Ilamu meng kan mai lac “Menyum aia hadar tal halau aia” dalam harei Pacit daa Po Hùng

Ngan haong bhap bani bhum tasik tỉnh Bình Thuận, kalan po Hùng, daok di ban sit Phan Rí Cửa, huyện Tuy Phong hu jeng labik bhian randap dalam harei Pacit daa Po Hùng harei 10 bingun bilan klau. Ong Nguyễn Thanh Tùng, sa urang prong thun daok pak ini brei thau, dalam rai di drei, ong hadah mbaok meta hu dua mbang yam takai nao tal palei halau gha – Kalan Po Hùng di Phú Thọ, meng tuk kalan Po Hùng pak ini hu pok angan lac rija roya pakat tỉnh ye thun halei ong jeng hu mbaok piah cuh gilau hadhar tal amuk kakei di drei. Ong Tùng brei thau: “Lac urang anek taneh Việt ye brei kanal hadhar tal amuk akei di drei, kanar hadhar harei Pacit daa Po Hùng nan lac amuk akei di drei. Taong abih 54 bangsa jeng tabiak meng 1 amaik ame haong gauk”. 

Ong Phan Quốc Minh, Phaok MBan khik iek kalan Po Hùng brei thau, yaok thun hu 2 puk palei (huyện, ban sit, ban prong) dalam tỉnh hu mbaok tame peih ngak adat, cuh gilau pok bingu saong kaya pandap di palei drei tagok ka Po Hùng. Harei pacit daa Po Hùng thun ini, huyện Hàm Tân saong ban sit La Gi  lac dua palei hu mbaok tame ngak adat. “Wa jeng hu ndom, dom po Hùng hu pren  padang taneh aia, Wa kamuan drei ba gauk khik iek taneh aia. Kayua yau nan ye rai ranaih di khaol dahlak harei ini jeng khik tui hatai caong khin di Wa meng kan. Nan ye tal harei 10 bingun bilan 3, MBan khik iek di khaol dahlak hu ngak siam bruk di urang anek taco. Abih di nyu lac thun ini hu sa bàn raok di Hoà Phú nan lac kalan Thanh Manh Tự, nan ye harei ini kol drei hu 8 baoh kiệu.”

Thun ini, harei Pacit daa Po Hùng hu peih ngak dalam prong prang jang  saong hu rilo kadha bahrau meng bruk ngak adat tal bruk ma-in sambai. Ndom ka gah ngak adat, langiu di bruk cuh gilau, pok bingu daok hu adat pok bánh chưng, bánh dày. Langiu di bruk ngak adat, Mban peih bruk daok hu peih rilo bruk ngak ilamo, thể thao yau: Giải dat blaong cúp Hùng Vương, ma-in bóng bàn, cầu long, dom kadha ma-in bhap bani… hu ngak jeng bui sambai, khang kadhang dalam harei Pacit da-a Po Hùng.

Sa-ai Trần Quốc Tài – Phaok akaok UBND ban sit Phan Rí Cửa, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận brei thau, bruk peih ngak adat brei ngak njauk tui bruk pacang caga jit COVID-19. “UBND ban sit Phan Rí Cửa jeng hu tabiak dom harak pathau khan, jhul pakhang bruk peih ngak tui 5K di Mentri Y te ba tabiak, brei ka dom urang lambaok daok njuak khoảng cách, blaoh siuk pabang mbaok, pruh jru pametai anek ruak.”

Kalan Po Hùng di ban sit Phan Rí Cửa, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận hu padang ngak di kreh abap XIX, tuk camereip lac piah kakuh Thành hoàng Bổn cảnh saong dom ong akaok ong akei hu pren peih taneh riya saong dak padang rai diuk angaok bhum taneh Phan Rí meng kan.

Tal thun 1958, kayua rilo kadha dak rai sajarah pambak tame, nan ye bhap bini pak ini hu ba tame adat kakuh dom Po Hùng saong meng nan mai baoh kalan hu salih angan jeng kalan Po Hùng. Ini lac sa baoh kalan kakuh Po Hùng di tỉnh Bình Thuận daok khik hu jaik ginup abih dom yaom glaong gah dak rai sajarah, ilamo, kiến trúc nghệ thuật bhap bani. Meng dom yaom glaong nan, kalan kakuh Po Hùng di ban sit Phan Rí Cửa hu palih ruah ngak labik piah kakuh “Taneh, aia saong takai caik gilau” kayua urang pan akaok tỉnh Bình Thuận raok ba meng Kalan Po Hùng, tỉnh Phú Thọ mai pak ini. Meng thun 2018 tal ini, kalan ini hu palih ruah lac labik peih ngak rija roya di urang jakar saong bhap bani dalam tỉnh.         

Ong Nguyễn Văn Hiền, Phaok jabat Ilamo, Padhih saong Rivang ma-in huyện Tuy Phong brei thau, huyện urak ini hu 15 inem mek pakat tỉnh, 4 inem mek pakat negar. Harei Pacit daa Po Hùng jeng lac tukvak piah meyaih khan labik mai tal ngan haong tuai damuai mai rivang iek kalan kakuh Po Hùng di ban sit Phan Rí Cửa jeng yau dom labik rivang ma-in karei dalam huyện Tuy Phong. “Bruk padang dom tua tuyến rivang ma-in piah meyaih khan pren khang dom labik rivang ma-in di huyện meng blaoh Rayo papar sap nduac binguk Bình Thuận gam haong resrot Làng Chài hu peih giải marathon. Jalan ngak ini piah meyaih khan bruk rivang ma-in di tỉnh saong pambuak pagam haong dom labik jaik taphia piah khan brei tuai damuai atah jaik thau tal ban sit Phan Rí Cửa jeng yau huyện Tuy Phong.”  

Dom harei ini, di kalan kakuh Po Hùng di ban sit Phan Rí Cửa, huyện Tuy Phong, dom hatung hatai di urang anek bhum tasik pak ini jeng yau urang anek di bhum taneh Bình Thuận tuk halei jeng pamaong tal halau gha ong akaok ong akei./.

Urang lang: Jasi – 10/04