Huyện An Phú, ieu lac sa bhum palei hu taneh pala pa-aok praong dang ka dua di tỉnh An Giang, ngan haong taneh pala pa-ok tui tanut asal di jalan ngak mbang blei salih hu labaih 600 ha, dalam nan hu labaih 60 lek taka labik pala saong hu bhum pala pa-ok tui tanut chuan GlobalGAP. Ong Huỳnh Thanh Minh, Akaok Kapul khik ramik, Yam ndok HTX ngak nong Long Bình, sa labik HTX pala pa-ok keo praong abih di dalam huyen brei thau lac: Urak ini, HTX hu labaih 90ha taneh pambuak gauk pala pa-ok Keo. Urang ngak nong hu mbaok tame pambuak haong HTX jeng ngak njauk tui dom danakdak lagaih lagon saron mbon.“Dalam bruk pala ngak, kol dahlak hulin tuk halei jeng buh jien tame pandar ilamo ky thuat. Urak ini kol dahlak hulin daok pandar bruk pruh ia ngak hajan di dom labik; pandar drak dom janih khak halakayau, dom janih jru khik caga phun pala. Masa tukwak meng anak tal, kol dahlak hulin daok brei paglaong ilamo ka mikva, pasiam saong patagok dom yaom glaong di mangaok sa ha taneh pala pa-ok”.
Daok di huyện Chợ Mới, sa labik pala pa-aok praong abih di tỉnh An Giang, ngan haong mblang taneh praong labaih 6.500 ha… dalam nan pa-ok lahaong kalik hijao lac labaih 4.200 ha. Phun pa-ok lahaong kalik hijao hu urang ngak nong pala di thun 2001. Thun 2009, hu cak rok pala ngak tui tanut asal VietGAP. Di dalam 2 bilan akaok thun ini, di ini hu brei thau lac hu pablei tabiak negar langiu 2 lô pa-ok mbang camriep tapa dom darak pasar lac oh mbuan pablei yau meng dalau.
Dalam bruk pala pa-aok pablei tabiak langiu negar, hadei di bruk caik hatai pandar ilamo jammaraik, mikva urang ngak nong daok jhul khang bruk pambuak gauk ngak saong duah jalan pablei tabiak di dom kapul urang ngak nong, HTX haong dom urang ngak mbang blei salih; pala ngak tui njauk adat, ilamo. Ong Nguyễn Đình Mười, Phaok taong yam ndok Công ty TNHH XNK Vina T&T, lac kapul pambuak haong urang ngak nong pala pa-ok pablei tapa negar langiu brei thau lac:“Kol dahlak hulin taong yaom biak glaong ka baoh pa-ok di tỉnh An Giang. Kol dahlak jeng caong khin hu pambuak haong An Giang ba kein lagaih khang kajap, suai lavik jang di masa suai hadei. Yaok taneh ia nagar blei tame jeng hu dom cuang kandah ilamo karei karei di gauk, kol dahlak jeng ngak njauk tui dom panuac kakei di yaok taneh ia nagar nyu; kayua yau nan ye tuk mikva urang ngak nong hu mbaok tame danak dak ini njauk ngak tui dom adat ilamo. Urak ini, kol dahlak jeng daok kuhria peih praong veik darak pasar, piah ka kol dahlak hulin patui bruk ba baoh pa-ok pablei tapa rilo taneh ia nagar”.
Tal masa tukvak ini, taneh pa-ok di An Giang praong labaih 12.000ha; dalam nan taneh pala pa-ok tui tanut asal VietGAP praong labaih 200ha, baoh paik hu labaih 1.900 tấn dalam sa thun. Urak ini bhum pala pa-ok di An Giang hu brei angan kot tanut asal pablei tapa negar langiu lac labaih 20 taka mã, ngan haong taneh pala jaik 300ha. Piah cak rok patagok angan je pa-ok di An Giang pablei tabiak langiu negar, tukvak masa mai tal, gah ngak nong meda chul samar bruk pabak lek masok bhum pala pa-ok di dom labik ka oh hu kod saong dom bhum njauk pabak bahrau. Ong Nguyễn Sĩ Lâm, Yam ndok So Ngak nong saong patagok palei pala tỉnh An Giang, brei thau lac:“Gah ngak nong jeng daok kakei dom bhum palei ngak tui jalan siam, pala dom pajaih pa-ok bo doanh nghiep ieu kakei; piah meng nan jak ba mikva hu mbaok tame HTX labik drei pala pa-aok; tapa HTX piah ginum biai haong dom urang ngak mbang blei salih, bo UBND tỉnh, Gah ngak nong saong HTX hu mbaoh tangin pambuak gauk; piah meng nan, hu ginup pandap panda kein lagaih brei ka bruk pala”.
Bruk brei patagok bhum pala pa-aok hu siam glaong, padang ngak talei pambuak gauk ngak, pablei tabiak negar langiu khang karo kajap, camriep hu brei thau labik dang di baoh pa-ok An Giang di darak pasar dunya. Ini lac bruk ngak biak naih, hu makna ngan haong gah ngak nong, gam tui di nan jeng ieu lac kein lagaih piah ka gah ngak nong rami ramik bruk pala ngak, cak rok patagok HTX, kapul pambuak gauk pambuak haong bhum pala pa-ok; gam tui di nan jeng jhul khang bruk peih ngak Danak dak pasiam veik gah ngak nong di dalam tỉnh, piah salih jalan ngak, lagaih haong kein lagaih di anak mata./.
Viết bình luận