TAOH TALAIH “THẺ KANJIK” EC - MAI MENG BRUK KHAM MARAT KHANG CATANG DI TỈNH CÀ MAU
Thứ ba, 06:00, 29/11/2022 TS. Phú Văn Hẳn TS. Phú Văn Hẳn
VOV4.VOV.VN - Tỉnh Cà Mau hu klau mbaok gam haong tasik, kein lagaih brei patagok bruk ngak mbang kaya ikan tasik. Meng di tuk Rajaei peih dom janih piah taoh “thẻ kanjik” di Ủy ban châu Âu (EC), tinh Cà Mau peih tabiak rilo bruk brei pacang caga.

Hadei di tuk EC pok panuac khan tal “thẻ vàng thẻ kanjik” brei ka bruk taong cap kaya ikan tasik di dalam negar drei, meng puac hijung thun 2017, tỉnh Cà Mau hu brei thau lac, bruk pagam dom janih pandap panda piah pasang iek jalan nao di gilai haok taong cap kaya ikan ieu lac jalan ngak siam lagaih piah ieik glang gilai taong ikan, caga nao chung tame bhum tasik negar langiu. Dalam nan, brei padang dom danaok mạng intenet brei roh duah, rami ramik ngak VMS meng janih khang tal janih laman (pandap panda piah pasang iek) duh ka gilai taong mek ikan. Gam tui di nan, tỉnh ba kapul nao nagar Thái Lan rilo mbang bac magru ilamo bruk ngak. Gam haong bruk jhul samar bruk pathau khan dakwah, jabat karja dalam tỉnh Cà Mau daok cap pandar gilai taong ikan atah meng 15 mét tagok njauk pagam janih pandap pasang iek meng hu tabiak tasik. Saai Trần Thái Điền, po gilai taong ikan daok di xã Khánh hội, huyện U Minh brei thau lac: “Drei rami ramik piah ka Biên phòng pasang iek drei hu tabiak negar langiu halei oh. Tui iek drei piah caik kadrei oh ngak di gah negar langiu hu. Tuk rami ramik pagam mac, tuk tabiak, mac hu taduan meng nao hu, daok mayah nyu oh taduan hu ye njauk ngak pasiam veik bahrau meng tabiak taong ikan hu”.

Tal ini, taong abih gilai taong ikan di tinh Ca Mau hu brei pagam blaoh ndap pasang ieik jalan tabiak tasik. Bruk ieik glang, lang yah dom baoh gilai taong ikan di tasik chung adat hukum nagar mboh ngak siam. Kan dalau, tabiak tasik oh thei thau gilai taong ikan daok pak di halei. Urak ini, gilai ghe taong ikan barau tal jalan nagar di tasik thau mboh capat jeng ye brei padar chip, mayah daok khang hatai ngak chung hu mbiah tanut cambac piah taong hukum jeng ye cap mek gilai taong ikan nan.

Thun 2021, Akaok UB bhap bini tỉnh Cà Mau hu brei taong phat ngan haong dua baoh sang daok di huyện U Minh saong Trần Văn Thời bih 2,4 tỷ jien ndồng ka duac “taong mek ikan di bhum tasik negar karei, oh hu harak adat brei”. Dalau di nan dom baoh sang taong ikan ini oh taduan chung, min tapi, tuk jabat jaka karja brei mboh khau tin meng jamraik pasang iek jalan nao di tasik meng dom urang taduan mboh bruk ngak chung di drei.

Dom bruk peih ngak khang catang di jabat karja tinh Cà Mau daong rik tame bruk panjauk pasiam di manuac urang. Bruk nao mai chung di bhum tasik jalan tasik mboh tukik jang di dom thun blaoh tapa. Ong Nguyễn Hoàng Chiến, urang taong ikan meng jan vang daok di xã Khánh hội, huyện U Minh brei thau lac: “Dahlak hu pathau khan lac oh ngak suan bhum tasik di negar langiu, juai ngak suan di bhum tasik di negar langiu, juai lih tame bhum di urang karei, urang karei jeng oh lih tame labik di drei, taong abih jeng pamaong tal kein laba di dua gah. Dahlak njauk hatai glaong di abih ye oh hu hagait, ini lac kein lagaih piah rik tame bruk taoh talaih thẻ kanjik ka Việt Nam drei”.

 Tỉnh Cà Mau brei thau lac, Mai meng bruk taong mek ikan karo kajap atah dhua, praong di abih njauk thau salih akaok sahaneng di urang taong ikan. Kayua yau nan ye jaka karja njauk bhian dakwak pathau khan adat Hukum nagar kaya tasik, adat brei ka bruk Peik bruk taong mek ikan suan adat di hukum, oh pathau khan saong oh njauk tui adat hukum nagar. Ong Đỗ Thanh Dân, Phó Akaok Jabat Ngak nong saong patagok palei pala huyện U Minh khan brei thau cambac dom jalan ngak hu peih ngak di palei di drei: “Dom gah chức năng di huyện hu jhul khang bruk ngak pathau khan, pambuak haong UB bhap bini dom xã bhum tapen tasik, pathau khan tal po gilai dom adat di Kanja ka dom bruk pacang caga taong cap kaya tasik suan adat hukum. Langiu di nan, khol dahlak hulin hu padang kapul peih ngak salamat di mangaok tasik piah ka urang taong ikan daong gauk dalam tuk gaok kan kandah, abih di nyu nan lac oh nao taong mek ikan di bhum tasik di negar langiu. Tapa nan, khik caga drap ar di bhap bini saong peih ngak tui njauk adat di hukum negar drei brei adat dalam bruk taong mek ikan suan adat di hukum”.

Meng dom bruk ngak samar drah, peih ngak khang catang, tinh Cà Mau hu ieu lac sa labik nao dalau nao akaok abih di dalam taneh ia drei brei peih bruk pasang iek jalan nao. Taphia di nan, bruk pathau khan, gam haong dom bruk peih ngak dom jalan ngak tani tanat pacang caga hu daong ka bhap bini paglaong hatai saneng dalam bruk taong mek ikan njauk adat hukum, khik tani tanat dom adat, tapa di nan, rik tame bruk kham marat taoh talaih “thẻ kanjik”./.

TS. Phú Văn Hẳn

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC