THAU DOM GHEIH MEKRE DI KHAN BAI LÂM BÌNH
Chủ nhật, 06:30, 03/03/2024 Urang lang: Mousa Phương Urang lang: Mousa Phương
VOV4.VOV.VN - Dalam mbang darak pasar dom harei akaok thun, mbuan mboh dom khan ao ngui cuk meng kan di urang Mông, urang Pà Thẻn atau urang Dao bhong.. Khan ao ngui cuk di yaok bangsa jeng hu sambo karei haong bingu patih, mbong jhuk di urang Dao Tiền atau sambo màu chàm di dom kumei dara, likei dam bangsa Tày... tal dom kadung bak atau khan mbơ takuai jeng hu ngak meng khan bai. Langiu di ba bruk ngak, paglaong jien mek tame ka rahra, khan bai daok jeng janih pandap hu rilo tuai damuai takre blei tuk mai tal dom mbang darak pasar dom harei akaok thun ini.

Tui lagu daoh lượn cọi, kol dahlak mai huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang. Talei phun mận tapen jalan raak dom bingu mbong patih hadah tagok dalam sambo màu hijao di phun glai, di ceik patau… Hadei di tuk tam blaoh mblang hamu jaik sang, sa-ai Ngô Thị Chín tame kik menyim khan bai. Hadei di dom mbang ieu phone, dom adei sa-ai kumei dalam palei mai pataom gauk ginup abih. Meng dua plaak tangin sami samar, urang ini jhik tanyiak ngak ao patal, urang daih dui merai… sap ndom, klao biak bui sambai chreih chrai. Sa-ai Ngô Thị Chín daok di palei Nà Bản, xã Thượng Lâm, huyện Lâm Bình brei thau ka bruk ngak thêm di drei yau ini: “Bruk camereip abih lac mek kapah mai dui ngak jeng marai, blaoh ba tame kik menyim. Drei takre bingu halei ye drei menyim, yau ye bingu kayau patau, dom drei athur... Sa khổ khan bai atah 1 mét 8 tấc, 3 khổ pambuak veik jeng 1 mbaok khan metham. Meyah ngak tapak ye hu rilo pandap dalam 1 harei, min taong abih jeng lac kham mgak, kayua dom adei sa-ai kumei di pak ini jeng ngak hamu, ngak puh, tok ngak hu di tuk jala pandiak haong tuk malam.”

Nghệ nhân Chẩu Thị Sen, umo 52 thun, daok di palei Bó, xã Thượng Lâm ba jalan kol dahlak tagok sang tual saong yaih khan dom blah khan matham, patal ndih bahrau, daok pahe, hu anek metau kumei di amuk bahrau ngak tuk mai sang pasang likei. Amuk brei thau, yaom lac oh daok hu rilo urang daok ranaih thau ngak, min dalam dom puk palei urang Tày di tapen danao Na Hang gheih mekre ini, jeng daok khik hu adat cambat siam mekre, tuk mai sang pasang likei, urang kumei hu ngak khan patham, ngak patal ndih piah alin hadiah ka ong muk, amaik ame saong dom adei sa-ai gah pasang likei, yaok urang ginup sa bộ. Bruk nan brei mboh hatai iek praong gah pasang likei di anek metau kumei, saong tapa nan jeng brei gah pasang likei thau lac drei jeng gheih tangin, naih ngak… Nan ye, bruk menyim, pet saong ngak khan metham, ngak patal ndih meng khan bai jeng daok hu urang Tày, abih di nyu lac urang kumei di labik ini kham merat khik ramik yau sa binah di raidiuk: “Dahlak hulin menyim khan bai meng umo 15 thun. Tuk nan anek kumei oh thau menyim khan ye oh hu thei khin mek ngak diuk. Amaik ame pala kapah brei ka drei menyim khan di sang. Hadei di tuk nao ngak hamu mai ye dui merai, tame kik menyim, sahneng duah bingu la, menyim rilo janih yau ye khan metham, patal ndih tal dom blah tã caga ka anek sit harei hadei. Mbang Tết blaoh lac daok la tame kik menyim. Yaok sang dalam palei hu anek kamei jeng thau menyim. Tuk nao tui pasang lac hu pluh klau, pluh pak blah khan. Dahlau daih ngak eng taong abih, urak ini blei meneing di darak pasar.”

Sa-ai Ma Thị Hồng – Yam ndok Pasak Pato megru bruk ngak – Pato Megru gam gam huyện Lâm Bình brei thau: Piah pachreih rahra khik ramik, patagok dom janih pandap meng kan di bangsa drei, HTX Khan bai Lâm Bình hu padang tagok meng akaok thun 2021, hu 07 urang hu mbaok tame. Tal urak ini, HTX hu labaih 30 urang, parabha jeng rilo kapul, nyaom hu hatai takre yau gauk daok di dom xã, yau ye kapul takre menyim khan bai, khan metham meng khan bai; kapul pet, kapul jhik saong thiết kế pandap meng khan bai, nhóm yaih khan pandap meng kan Lâm Bình… angaok dom mạng xã hội: “Mboh hu prein khang di khan bai lac pandap tuai takre rilo, jeng lac pandap urang ngak duah hu jien, lagaih haong prein ngak bruk di urang taha atau ranaih, abih di nyu lac dom adei sa-ai kumei daok di puk palei. Dahlak biak uan tabuan tuk hu daong hasit prein di drei tame khik ramik saong patagok bruk menyim khan bai meng kan, langiu di khik ramik hu ilamu, daok ba jalan ngak mbang duah jien, paglaong raidiuk ka bhap bini bhum ceik glaong Lâm Bình.”

Bruk khik ramik saong patagok hu bruk menyim khan bai meng kan, langiu di khik ramik hu yaom glaong ilamu meng kan, daok daong palagaih ka huyện Lâm Bình cakrok du lịch saong ba bruk ngak mbang duah jien khang kajap saong paglaong jien mek tame ka rahra. Thun bahrau, dom baoh “còn” meng khan bai hu katung tagok dalam Harei Hội Lồng Tồng saong tuan di daning anak sang brei mboh ka 1 thun bahrau hajan siam, hangin lagaih, thei jeng khang kajap prein yava, puk paga sron mbon, bui sambai, haniem phul./.

Urang lang: Mousa Phương

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)