Baoh durian ba mai kein laba glaong, lac janih kaya nong hu yaom pablei tabiak negar langiu biak prong, hu pren meriak gauk di tỉnh. Urak ini, Tiền Giang padang hu 15 hợp tác xã dịch vụ ngak nong kiểu bahrau, ngan haong jaik 16.000 urang hu mbaok tame ngak, pambuak gauk ngak, langyah hu bruk blei tame saong pablei tabiak ka pandap panda kaya nong. Tapa nan, ba bruk ngak ka jaik 2 pluh ribau urang ngak nong.

Ba akaok nao dahlau dalam bruk pambuak gauk ngak tabiak chuỗi giá trị, ong Huỳnh Tấn Lộc, akaok Hợp tác xã pala ngak durian Ngũ Hiệp (huyện Cai Lậy) brei thau, hợp tác xã hu padang chuỗi pabak durian ka dom siêu thị Co.opmart, darak đầu mối, cửa hàng pandap panda hacih sa-at. Langiu di nan, daok pambuak bruk haong dom doanh nghiệp pablei tabiak ngar langiu pandap panda kaya nong hu angan je. Meng nan, hợp tác xã tuk halei jeng pablei baoh durian ka urang nong haong yaom glaong jang darak pasa gah langiu meng 10 tal 15% nan ye urang pala biak bui sambai chreih chai.

Xã Tam Bình (huyện Cai Lậy) meng nao dahlau dalam bruk padang bhum pala sa janih durian mek hu kein laba glaong nan ye thun 2015 hu pok brei angan lac xã camereip di tỉnh mek hu angan palei pala bahrau. Meng yaok pluh ribhau ha durian, huyện Cai Lậy daok kham merat tal puac thun ini mek hu angan huyện palei pala bahrau… Ini lac kadha brei mboh ka jak jeng bo bhum pala sa janih durian ba mai ka bruk ngak nong, urang nong, palei pala.

Ong Nguyễn Văn Mẫn, Akaok Sở Ngak nong saong Patagok palei pala tỉnh brei thau, tukvak meng ini tal thun 2025, tỉnh khik kajap mblang taneh pala di urak ini gam haong nan lac pataom tame pandar ilamu công nghệ, pachreih urang nong ngak tui jalan GAP; ramik veik bruk pala, ngak… pambuak haong ramik veik gah ngak nong, lagaih haong biến đổi khí hậu, piah patagok năng suất, chất lượng pandap panda, paglaong pren meriak gauk di baoh durian. Tapa nan, paglaong kein laba dalam bruk ngak mbang saong cak rok patagok khang kajap ka bhum pala sa janih durian.

Tiền Giang kham merat tal thun 2025, sản lượng hu jaik 360.000 tấn baoh, hu 25% mblang taneh hu brei angan lac VietGAP, GlobalGAP, 50% mblang taneh hu pabak brei mã số bhum pala saong durian pablei tabiak negar langiu meblah 70 - 80% sản lượng. Gam haong nan, tỉnh hu ba tabiak dom jalan ngak piah daong cak rok patagok bruk pala, caik hatai tal bruk ba brei ilamu kỹ thuật daong patrun meneng phun jien buh tame ngak, paglaong  chất lượng pandap panda pablei tabiak negar langiu; dak padang saong cak rok patagok bruk pala, ngak, pablei durian pambuak pagam haong darak pasar…

Gah ngak nong jeng hu tacei pato urang nong ka ilamu pala durian hacih sa-at tui VietGAP atau GlobalGAP, ilamu ủ khak hữu cơ buh ka phun pala, ilamu cakak dhan, ngak brei tabiak dhan, ngak brei tabiak bingu karei bilan, pruh aia patak pataom,… Meng nan dalam bhum hu jaik 200 ha saong sản lượng yaok thun hu jaik 6.000 tấn baoh mek hu tiêu chí VietGAP. Dom mban ngành pambuak tal jeng hu dang tabiak pambuak bruk, duah saong peih prong darak pasar ka baoh durian tapa dom jalan pablei yau: siêu thị, pasak pablei salih, hãng kapar haok. Gam haong nan, tỉnh jeng thau pagam pambak tame tuk baoh durian hu pablei tui jalan chính ngạch tapa darak pasar Trung Quốc saong dom darak pasar karei angaok dunya.  

Meng nan kadha bui sambai meng bruk pablei tabiak negar langiu tui jalan chính ngạch daong ka yaom durian thun 2022 - 2023 tagok khang. Urak ini, urang pablei salih duah blei di bein durian akaok vụ meng 75.000 tal 80.000 đồng/kg. Yaok ha urang nong mek hu laba labaih 1 tỷ đồng nan ye thei jeng bui sambai.

Gam haong bruk peih ngak danak dak “Padang chuỗi pambuak gauk ngak - pablei durian tỉnh Tiền Giang tukvak 2020 - 2025 saong pamaong tal thun2030”, ye tỉnh jeng padang hu jalan ngak tabiak – pablei bahrau tapa harak pambuak bruk, peih prong bruk ngak Hợp tác xã durian Ngũ Hiệp... Meng nan, paglaong jien mek tame ka urang nong./. 

Urang lang: Jasi