Ong Nguyễn Xuân Quang, daok di palei Tân Hòa 2, xã Ea Knuếc, huyện Krông Pắk hu labaih 8 sào puh pala cà phê pablak haong durian daok dalam tukvak paik pablei. Ong khan lac, meng 80 phun durian, 700 phun cà phê, yaok thun ong mek tame hu labaih 700 triệu đồng, dalam nan jien laba rilo, lac meng durian. Yau vụ meng blaoh, ong paik hu 12 tấn durian, yaom pablei labaih 42.000 đồng sa kg di bein, mek tame hu labaih 500 triệu đồng. Bahrau ini, ong pataom phun jien saong mesraiy di gilang pariak, blei 1,2 ha taneh piah pala 200 phun durian pablak haong 800 phun cà phê, caong lac dom thun tal meda hu kein laba glaong. Ong Nguyễn Xuân Quang lac:“Urak ini tok hu phun cà phê haong phun durian, bo cà phê ye yaom oh hadom, bo khak drak daok tagok yaom jang 2 mbang, iek glang glaih glar bo jien mek tame oh hu hadom. Anak meta mboh durian hu yaom ye drei pala, daok yaom kaom hadei ini nyu habar ye kuhria hadei.”
Sang amuk Trần Thị Thanh Nga daok di palei Toàn Thắng 1, xã Hòa Đông, huyện Krông Pắk hu 1,2 ha cà phê. Amuk brei thau, yaok thun paik hu 2 tal 2 tấn meteh asar cà phê, kaoh abih phun jien buh tame ngak, daok laba hu dua klau pluh triệu đồng. Mboh phun durian hu laba praong, sang amuk hu blei 180 phun durian pajaih dona mai pala pablak dalam bein cà phê “Bharau ini, 1,2 ha cà phê, tok mek hu 2 tấn, lac khat, oh ginup jien khak. Sang salih tapa pala pabak durian, urak ini hu jaik 200 phun. Hu dom phun pala dahlau, daok mbang pala meng blaoh, hu pala bahrau 100 phun. Oh ka thau phun durian yau habar ini, tuk ndam baoh meng thau, urak ini tabiak bingu jeng kan thau dahlau hu.”
Dom thun jaik ini, mboh phun durian tuk halei jeng hu laba glaong, rilo urang nong di Đắk Lắk gam gam peih praong taneh pala. Min tui Tiến sỹ Đặng Bá Đàn – Akaok jabat Pasak pachreih nong Nam trung bộ saong Tây Nguyên, bruk peih praong taneh pala durian rilo meda ngak tayah quy hoạch phun pala, gam haong nan, ba tui rilo kanjah jhak ka alam langik tasik, halau ia, ruak kik halak halin ...
Langiu di nan, kayua baoh durian lac tasak haong gauk, bilan paik baoh dalam 2 tal 3 bilan, nan ye meyah oh pablei hu, meda ba tal kandaong labaih, njauk urang blei kateik yaom, abih di nyu lac dalam tuk hạ tầng logistic, chế biến dalam, di taneh ia drei ka oh tagok khang. Urak ini, dom taneh ia jaik taphia drei yau ye Thái Lan, Lào, Campuchia, Trung Quốc jeng daok pala saong peih praong taneh pala phun durian, meda meriak gauk tapak haong durian di Việt Nam, dalam nan hu Đắk Lắk. Piah cakrok khang kajap janih phun ini, Tiến sỹ Đặng Bá Đàn, mboh lac:“Ka 1, di mangaok taneh urak ini daok paik baoh ye kol drei njauk tui jalan thâm canh, gah ilamu brei hu salamat, siam mekre, tui jalan hữu cơ vi sinh, ngak brei hu harak angan lac tiêu chuẩn mã vùng. Ka 2 tra lac kol drei brei hu labik caik piah, labik chế biến dalam, ngak habar piah ka pandap oh kandaong, labaih. Abih di nyu lac brei pambuak bruk ngak haong doanh nghiệp pablei tapa negar langiu, doanh nghiệp ngak pandap saong urang pala”
Dalam taneh ia urak ini hu labaih 110.000 ha durian, rilo jang 35.000 ha duk haong jalan ba tabiak di Mintri ngak nong saong patagok palei pala. Ta-eng di tỉnh Đắk Lắk, taneh pala janih phun ini jeng hu tal 22.500 ha, tapa quy hoạch jaik 7.500 ha, hu pala rilo di dom huyện Krông Pắk, Krông Năng, Krông Búk, Buôn Hồ, Ea H’leo. Baoh durian dalam bilan pala thun meng blaoh hu jaik 170.000 tấn, jien mek tame hu labaih 9.500 tỷ đồng.
Ong Nguyễn Hoài Dương – Yam ndok Sở Ngak nong saong Patagok palei pala tỉnh Đắk Lắk brei thau, piah patrun bruk ba gauk pala rilo, eng drei peih praong taneh pala durian, Sở hu pok panuac ka UBND tỉnh Đắk Lắk patabiak bruk ieu dom puk palei, tacei pato bhap bini, po doanh nghiệp brei patagok durian tui jalan siam, lagaih, khang, kajap, plaih khat lahik:“Patagok gah durian ye brei hu ginup pajaih, pachreih pala dom janih pajaih saong pala parai tabiak tui dom bilan, atau pala suan bilan piah patagok kein laba. Abih di nyu lac brei hu bruk pambuak gauk piah ngak jeng dom bhum pala praong, yau gauk gah chất lượng, ngak njauk dom adat ka mã bhum pala, blaoh duah thau hu asal di nyu, saong pamaong tal padang angan khik kajap tanut piah pablei tapa negar langiu.”
Anak meta mboh lac, kein laba meng phun durian di Đắk Lắk tukvak tapa hu ngak jeng prein dui pachreih praong. Bruk peih praong taneh pala janih phun ini piah patagok jien mek tame lac bruk caong khin siam mekre di urang ngak nong. Yau nan min, piah biak biai hu kein laba, urang pala brei ngak njauk tui jalan ba tabiak di gah chức năng, di dom urang ilamu gah ngak nong, jeng yau tui jalan di darak pasar. Hu yau nan, bruk bui sambai meng dom vụ durian meda hu khik ramik, saong bruk huac lac durian mada ba tal duh hatai praong, kan rah tabiak./.
Viết bình luận