Pasang iek bruk brei masraiy dalam gah mbuan njauk khat lahik glaong yau gah taneh riya, sang danaok lac jalan ngak njauk

Maong iek veik darak pasa taneh riya, sang danaok di TP.HCM, ong Lê Hoàng Châu - Akaok Hiệp hội taneh riya, sang danaok TP.HCM brei thau: Thun 2021, binah sang daok pakat glaong meblah 74%, daok veik 26% lac sang daok pakat mbiah, sang daok lagaih haong kadung jien lac 0%. Ini lac bruk oh samu gauk di darak pasa, oh khik hu bruk cak rok patagok janih sang daok lagaih haong kadung jien. Kayua yau nan ye,  dom doanh nghiệp gah taneh riya, sang danaok caong hu sarak piah mesraiy hu phun jien meng Gilang pariak.

Tui ong Châu, dom gah ieu pataom phun jien di doanh nghiệp taneh riya, sang danaok hu phun jien di po đầu tư, jien masraiy di gilang pariak, trái phiếu doanh nghiệp, jien ieu pataom meng tuai damuai saong phun jien FDI. Jien di po đầu tư, nan lac prein  gah jien padai di doanh nghiệp, tok meblah mala 20%, daok veik labaih 80% lac ieu pataom meng dom gah karei. Meng di tuk Gilang pariak kanja ba tabiak sarak 20 thun 2021, doanh nghiệp gah taneh riya, sang danaok oh hu masraiy jien di dom gilang pariak piah blei taneh, tok hu masraiy piah padang ngak danak dak tuk hu taneh blaoh.

Ong Châu caong lac, dom doanh nghiệp ngak mbang hu angan je lac dom tuai njauk jia tame, saong hu dom danak dak pabak ginup dom bruk, meda peih ngak hu, ye brei hu masraiy veik di dom gilang paraik. Urak ini, doanh nghiệp caong masraiy jien brei hu drap ar piah padang, bo drap ar padang urak ini labaih 70% lac taneh riya, sang danaok. Ong Châu ndom lac, bruk brei masraiy yau mangaok nan ka oh taong yaom njauk bruk meda ngak hu halei oh di sa danak dak taneh riya, sang danaok: “Khol dahlak mboh lac brei peih phun jien masraiy lac bruk njauk ngak dahlau abih, njauk hu sarak piah ka doanh nghiệp hu masraiy jien di gilang pariak, ini lac bruk daong veih di darak pasa  taneh riya, sang danaok”

  Ong Trần Phương – Phó Tong yam ndoc BIDV brei thau lac bruk patagok tín dụng di gilang pariak ini dalam 5 bilan akaok thun 2022 mek hu 6,51%. Bruk patagok di labik brei masraiy ngan haong urang blei sang tagok jaik 14%. Ong Phương brei thau lac oh hu bruk takik brei mesraiy ka taneh riya bo iek tui bruk anak meta di urang blei sang, oh lac iek tui bruk caong hu masraiy piah blei pataom taneh riya, sang danaok blaoh pablei veik. Ngan haong bruk ini, BIDV brei pasang iek biak cambaih piah takik brei mesraiy.

  Ngan haong dom danak dak di po đầu tư, BIDV biak caik hatai tal prein jien padai di tuai. Gilang paraik brei taong yaom hu jien padai eng drei hu (jien di po) lac biak rilo. Patui veik lac pasang iek ilamo di po đầu tư dalam bruk cak rok patagok, pablei salih taneh riya, sang danaok. Tui ong Phương, gilang paraik njauk hu dom điều kiện piah brei masraiy, pablei salih taneh riya, sang danaok lac gah mbuan njauk khat lahik glaong. Darak pasa gah taneh riya, sang danaok oh njauk lac gah darak pasa katut harei, kayua yau nan ye gah gilang paraik njauk kuhri kuhria biak catang saong sanya biak cambaih dom paka piah brei mesraiy: “Pataom tame dom danak dak hu po đầu tư hu ilamo, danak dak meda ngak hu, danak dak daok di dom labik mboh lac pablei hu siam. Praong di abih lac po đầu tư brei thau cambaih saong parabha tukvak buh jien tame ka nyu lagaih, plaih bruk buh jien tame rilo labik, buh jien tame biak praong ye oh hu kein laba, gaok mai daok ngak kan kandah ka bruk pablei salih taneh riya, sang danaok di doanh nghiệp”

Sa gilang paraik karei lac Vietinbank jeng hu patagok bruk brei masraiy blei taneh riya, sang danaok mek hu 24% dalam 5 bilan akaok thun 2022. Ong Nguyễn Đình Vinh – Phó Taong Yam ndoc Vietinbank brei thau lac, dalam dom harak gar di Gilang paraik kanja oh pato tacei ngak catang atau ngak patakik ngan haong darak pasa taneh riya, sang danaok. Tui ong Vinh, meng dahlau deih tal urak ini, bruk masraiy dalam gah taneh riya, sang danaok di gilang paraik ini meblah 20% bruk brei mesraiy, sraiy jhak brei masraiy gah taneh riya, sang danaok daok labaih 0,3% min. Tapa nan meda lac siam dut saong bruk brei mesraiy ka dom bruk karei. Dom gilang paraik tui nan hu sahanang hatai tuk brei masraiy jien.

Daok gah gilang paraik, ong Vinh caong lac darak pasa taneh riya, sang danaok njauk paglaong bruk tantu, cambaih laih. Bahrau ini, dom sàn giao dịch taneh riya, sang danaok hu mboh bruk pambuak gauk piah ngak yaom, bluh yaom tagok glaong saong ngak brei tagok yaom oh njauk, oh biak, ngak ka darak pasa srau kadau, atau đầu cơ blei salih taneh riya, sang danaok… Bruk ini ngak kan kandah tal bruk tabiak sarak di dom gilang paraik tuk brei masraiy dalam gah taneh riya, sang danaok: “Gilang paraik brei pilih ruah dom po đầu tư hu angan je, danak dak meda ngak hu saong hu labik siam. Danal dak dalam gah helei bo hu kein laba, meda peih ngak hu, khik kajap bruk biyar jien sraiy nan lac brei ngak dahlau di abih di dom gilang paraik.”

Meda mboh lac bruk pasang iek bruk brei masraiy dalam gah mbuan njauk khat lahik glaong yau gah taneh riya, sang danaok lac jalan ngak njauk. Caong peih phun jien brei ka gah taneh riya, sang danaok, oh daok jalan ngak halei karei jang, lac dom doanh nghiệp gah taneh riya, sang danaok brei paglaong prein peih ngak danak dak, iek praong bruk pablei salih khang kadang saong ba angan je tagok dang akaok./.

Urang lang: Thu Thao – 10/06