Kreih langik pandiak di bilan pandiak di TP.HCM, amuk Nguyễn Thị Hường, umo 54 thun, daok di huyện Hóc Môn haong pasang amuk saong rilo urang ngak karei daok dang cang pak pabah mbang công ty TNHH ngak tabiak pablei salih jhik manyim Tuấn Vinh (phường Hiệp Thành, Quận 12) piah dok jien bilan jaik 2 bilan saong paok jien BHXH labaih 30 triệu đồng.

Ngak bruk meng thun 2018, yaok bilan jeng kaoh tabiak jien bilan piah kak BHXH. Min doanh nghiệp tok kak hu dom bilan, daok gilac meng nan mai tal urak ini amuk Hường jeng oh hu kak jien BHXH halei.

Dalam sa mbang njauk ruak, tame cấp cứu di Sang iek ruak quận 12, dua diuk pasang amuk Hường meng thau thẻ BHYT di amuk abih tukvak saong dom thun ini jeng oh hu kak jien tame. Sang kan kandah, diuk pasang amuk Hường jeng umo mangaok mala 60 thun, min jeng daok nao ngak, caong hu jien bilan padeih huu tuk taha:

 “Urak ini dahlak tok caong công ty ngak habar chốt sổ BHXH ka drei, kayua urak ini nao likau ngak bruk labik karei pak halei jeng pandar drei chốt sổ bảo hiểm blaoh urang meng kak veik ka drei. Urak ini urang praong thun halei jeng caong hu yau nan, kak jien BHXH tal tuk taha jeng hu jien bilan hưu, piah drei takik kan kandah, glaih glar".

Daok Công Ty Cổ phần Dệt May Gia Định, pak Nam Kỳ Khởi Nghĩa, phường Nguyễn Thái Bình, quận 1, TP.HCM jeng suai kak BHXH 17 bilan,  haong paok jien tagok jaik 7 tỷ 727 triệu đồng. Thun blaoh, yaok ratuh urang ngak hu ba gauk mai tal sang mac saong jabat di cty piah ieu cty chốt sổ BHXH min oh jeng. Tui urang ngak, yaok bilan cty jeng kaoh tabiak jien bilan di urang ngak piah blei BHXH min oh kak jien ka jabat bảo hiểm, oh brei thẻ BHYT ka urang ngak. Urang ngak tuk njauk ruak kik ye eng drei buh jien tabiak biyar. Rilo urang manek anek oh taduan hu jien chế độ thai sản. Saai Đặng Văn Luân, bhian ngak bruk di cty ini labaih 4 thun brei thau:

“Bilan halei cty jeng mek jien bảo hiểm ginup min oh kak jien bảo hiểm ba tal bruk lac jien ruak kik di dahlak oh hu bo diuk di dahlak lac jaik manek, cty oh biyar jien bảo hiểm yau ini,ye bruk bảo hiểm di diuk dahlak jeng oh hu langyah”.

Nan lac 2 dalam labaih 20.039 jabat, đơn vị suai kak jien BHXH ka urang ngak meng 3 bilan tagok di dalam TP.HCM. Dalam nan, biak rilo jabat  daok suai ngak, oh biyar jien BHXH ka urang ngak rilo thun gam, haong paok jien suai kak tagok tal yaok tỷ đồng. Dalam nan, hu dom doanh nghiệp suai kak jien BHXH ka yaok rabau urang ngak haong paok jien tagok tal yaok piluh tỷ đồng.

Ong Nguyễn Quốc Thanh, Phó yam ndok BHXH TP.HCM brei thau, tuk doanh nghiệp tavak jien bảo hiểm, dom kein laba pambuak tal jien padeih huu, ruak kik, manek, lahik bruk ngak di urang ngak oh hu langyah samar drah. Jabat BHXH hu peih ngak yaok jalan ngak piah pataom mek jien BHXH ka urang ngak, bhian pathau khan haong pakat ủy, kanja palei ka bruk peih ngak sarak, hukum BHXH, BHYT di doanh nghiệp di dalam ban, ba jalan tame dom harak gar piah pataom mek jien suai kak, plaih kak… ong Nguyễn Quốc Thanh ndem lac:

 “Hadei di tuk pasang iek ye kol dahlak khang hatai taong phat jien padai dom kapul tavak jien saong khin oh kak jien BHXH ka urang ngak. Langiu di nan, hadei di tuk langyah dom bruk ngak suan saong dom adat hu pambuak tal min doanh nghiệp nan jeng eng drei patui veik ngak suan ye kol dahlak meda payua harak  tapa công an piah ba tbaiak kaoh gah hình sự”

Tui dom urang ilamo gah BHXH, langiu di bruk sarau kadau gah kinh te ngak ka doanh nghiệp gaok kan kandah, makna ba tal bruk tavak jien, suai kak jien BHXH dui atah daok kayua bruk ngak njauk tui adat hukum di dom kapul ka oh glaong. Bruk langyah, chế tài ka oh catang, rilo doanh nghiệp tavak jien BHXH daok oh khin kak jien./.