Anak bruk taneh pala durian gam gam tagok rilo dalam tukvak jaik di ini, ong Nguyễn Minh Hiếu, Phó yam ndok Hợp tác xã Dịch vụ ngak nong Bình Phước duh hatai lac, urang ba gauk pala kayua yaom jien mek tame glaong, mayah oh thau dom ilamu kỹ thuật ye mbuan lahik abih phun jien, kayua janih phun in kan  iek glang, phun jien buh tame rilo. Urak ini, bahrau hu sa darak pasa piah pablei durian lac Trung Quốc, nan ye dalam tuk pablei mayah hu bruk hagait ye mbuan kadaong gar durian lac biak praong.

Kuhria tal akaok thun 2023, Bình Phước hu 10 hợp tác xã, doanh nghiệp hu pabak mã số bhum pala durian ngan haong mblang taneh praong 669 ha; Đồng Nai hu 7 bhum hu pabak mã bhum pala ngan haong mblang taneh praong labaih 533 ha; Long An hu 2 labik hu pabak mã bhum pala ngan haong labaih 36 ha…

Tui Danak dak cak rok patagok khang kajap phun mbang baoh hu pala rilo tal thun 2030, Mintri Ngak nong saong patagok palei pala quy hoạch mblang taneh pala durian dalam taneh ia meng 65.000 ha tal 75.000 ha, min tal urak ini mblang taneh ini tagok tal labaih 80.000 ha. Dalam 80.000 ha durian bahrau hu 5% mblang taneh hu pabak mã bhum pala, pablei tui jalan chính ngạch tapa Trung Quốc ngan haong rilo adat, tanut chuan bo urang nong biak kan piah eng drei ngak. Mayah urang nong daok pala tui hatai, pala rilo jang prein blei, meda mbuan ba tal khat lahik. 

Dom urang ilamu gah ngak nong brei thau lac, meng bruk peih praong taneh pala bo oh sahneng kuhria,  ye dalam dom thun, sa sản lượng durian praong di Việt Nam hu tabiak darak pasa. Dalam tuk nan, di Đông Nam Á, gam haong Thái Lan, rilo negar karei jeng daok jhul khang bruk pala durian bo darak pasa blei tok hu Trung Quốc ye meda gaok rilo kan kandah. Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Hâu, urang ilamu gah ngak nong, lac: “Di Thái Lan urang hu roh duah piah taong yaom tanut gaok kan kandah dalam tuk cak rok patagok durian tal thun 2025. Tanut gaok kan kandah ini meda tagok jang, bo gah nan urang iek tui rilo kadha, hu tal 10 kadha”.

Tui ong Nguyễn Đình Tùng, Phó akaok Kapul njam patam baoh kaoh Việt Nam, Akaok kapul khik ramik Vina T&T Group, durian Việt Nam hu biak rilo kein lagaih piah maraik gauk, abih di nyu nan lac pajeng ba jaik, pandap that bingi, jien sahui abih takik, hu pala luac thun. Bruk njauk mayai nan lac njauk khik tani tanat bhum pala, hu jalan cak rok patagok siam lagaih, hu ilamo piah khik ramik sản lượng, chất lượng ka durian Việt. Ong Nguyễn Đình Tùng ndem lac: “Kan kandah, tavak tavaiy praong abih di gah njam patam baoh kraoh Việt Nam lac kham marat habar piah khik hu chất lượng, khik  hu angan je. Kol drei bhian mehit lac Việt Nam daok pala ngak sit sot, oh salamat, oh hacih saat, ye bruk nan jeng ngak kan kandah tal hatai caong di urang blei mbang di dunya. Nan ye jalan brei thau, jalan khik ramik angan je Viet lac hu makna biak praong tal bruk pablei tabiak negar langiu tapa dom taneh ia”.

Dalam tuk prein lagaih haong bruk salih karei darak pasa di baoh durian daok biak bier, pala tui hatai, ye piah pamaong tal bruk pala ngak, pablei baoh durian tabiak negar langiu hu siam lagaih, khang kajap, langiu di bruk padang bhum pala, pambuak bhum khang kajap, njauk sangka bruk pato pakai ilamo ka urang nong. Tuk hu dom urang pala hu ilamo, thau cambaih darak pasa, thau jalan ngak saong ngak tui bruk di darak pasa ye meng meda langyah hu bruk daok pala sit sot, pala tui hatai, oh lac phun durian bo daok biak rilo janih kaya nong karei di Việt Nam./.