Dom kadha ini brei hu bruk ba tangin tame bruk di dom gah pambuak tal piah daong ka urang ngak nong, labik ngak pandap trun meneing kan kandah dalam bruk paglaong prein meriak gauk, duah labik dang di dom darak pasar kan tame. “Kaya nong pablei tabiak negar langiu daok gaok kan kandah” lac angan kadha vak di Nguyễn Quang, urang vak di rayo sap ndom Viet Nam daok di TP.HCM.      

 Dom harei tapa, bruk rilo doanh nghiệp pablei kaya nong tabiak negar langiu gaok kan kandah mboh hu rilo. Abih di nyu lac, phun jien piah blei pandap tamo, tame mbao, ngak ka rilo đơn vị pablei tabiak negar langiu “pandik akaok”. Ong Nguyễn Văn Quý, Yam ndok Cty Tam Nguyen Fruit, tỉnh Tây Ninh brei thau: Hadei di Tết Nguyên đán, Kong ty daok hu harak pambuak bruk pablei tapa negar langiu 4 container mãng cầu, đậu bắp, meriak…tame paok pablei tapa darak pasar Malaysia saong Nhật Bản. Hadei di tuk ieu pataom hu phun jien piah blei pandap tamo piah ngak, Kong ty daok nao duah mesraiy di gah langiu gilang pariak piah blei bao bì, ngak dom bruk tame paok: " Kayua gah blei bahrau yar dahlau 30% yaom pandap blei, daok veik 70% bo pandap biak rilo, oh hu phun jien ngak hagait hu. Anak meta, Kong ty likau gah blei brei dui atah veik tukvak jao pandap. Jalan ngak urak ini, lac likau gah blei pandap brei kadun tukvak suai jang 1 bilan, daok nao mesraiy di gah langiu piah pabak phun jien blei pandap tamo piah ngak”\

Urak ini, rilo darak pasar taneh ia langiu, dalam nan hu Nhật Bản daok ngak catang dom bruk pasang iek chất lượng pandap. Langiu di baoh kayau, njam patam baoh kraoh tame paok, ye dom janih pandap gia vị yau lasun, tỏi, meriak di Việt Nam…jeng gaok bruk meriak gauk biak khang meng rilo taneh ia hu bruk xuất nhập khẩu gia vị meng lavik mai, yau ye Ấn Độ, Malaysia, Indonesia… Amuk Tạ Thanh Thủy, Yam ndok Cty TNHH Sản xuất & Thương mại Hato - TP.HCM brei thau, yaom lac bruk caong blei di gah pambuak bruk lac biak praong, takre pandap gia vị hu tame paok meng Việt Nam, min bruk salamat pandap mbang, pasang iek chất lượng hu ngak biak catang:  “ Gah Nhật taduan blei pandap Việt Nam drei tapa nan, min urang duah thau biak catang. Cty dahlak jeng daok pamaong tal rilo darak pasar di Đông Nam Á, kayua ini lac darak pasar praong. Yau di Philippines, urak ini yaom lasun tagok jang 3 mbang, Cty hu payua mẫu tapa Philippines, oh ka thau yau habar”

Bruk Nhật Bản peih bruk khik caga pajaih thanh long ralow bhong LD1 di Cty TNHH Hoàng Phát Fruit (Long An) daok ngak ka rilo urang nong, doanh nghiệp pablei thanh long tabiak negar langiu gaok kan kandah. Tui amuk Watanabe Masumi, Yam ndok Cty Yasaka, sa labik pablei thanh long Việt Nam tapa darak pasar Nhật Bản brei thau, Cty hu 5 mã bhum pala thanh long praong labaih 300ha. Min bruk khik caga pajaih LD1 ini ngak brei Cty oh ba hu labaih 70 tấn thanh long tapa darak pasar Nhật, khat lahik labaih 190.000 USD.

Tui amuk Watanabe Masumi, di Nhật Bản, bruk khik pacang pajaih kayua đơn vị karja khik iek. Min urak ini pajaih thanh long LD1 di Việt Nam daok hu sa đơn vị tư nhân khik pacang. Bruk ini ngak brei gah sản xuất saong gah pablei tabiak negar langiu njauk pagam pambak tame, ba tal yaom pablei nyu tagok, meng 2,5 USD sa kg tagok 3,5 USD sa kg. Tapa nan ngak brei bruk pablei tabiak negar langiu gaok kan kandah, gah blei pandap di Nhật Bản jeng mboh pandik hatai.

Ngan saong darak pasar pablei kaya nong tabiak negar langiu, Nhật Bản lac sa dalam dom gah pambuak bruk tani tanat, suai lavik. Yaom lac biak catang ka chất lượng, min ini lac taneh ia hu bruk blei tame biak praong meda salih ka dom darak pasar meng kan daok blei takik veik, kurang tani tanat dalam bruk blei pandap panda. Bruk lang talaih gah phun jien, daong pambuak bruk pablei salih ka gah kaya nong, gia vị tame paok daok caong hu dom gah chức năng pambuak tal samar ba tangin tame bruk, lang talaih dom tavak tavaiy, cuang kandah, daong ka urang ngak nong, doanh nghiệp pablei pandap tabiak negar langiu meda jhul khang bruk ngak, pablei pandap dalam tukvak kaya nong pablei tapa negar langiu daok njauk bruk meriak gauk biak khang yau urak ini./.