Tal bac pato daoh tamia ragu di bhap bini bangsa

Meng kreih bilan 7 ini, di dom harei meng harei ngar tal harei jip yaok adit di Pasak ilamu, pahat rup thể thao huyện Bắc Bình, hu labaih 40 adei dam dara hu mbaok tame tal bac tamia di urang Cam. Langiu di nan, daok hu 1 kapul karei hu 8 adei likai hu mbaok tame yuk saranai saong taong ginang.

Ong Lâm Tấn Bình, lac sa urang dalam dom urang hu mbaok tame dang tabiak pato taong Ghi-năng brei thau, tal bac dui atah dalam 2 bilan, dom adei mai bac magru oh mek jien pabak hu hatai caong bac, main dalam tukvak bilan hè. Tapa tal bac pato daoh tamia ragu di bhap bini bangsa hu daong ka dom adei hu hatai takre ranam haong ragam ragu di bangsa, khik tani tanat saong patui veik patagok dom ilamu parang ma-in duah jalan bahrau dalam ilamu. Meng nan duah tabiak dom urang naih gheih dalam danak dak ilamu bangsa. Ong Bình ndom mayai lac: “Sang daoh tamia Biển Xanh ngak asal kadha roh duah khik ramik dom yaom glaong ilamu ragu bhap bini Cam dalam nan gam bruk pato veik ka rai hadei saong bruk ngak dom ragam ragu meng kan di urang Cam, pabak ka harei roya. Kayua yau nan ye, njauk ngak yau habar ka dom yaom glaong ilamu meng kan di bấng drei, lac dom mikva di bangsa drei lac dom urang njauk khik ramik.”

Di janih ragam bhap bini bangsa Cam, hu jhul khang bruk peih ngak tapa bruk padang dua kapul parang main ragu ragam bhap bini bangsa. Nan lac kapul ilamu bhap bini urang Cam huyện Bắc Bình hu padang tabiak meng di thun 1990 saong Kapul Ilamu bangsa Cam di Sang daoh tamia Tasik hijau Biển Xanh padang tabiak meng thun 2006.

Yaok thun, Kapul Ilamu  bangsa Cam hu main labaih 100 harei/var brei ka ka bhap bini dom bhum palei atah jaik bhum bhap bangsa takik hu hatai takre, iek ilamu di bangsa. Langiu di nan, sang daoh tamia daok padang ngak danak dak, peih praong bruk mbeik drei tame haong dom tinh, ban, hu mbaok tame dom mbang pacacah, harei raya ilamu bangsa daoh tamia chuyên nghiệp di dalam nagar, paneh tabiak dom kadha ndung bak ilamu bangsa Cam, Châu Ro, Raglai hu patagok, padang ngak biak gheih makre, mek hu dom yaom glaong di harei parang prai main ilamu di taneh ia saong dunya, yau ye dom kadha tamia “Yang Siva Nữ thần Siva”, “Tamia manuk glai Vũ điệu gà rừng”, “Dom urang Kumai adei Raglai Những cô gái Raglay”, “Pok alak Dâng rượu”...

Ong Mai Trung Kiên urang nghệ si, Yam ndoc Akaok Sang daoh tamia Biển Xanh tỉnh Bình Thuận brei thau, bruk patagok di Sang daoh tamia tuk halei jeng pambuak haong ilamu di dom bangsa. “Caong khik ramik hu khol drei njauk hu dom jalan ba tabiak ka nyu njauk ka bruk ngak ilamu, pagap yau dom kadha daok, tamia meng kan… dom kadha tamo khol drei khik ramik, daok dom kadha patagok ye ngak habar kuhria hu manuac sia iek hu, pang hu tapa dom janih ilamu daoh tamia, dom sap ragu ragam piah pabak hu bruk kuhria cak rok patagok di taneh ia. Dalam bruk patagok di kapul caong hu dom urang diễn viên lac urang Cam piah gam haong Sang daoh tamia patagok hu dom chất lượng ilamu chuyên môn jang yau di dom yaom glaong di bruk khik ramik.”

Daok di dom xã bhum glaong yau sa Đông Giang, Đông Tiến, La Dạ thuộc huyện Hàm Thuận Bắc; Phan Điền, Phan Sơn, Phan Lâm saong Phan Tiến di huyện Bắc Bình bruk pato taong cồng, chiêng ka rai ranaih urang Raglai, K'ho jeng hu sanka. Saai Ka Văn Nhơn, Phó akaok xã Đông Tiến, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận brei thau: “Đông Tiến jeng daok khik tani tanat kapul paoh cồng chiêng, harei ieu yang kakuh ong muk ong kei ye jeng hu paoh cồng chiêng piah pabak ka adat cambat nan. Dalam tukvak anak tal, xã jeng caong lac tỉnh patui veik sanka glaong abih lac buh jien tame ngak cơ sở vật chất, pablei salih veik dom pandap panda yau ye khan aw urang K’ho piah pabak ka harei ilamu thể thao, khol drei ngak pasiam veik dom bruk bo daok njauk lahik nao.”

Piah daong rik pataom tame bruk khik ramik, patagok dom yaom glaong di ilamu, jhul khang jhul samar bruk cak rok patagok main du lịch, patagok bruk raidiuk ka bhap bini, abih di nyu nan lac di bhum bhap bini bangsa, bahrau blaoh, UBND tỉnh Bình Thuận hu jalan peih ngak Danak dak “Khik ramik saong patagok dom yaom glaong di kadha daoh bhap bini, kadha tamia, alak ragam ragu di dom bangsa takik pambuak haong bruk cak rok patagok main du lịch dalam tukvak 2022 - 2030” di dalam tỉnh.

   Dalam nan, ieu lac tukvak 2022 – 2025, tỉnh meda peih tabiak brei pasang iek saong dak padang angan dom janih inem krung ilamu di kadha daoh bhap bini, kadha tamia, alak ragu ragam jaman dalau jaman muk kei meng kan di dom bangsa takik. Pasram paglaong ilamu ka dom urang jakar ngak gah ilamu saong dom gah ilamu dalam bruk khik ramik saong patagok dom yaom glaong di ilamu parang ma-in ragu bhap bini dom bangsa takik di pak ini. Mayaih khan asal kadha, dom yaom glaong saong bruk pandar dom ragam ragu, dom kadha dân ca, dân vũ, dân nhạc di bhap bini bangsa takik dalam dom bruk mbeik drei tame dom ilamu, dom bruk daoh tamia ka anek saih piah pathau khan, pato pakai, paglaong akaok saneng dalam bruk khik ramik saong patagok dom yaom glaong ilamu meng kan biak siam makre, abih di nyu nan lac di dom yaom glaong di dân ca, dân vũ, alak ragam di dom bangsa takik ngan haong dom rai hadei.

  Dom siam gheih di dom janih inem krung ilamu di sap adaoh, tamia, taka main tui bhap bini di urang bangsa takik daok khik ramik biak rilo, nan ieu lac sa bruk biak hadah mbaok di mata biak njauk hatai jai urang bangsa. Ngan haong bruk kham marat di dom pakat rajaei saong bhap bini bangsa takik, caong lac dom kadha daoh bhap bini, kadha tamia, alak ragam di dom bangsa takik di dalam tỉnh Bình Thuận meda hu khik ramik saong patagok./.

Urang lang: TS. Phú Văn Hẳn – 31/07