Lac urang ngak di sa Cty jhik daok di ban Tân Uyên, tỉnh Bình Dương jaik 10 thun, ong Mai Văn Đô (umo 49 thun, palei daok di Sóc Trăng) yaok harei ngak bruk dalam labik sring sap khang di xưởng ép. 

4 thun dahlau, tuk Cty peih bruk pasang iek prein yaya tui định kỳ, ong hu bác sĩ brei thau lac meda njauk tangaoh kayua bruk ngak. Piah cambaih laih jang, ong hu Cty brei nao sang iek ruak pasang iek veik. Huac Cty thau lac drei njauk ruak kayua bruk ngak blaoh pateok, nan ye ong padauk ruak.

Dak harei tanye pang di ong dak trun, nan ye ong likau Cty brei nao pasang iek saong salih labik ngak. Hadei di tuk thau lac njauk ruak kayua bruk ngak, ong hu Cty daong pabak tame yaok bilan sa triệu đồng. Bahrau ini, ong Đô likau padeih bruk kayua mboh prein yava dak harei dak trun biar.

 “Dalam tanye mehit sap ù ù, ndom khang sap meng mehit hu, daok ndom sit oh mehit hu hagait, pandik hatai lo. Drei sahneng, drei patuh ia hauk ngak bruk duah jien meng ngak. Daok ngak bo oh rik daong hu hagait ka Cty ye drei likau padeih".

Ong Đô lac sa dalam rilo urang njauk ruak kayua bruk ngak daok ngak bruk dalam dom doanh nghiệp di Bình Dương. Taphia dom urang hu pasang iek prein yava, mboh ruak, jeng daok hu rilo urang ngak takik caik hatai tal bruk prein yava nan ye oh nao pasang iek ruak, atau huac lac mboh ruak ye lahik bruk ngak, abih rilo jien padai piah taong ruak. Kayua ngak bruk duah jien piah diukrai nan ye urang daok haong ruak bruk ngak, bo oh thau lac ruak di harei hadei biak kan kandah.

Bác sĩ Lê Văn Tấn - chuyên khoa I, Y tế bhap bini dalam Pasak pasang iek ruak kik tỉnh Bình Dương brei thau, ruak kayua bruk ngak biak jhak saong dak harei dak khang tagok, tuk thau lac ruak ye biak trak damak. Urang ngak brei thau khik caga prein yava di drei. Tuk mboh lac njauk ruak bruk ngak, brei khan ka Cty thau piah nao pasang iek saong hu salih tapa labik ngak bruk karei takik nerak tachauk jang:

 “Tuk urang njauk ruak kayua bruk ngak ye tukvak taong ruak dui atah, abih rilo jien padai kayua jeng ruak mãn tính. Ruak kayua bruk ngak meda ba tal ung thư ye lac biak kan kandah. Min tagok tal urang thư lac takik, min ruak kayua bruk ngak takik pasiam veik hu. Meyah urang ngak daok ngak bruk di labik klak ye ruak meda trak jang”.

Tui Hukum ngak bruk saong Hukum An toàn vệ sinh lao động, menuac pandar urang ngak yaok thun brei peih bruk pasang iek prein yava ka taong abih urang ngak, takik di nyu lac sa mbang. Ngan saong dom urang ngak dalam labik jhak, labik nerak tachauk ye brei hu pasang iek prein yava 6 bilan sa mbang.

Urak ini, Bình Dương hu jaik 62.000 doanh nghiệp, haong labaih 1,3 triệu urang ngak, min tok hu doanh nghiệp praong peih ngak, daok doanh nghiệp mbiah saong sit ye takik caik hatai tal bruk pasang iek prein yava tui định kỳ, pasang iek ruak kik ka urang ngak. Suai lavik, urang njauk ruak bruk ngak meda tagok rilo.

Amuk Nguyễn Hoàng Bảo Trân, urang Quốc hội, Phaok akaok Liên đoàn Lao động tỉnh Bình Dương brei thau: urak ini, rilo po doanh nghiệp oh ka sangka tal, nan ye công đoàn cơ sở njauk patagok bruk pasang iek. 

 “Langiu di bruk ieu kakei urang ngak sangka tal prein yava di drei, công đoàn brei pasang iek bruk peih ngak sarak di doanh nghiệp ngan saong urang ngak gah pasang iek prein yava tui định kỳ. Meyah doanh nghiệp oh ngak atau ka oh ngak ye brei ieu urang ngak chip saong brei ngak njauk adat. Langiu di pasang iek prein yava tui định kỳ ye urang ngak lac urang kumei brei hu pasang iek ruak gah kumei, gah phụ khoa".

Tui dom chuyên gia lao động, urak ini, kayua yaom jien taong phạt oh ka glaong nan ye dom doanh nghiệp oh ka biak caik hatai sangka iek glang prein yava ka urang ngak, oh huac adat hukum, plaih bruk ngak di drei.

Taphia bruk taong phạt tui Hukum ye dom gah, dom pakat di ở Bình Dương brei hu “chế tài” khang tangin dom doanh nghiệp maong iek lap prein yava urang ngak. Meng nan meng khik hu dom urang ngak hu prein yava siam duh ka bruk cakrok patagok di tỉnh./.