Tui ong Trần Giang Khuê, Jabat lambaok Cục Sở hữu trí tuệ (Mintri Khoa học & Công nghệ) di ban raya HCM, peih bruk tut angan pacang khik quyền sở hữu trí tuệ, patagok angan pablei salih meda daong ka dom kaya pandap di palei paglaong prein meriak gauk, hu labik dang di mangaok darak pasar, paglaong yaom, padang angan je ka dom pandap karei di drei.

Dom angan pablei salih pandap karei di drei di bhum taneran kraong Cửu Long yau ia masin Phú Quốc hu tut angan tacei pato địa lý di 28 taneh ia mangaok dunya.

Pa-ok Xoài cát Hòa Lộc (Tiền Giang) hadei di tuk hu pabak brei tacei pato địa lý di Việt Nam, hu pablei tapa Nhật Bản, Hàn Quốc, Canada….Vú sữa Lò Rèn Vĩnh Kim (Tiền Giang) hu yaom pablei glaong jang labaih 20% duk haong dahlau di tuk hu brei angan nhãn hiệu tập thể.

Tui Bộ Khoa học & Công nghệ, tukvak thun 2018-2022, dalam bhum hu jaik 9.870 harak likau tut angan sở hữu trí tuệ, labaih 5.800 văn bằng (nhãn hiệu pandap panda, tacei pato địa lý... ) hu pabak brei.

Jaik abih dom palei hu ba tabiak angan dom pandap pala ngak rilo, pandap hu prein khang mbuan lagaih, pandap karei di palei saong pataom tame daong padang angan pablei salih, rik daong paglaong năng suất, chất lượng, ngak jeng yaom glaong, prein meriak gauk di kaya pandap, di doanh nghiệp. 

Dom tỉnh, ban tabiak rilo harak gar pambuak tal khik ramik drap ar trí tuệ, tacei pato địa lý, angan pablei salih, daong tut angan pacang khik saong patagok nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận, tacei pato địa lý ka dom pandap hu raong, pala, ngak rilo dalam bhum yau ye: kruac bhung kanduh hijao Bến Tre, la-u Bến Tre, pa-ok Cao Lãnh (Đồng Tháp), hadang sú, aring Cà Mau, ia masin Phú Quốc, brah sa bụi bhong Hồng Dân (Bạc Liêu), menaih Cầu Đúc (Hậu Giang)... 

Di tỉnh Cà Mau, tukvak thun 2018-2022, Cà Mau hu padang saong pacang khik nhãn hiệu pandap panda, patagok angan pablei salih ngan saong 26 janih pandap karei di drei. Yau ye ia hani - dhar ko U Minh Hạ, ikan pandam cá  bổi U Minh, hadang thu Rạch Gốc, aring Năm Căn, masin ikan padok Thới Bình, bồn bồn Cái Nước, ikan thòi lòi Đất Mũi, hadang sú Cà Mau,  aring Cà Mau...

Daok di Bến Tre, Sở Khoa học & Công nghệ tỉnh hu peih ngak dom danak dak yau dak padang, khik ramik saong patagok tacei pato địa lý "Bến Tre" ka hadang ginraong hijao, aring tasik, chôm chôm; khik ramik saong patagok tacei pato địa lý "Cái Mơn" brei ka durian Bến Tre... Tỉnh jhul khang bruk daong yaih khan, peih bruk pablei salih, pambuak gauk ngak haong pablei pandap tui chuỗi giá trị; patagok khik ramik kaya pandap hu tut angan khik pacang saong langyah bruk lih tame quyền sở hữu trí tuệ.

Tui ong Trần Giang Khuê, jabat lambaok Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học & Công nghệ) di ban raya Hồ Chí Minh, kadha praong dalam dak padang saong patagok angan pablei salih lac brei iek tui dom yaom glaong di kaya pandap. Meyah kaya pandap oh samu gauk, kurang tani tanat, meda ngak jhak tal angan je kaya pandap. Dom labik ngak pandap, pablei salih oh pablei pandap tamo, pandap nguyên liệu bo brei pablei pandap hu nhãn mác atau angan pablei salih kaya pandap di palei, di bhum palei saong di taneh ia. Labik ngak pandap, doanh nghiệp njauk patagok rilo janih pandap piah paglaong prein meriak gauk saong daong langyah dom janih pandap daok kandaong veik, plaih bruk yau Yuan lac “được mùa, rớt giá”.

Tui Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre Nguyễn Trúc Sơn, peih ngak dom jalan patgok angan pablei salih kaya pandap karei di drei brei sangka tal labik dang di doanh nghiệp, patagok angan pablei salih njauk pambuak haong chuỗi giá trị, jhul patagok bruk pambuak gauk di doanh nghiệp, dom tổ chức kinh tế tập thể saong bol bhap rahra. Bến Tre daok patagok dom chuỗi giá trị pambuak haong tut angan pacang khik, patagok angan pablei salih yau ye: chuỗi phun la-u, kruac bhung, drei hadang, nghêu, lamo… Piah patagok dom chuỗi giá trị, brei mboh angan je, tỉnh iek praong bruk pandar khoa học công nghệ tame paglaong chất lượng dom janih kaya nong, paglaong yaom, ngak jeng bruk cakrok patagok khang kajap dom angan pablei pandap karei di drei./.