Bruk raong menuk ada palao bein di sang amuk A Lăng Trí daok di palei Đắc Ốc, xã La Dê, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam hu urang jakar, urang lin di đồn biên phòng pabah mbang negar Nam Giang tacei pato raong glang meng thun 2018 tal ini. Meng hu tacei pato ilamu iek glang hadei di yaok mbang raong, amuk Trí mek tame hu jaik 3 triệu đồng saong jeng bruk ngak mbang duah jien tame tani tanat ka sang: “Sang dak harei dak tani tanat jang, pak ini bộ đội haong gah Ủy ban drei pambuak gauk pathau khan bruk padang ngak trang trại brei mikva thau, dak harei dak pambak praong tabiak.”

Tukvak tapa, Đồn Biên phòng pabah mbang negar Nam Giang hu pambuak bruk haong pakat ủy karja xã La Dê jhul khang bruk pathau khan, ba jalan bhap bini pataom tame cakrok patagok kinh tế. Tal urak ini, bruk pala patei di 2 palei Kông Tơ Rơn haong Đắc Pênh pachreih hu 30 baoh sang pataom mbaok tame ngak. Đại úy Nguyễn Minh Vương, chính trị viên - phó đồn biên phòng pabah mbang negar Nam Giang brei thau: “Dalam tukvak meng blaoh, urang jakar, urang lin đồn biên phòng hu peih ngak dom bruk daong rahra saong hu nao daong ka rahra ngak dom bruk yau ye cakrok patagok kinh tế bhum tapen negar, jak ba dom urang ngak pahla, tacei jalan, daong pandap pandap ngak mbang duah jien ka dom sang bhap bini, Kapul urang ngak nong, Kapul urang kumei, dalam tukvak tapa akaok sahneng di bhap bini bhum tapen negar hu glaong jang dalam bruk eng drei patagok kinh tế yaok baoh sang”.

Meng bruk daong abih drei di bộ đội biên phòng, raidiuk di bhap bini labik tapen negar dak harei dak sron mbon, trei sir jang saong talei pambuak bruk di urang lin haong bhap bini dak harei dak khang kajap jang. Trung tá Đỗ Hoành Minh, chủ nhiệm chính trị Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Nam brei thau:Bruk patagok ngak mbang duah jien jeng hu dom bruk biak jak jeng, rik daong pasiam, paglaong raidiuk yau dom bruk raong ada kangan caih anek atau pala phun đẳng sâm xã Ga Ri, xã Trà Ơn di huyện Nam Giang, bruk raong limo menek di xã Chơ chun huyện Nam Giang haong rilo bruk karei piah klah rabha kan kandah ka bol bhap rahra, tapa dom bruk ngak nan nyu kak kajap jang talei jum pataom lin haong rahra, ngak jeng prein khang dalam khik caga quyền ngak po taneh ia, palei negar..

Piah cakrok patagok kinh tế ka bhap bini bhum tapen negar, Pasak Pachreih nong Quảng Trị hu ba tabiak bruk ngak nong ngak glai pambuak gauk di palei Cheeng, xã Hướng Phùng, huyện Hướng Hóa di mangaok taneh praong 2,2 ha. Bruk pala bahrau hu peih tabiak meng bilan 8 thun 2021, hu 3 sang urang ngak nong hu mbaok tame ngak, tuk camereip mboh hu siam lagaih, jak jeng.

Meng bruk ngak nong ngak glai pambuak gauk, dom janih phun ba tame pala lac phun “lát hoa”, phun bơ 034, phun durian, phun panat thái, phun đinh lăng. Piah ngak bruk ini, urang jakar ilamu hu pato pasram, tacei pato ilamu ngak taneh, ngak cur saong buh khak vi sinh, pambuak haong buh pabak khak lân haong khak limo piah pala phun tui njauk ilamu kỹ thuật. Sa-ai Văn Ngọc Khánh, sa urang daok di palei Cheeng, xã Hướng Phùng, huyện Hướng Hóa brei thau: “Dalam tuk ba tabiak ka dahlak ngak, ye dahlak mboh lac phun tamuh biak siam, dahlak jeng hu ieu pasak daong pruh ia, buh khak, iek glang pataom gha yau habar. Dom sang karei dahlak mboh hu siam lagaih jang, jak jeng jang.”

Hadei di 1 thun ba tabiak ngak, mboh bruk pala nan biak siam, lagaih, phun diuk saong tamuh praong biak rilo. Dom janih phun bơ 034, panat thái, lát hoa tamuh biak siam, diuk hu tal 95 %, phun daok dalam tukvak tabiak dhar. Urak ini, urang jakar ilamu daok tacei pato dom sang bhap bini dom jalan iek glang, pacang caga ruak kik, halak halin palai kaik. Ong Phan Ngọc Đồng, Phaok Yam ndok Pasak Pachreih nong Quảng Trị brei thau: “Tapa bruk ngak piah paglaong yaom di sa mblang taneh pala ngak, anak tal, kol dahlak daok brei ba tabiak dom bruk ngak yau ini di dom xã karei saong tapa bruk ngak piah ba jalan ka bhap bini pamaong tal sa jalan pala ngak tani tanat, khang kajap saong paglaong yaom pandar taneh ka mikva, khik tani tanat raidiuk.”

Bruk ngak nong ngak glai pambuak gauk haong rilo janih kaya pandap hu paik mek di rilo tukvak karei di gauk meda ba mai kein laba saong ba jien tame ka sang urang ngak nong. Taphia di nan, jalan pala drak khang kajap di mangaok taneh dốc tui jalan ngak nong ngak glai pambuak gauk hu makna biak praong ngan saong dom labik mbon, ceik. Dalam tuk biến đổi khí hậu dak harei dak trak damak yau urak ini, ye bruk ngak nong, ngak glai pambuak gauk lac bruk cakrok patagok tui jalan khang kajap./.

Urang lang: M. Phương