Nghệ nhân ưu tú Thổ Đồng - urang main ragam ragu bangsa Cam daok di tỉnh Bình Thuận

Baoh sang daok di palei Châu Hanh, xã Phan Thanh, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận, ngan saong rilo janih ragam ragu bangsa, Ong Thổ Đồng daok takre ngak tabiak, pang ieik dom yawa sap bindi bingi pang di ginang, kani, saranai di urang bangsa Cham.

Di angaok tangin ong Tho Đong daok pal Rabap sa janih capi bo ong biak takre jeng ye ong ma-in lagaih hatai. Ong Tho Đong khan lac, meng umur daok sit drei ndah main meng đàn ong gam khan brei thau veik, meng di tuk ong daok sit, ong hu ngak krein saong main di Bình Thuận. Patui yau nan blaoh tal tuk halei jeng oh thau, hatai anit ranam haong ragam ragu bangsa, hatai ranam alak ragam lawik mai.

Harei harei, langiu di dom bruk ngak hamu, ngak puh ngak pakak, ong Tho Đong daok buh prein tame brei ka bruk ieik glang rami ramik ngak dom janih alak ragam ragu, khik ramik dom yaom kom praong glaong ilamu di bangsa drei. Oh njauk lac kura khik ramik janih ginang baranưng, saranai, bo ong daok duah jalan ngak tabiak saong janih kadha brei pandar, brei ma-in ka cambaih ka lagaih ka rilo janih ragam ragu meng kan di bangsa yau ye rabap, kanhi prai parang ma-in ka tantu cambaih. Mai meng hatai naih joi main alak ragam gam saong tangin gheih ghang, nghệ nhân ưu tú Thổ Đồng taeng drei duah tabiak jalan bahrau, ngak tabiak dom ragam ragu karei karei di gauk. Dom dom janih alak ragam hu ndung bak suan yava hatai ranam ragam di Ong Tho Đong - urang nghệ nhân ưu tú.

Ong Thổ Đồng brei thau, Rabap ieu lac sa janih capi ngak meng dom pandap panda mbuan si duah yau ye krum la-a, kayau, huei talei di tapen glai tapen palei… min caong hu bruk pambuak biak siam biak gheih di urang ngak tabiak. Rabap oh njauk lac mbuan ma-in, kayua janih ini njuak main pandar meng 2 gah tangin yau ye capi đàn cò.

Ong Thổ Đồng ndem lac: “Ngan saong baranưng, caong hu ilamo glaong jang. Piah brei ngak hu baranưng, urang ngak njauk thau cambac ragam ragu di nyu njauk hu tangin gheih lagaih makre, dreih yau urang thau rami ramik kong caing. Masa tukvak piah ngak salah blaoh sa baoh lagu ragam baranưng tukik di nyu labaih 3 bilan”.

Dang di anak mbaok jaman barau urak ini, dom ragam ragu di bangsa takik di Việt Nam dak harei dak lahik nao, dalam tuk dom urang thau ngak saong pandar dom janih ragam ragu ini daok biak takik. Ngan haong hatai caong khik ramik saong pambak tabiak hatai pachreih takre, duah jalan bahrau ka ilamo bangsa tal dom rai ranaih umo, tukvak tapa, ong hu pato veik ilamo taong ginang, yuk kadet saranai, dui kanji ka dom rai ranaih dalam palei, jang yau ka dom diễn viên di Sang daoh tamia Biển Xanh. Taphia di nan, ong bhian ngak dom ragam ragu yau ye ginang Paranưng, Rabap, Kanhi ka dom tỉnh Tuyên Quang, Hà Nội… tuk hu caong.

  Urang di dalam palei pala puk paga di bangsa Cham thei thei jeng anit ranam saong daong pachreih hatai ong Thổ Đồng. Kayua hu hatai anit ranam takre alak ragam meng kan di drei bo dom sap baranưng, kanyi rabap, saranai… jeng daok yava miat miat saong daok hu khik ramik di bhum taneh bak hangin saong pandiak Bình Thuận bhumi./.

Urang lang: TS. Phú Văn Hẳn – 31/07