kuria ngak piah dil samu tui hatai urang khin caong di darak pasa dalam tuk masa raya Tết Nguyên đán. Oh kan piah gaok dom gah jalan atah tapal tapei cam hu pabu grauk blang dalam sang, paga, gam di mangaok tabung sang saong dom jalan nao.

Meng lavik mai, tapei cam Phú Long jeng lac pandap mbang hu rilo urang takre oh lac mikva di ini bo daok lac tui mai tal Bình Thuận. 

Tapei cam Phú Long hu thau tal ngan haong rilo janih tapei cam tapan piah am cadeih tabiak praong, tapei cam mbang gam chả chiên… min janih tapei hu takre abih jeng lac tapei cam rapih, lamar bingi.

Tui dom po gieng, thun ini langik oh siam lagaih, huac oh ginup tapei piah pabak ka darak pasa nan ye meng akaok bilan 11 saka ia bilan dom gieng ngak tapei Cam hu peih ngak caga ka bilan Tet. Yaok harei, ghieng ngak tapei Cam camriep peih ngak meng maong 2 dah page saong dui atah tal maong 4 bier harei. Abih dom urang ngak, meng urang ngak tapung, urang tuh tapei Cam, urang pabu tapei tal urang mek tapei tame thei thei jeng drah samar. Yaok tal tapei hu dak padang caik glaong, tapak cang urang mai mek saong ba tal tangin urang blei pandar.

Urak ini, dalam ban sit Phú Long daok labaih 40 po sang baoh ghieng ngak tapei Cam. Ngak tapei Cam, abih di nyu nan ieu lac ngak tapei Cam di bilan raya Tet oh lac ba brei hu jien tame karo, daong ka mikva pablei salih pandap panda caga raok raya Tet bo daok rik tame daong bruk bruk di bhum palei./.

TS. Phú Văn Hẳn

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC