Saai H’ Dung Nia daok di palei Tân Zur, xã Ea Cao, ban Buôn Ma Thuật, tỉnh Đắc Lắc khan lac: Dahlau deih urang bangsa Ê Đê ka oh hu nao bac rilo, ka oh thau cambaih nan ye tuk dalam sang hu urang ruak oh hu ba nao tal labik y tế piah taong ruak, bo bhian taong ruak meng dom jalan ngak meng kan, taong ruak meng jalan ieu yang piah liaku Yàng brei thit ruak. Min urak ini, thei njauk ruak jeng hu dom bác sĩ, y tá iek ruak, brei jru mayum.

Tal urak ini, meng dom kham marat di gah y tế, mikva dom bangsa di tỉnh Đắc Lắc hu glaong hatai saneng dalam bruk sangka iek glang prein yava, halain hatain nao tal bilai y tế iek ruak tuk njauk ruak kik, dom bruk ieu yang, taong ruak meng hala hu klaak abih. Taong abih dom urang kumei mai manek di dom labik y tế, oh daok urang halei manek di sang. Dom labik y tế hu rami ramik ginup pandap panda, jamraik, ginup jru tavao piah khik tani tanat prein yava ka mikva dom bangsa. Bác sĩ Nông Văn Sáng, Akaok Bilai y tế xã Ea M’Droh, huyện Cư M’gar, ndom lac: “Urak ini hu mac siêu âm, mac dut iek điện tim, dom mac yau ye mac njuk labar, dut iek ruak. Tuk bruk sangka iek glang prein yava di drei hu paglaong, rahra oh njauk nao taong ruak di dom labik atah meda trun hu jien radaih nao mai, tukvak, menuac raong urang ruak saong dom janih karei jeng trun hu  biak rilo”.

Di tỉnh Lai Châu piah paglaong bruk samu gauk dalam sangka iek glang prein yava, abih di nyu nan lac duh ka mikva bangsa bhum atah biyah, bhum mikva bangsa takik, Đảng saong Kanja hu dom sarak, jalan ngak cambaih laih yau ye nyaom sarak saong jalan ngak brei langyah dahlau dom dom bruk pambuak tal prein yava di urang kan kathaot, bhum kan kathaot; nyaom sarak piah paglaong bruk ka urang kan kathaot hu pandar dịch vụ y tế công saong puac abih lac nyaom sarak piah daong jien padai ka urang kan kathaot, bhum kan kathaot dalam bruk iek ruak, taong ruak. Saai Lò Thị Khăn, bangsa Lự daok di xã Bản Hon, huyện Tam đường, brei thau lac: “Sangka prein yava ka urang kumei ye nao iek matain, iek prein yava di drei. Adei saai manek blaoh, klauk jru pacang caga ruak. Oh sangka prein yava ye harei hadei drei huac njauk ruak, hu hagait oh siam ye nao iek dahlau. Drei hu bảo hiểm y tế bo lac sang kan kathaot ye oh lahik rilo jien, oh hu bảo hiểm y tế ye lac hik jien.”

Dalam bruk sangka khik caga prein yava ka mikva bangsa takik saong bhum ceik urak ini, dom tinh, ban biak sangka tal bruk patagok pathau khan ilamo saong pasram ngak dalam bruk sangka prein yava dinh dưỡng ka urang amaik saong uranaig; daong patagok bruk pasang iek matain njauk tukvak saong daong y tế ka urang kumai dahlau, dalam saong hadei di tuk manek; daong pasang iek prein yava njauk tukvak ka uranaih mala 24 bilan; daong pabak dinh dưỡng saong pacang caga lavang lavaih ka uranaih bhum bangsa takik saong bhum ceik. Saai Bùi Thi Toan, daok di palei Lục, xã Yến Nghiệp, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hoà Bình brei thau: “Di palei dahlak dom uranaih umo meng 5 thun  trun lac hu klauk jru pacang caga ruak yaok bilan tui njauk tukvak di nyu, abih di nyu nan lac prein yava di urang praong thun yau ye urang kumei dahlak bhian nao iek ruak njauk tukvak blaoh brei mayum jru ula pui, matain lac hu klauk jru pacang caga ruak, klauk jru daong ka anek dalam tian.”

Danak dak y tế pakat negar di bhum bangsa takik dom thun jaik di ini hu ba tabiak ngak saong ngak hu siam lagaih, mikva bhum bangsa takik hu paglaong hatai sahaneng dalam bruk iek ruak, taong ruak, manek di bilai y tế. Abih di nyu nan lac, bruk iek glang prein yava ka mikva bangsa takik tuk halei jeng hu sangka patagok gah mạng lưới, cơ sở vật chất, pandap panda, bruk iek ruak, taong ruak hu siam tagok; mikva bangsa takik hu pandar dom dịch vụ bahrau piah iek glang prein yava. Taong abih bhap bini bangsa takik di bhum kan kandah, dom baoh sang kan kathaot, jaik kan kathaot hu pabak brei thẻ bảo hiểm y tế./