DAONG URANG NGAK NONG PANDAR ILAMO KY THUAT TAME BRUK NGAK
Thứ tư, 05:00, 28/02/2024 Urang lang: TS. Phú Văn Hẳn Urang lang: TS. Phú Văn Hẳn
VOV4.VOV.VN - Bình Dương urak ini daok jhul khang bruk patagok ngak nông nghiệp karo kajap tui ilamu barau tame bruk ngak mbang ba tabiak ndap nda siam lagaih, hu yaom glaong dalam pablei. Piah ngak hu dom janih ini, masa meng blaoh, Jabat Insitut pandar Univesiti Thủ Dầu Một hu roh duah ralo ndap nda ngak nong haong brei jao ka urang nông ngak. Tal ini mboh ralo urang ngak jeng dan haong ba mai ralo yaom glaong.

Thun 2017, tapa khao tin ralo urang, ông Vương Văn Minh (59 tuổi, ở TP. Thủ Dầu Một) thau tal angan Jabat Insitut patagok pandar di univesiti Thủ Dầu Một. Mai meng hu urang roh duah di Insitut pato jalan, ông ngak ieik pala bimao linci marah bhong, pala bimao pong. Tal tuk ini, ông hu 2 bein pala bimao, jien mek tame jaok thun meng 200-300 triệu đồng. Ông Minh bui sambai lac, dalau di ini ong duah thau mboh ralo bruk ngak pala bimao min tapi oh hu thei daong yau nan ye ngak oh jeng. Tal tuk pambuak haong Insitut ye mboh hu daong halan hatian yau nan ye ong tame bruk ngak. “Tuk barau tame ngak insitut daong drei biak ralo, meng bruk pabam yau habar ka njauk ka lagaih brei ka pajaih tamuh siam tal bruk khik ramik yau habar ka nyu siam. Jabat insitut jeng brei ka dahalak hulin nao ieik jirah di bein pala urang piah bac magru mai.”

Hu Jabat Insitut pandar Univesiti Thủ Dầu Một jao ilamu pala, ngak bo Kông ty Kỹ thuật haong Công nghệ Vũ Môn di Bình Dương ngak jeng ndap nda hala caiy jru Vũ Môn. Caiy Vu Mon ngak meng asar baoh caraih sen, hatai sen ngak garaok, brei ngak jeng đông trùng hạ thảo. Hadei di nan, bingu sen brei pandam haong caiy taha cổ thụ haong tana pagap makrei ganap pahe blaoh ba nao ka urang pandar. Tal ini, kong ty hu 2 janih caiy ieu lac caiy Nguyệt liên trà brei manyum malam piah ndih bingi dan haong caiy Nhật liên trà brei manyum tuk vak harei. Ông Nguyễn Thành Tín, Akaok kong ty Kỹ thuật haong Công nghệ Vũ Môn brei thau lac, 2 janih caiy ini kayua kông ty ngak tabiak hu ralo urang daok di nagar Amireka takre. Kong ty hu dom bhum palei pala dom janih caiy, sen di bhum Tây Bắc, Đồng Tháp yau nan ye oh duh hatai kuhria hala caiy akaok tame.“Công ty Vũ Môn hu manuac urang brei nao tal labih pala jeng ye tuk halei jeng pahaei brei ka urang thau brei ka ndap nda organic (ndap mbang hữu cơ) jeng ye bruk brei ka nyu tabiak langiu nagar, tabiak dunya hu dah mbaoh dah mada. Tuk hu urang ieik glang, mikwa njauk hata ye tantu ndap nda buh tame hu taong yaom tani tanat ye bruk pablei tabiah sanang hatai”

 Ba tame ngak meng di thun 2016, mbiah tal ini, Jabat Insitut pandar Univesiti Thủ Dầu Một mada roh duah brei patabiak ralo ndap nda ba mai ralo kein raba, hu yaom glaong dan haong brei pambuak, jao ba ka urang ngak mbang blei salih, brei ka baoh sang urang ngak hamu raong glang. Pagap ye ndap nda hu yaom glaong mai meng bimao đông trùng hạ thảo haong bimao linh chi pambuak haong Kong ty Cổ phần MHD Inocare; danak dak raong pala dom janih bimao jru cawao dan haong bimao mbang pambuak haong Kong ty Cổ phần Jru ndapnda Khang Minh. Barau blaoh, Jabat Insitut roh duah brei ngak jeng ndap nda caiy, pambuak haong Kông ty caiy Biển Hồ di tỉnh Gia Lai.

Urak ini, Bình Dương daok nao tal bruk brei patagok bruk ngak nong cih saat, bruk ngak nong tui jalan ilamu ngak kong pakat glaong piah paglaong ndap nda hu yaom kaom glaong. Kayua yau nan ye, dom ulang ilamu di Jabat Insitut pandar Univesiti Thủ Dầu Một jeng daok pataom bruk roh duah brei ba tabiak dom janih ndap nda paka lagaih. Ông Nguyễn Quốc Cường, Cansale akaok univesiti Thủ Dầu Một khan lac, masa anak, Sang bac univesiti pataom prein tame bruk brei roh duah. Blaoh tui di nan hu dom janih ndap nda daong ka baoh sang urang ngak mbang pandar tame bruk raong glang patagok rai diuk.“Sang bac univesiti jeng ralo kham marat dalam bruk jao tajuk phun roh duah, daong jien roh duah tui gilang jien bruk ngak di drei. Sang bac jeng daok roh duah, lakau UBND tỉnh brei jalan pato tacei padang urang ngak mbang blei salih. Gam tui di nan, sang bac jeng khin padang Pasak khik ilamu haong jao ilamu ngak kong gam haong pambuak bruk, daong ba gah harak gar piah insitut hu ralo masa tuk wak roh duah”

 Bình Dương brei tanut mbiah tal thun 2025 akan mada ba yaom kaom ngak nong, ngak glai dan haong kaya ikan dalam iar patagok meng 2,5 - 3%/thun; tỷ trọng yaom kom gah ngak nong pandar ilamu ngak kong yaom glaong meng angaok 30% tagok. 

Piah daong urang ngak nong pasalih bruk ngak mbang tui jalan ilamu ngak kong yaom glaong, tỉnh ba tabiak ralo sarak karja daong ka roh duah, ngak tabiak ndapnda gah hamu taneh raong glang, patui di nan brei patabiak ralo janih ngak siam, ngak lagaih barau, ba mai ralo siam makre brei ka patagok kinh te glaong./.

Urang lang: TS. Phú Văn Hẳn

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)