Yaom khak drak, jru khik caga phun pala jeng daok glaong nan ye urang nong jeng daok gaok kan kandah

Di bhum ĐBSCL yaom khak drak urak ini daok tagok glaong jang mateh dut saong tukvak ini thun dahlau. Jru khik caga phun pala jeng tagok labaih 20%. Ong Thạch Phi Rùm urang jakar puk Trà Kim, xã Thuận Hòa, huyện Cầu Ngang, tỉnh Trà Vinh brei thau, yaom khak drak, jru khik caga phun pala tagok, ngak ka urang nong, abih di nyu lac urang pala padai gaok rilo kan kandah, gaok tuk oh hu laba. Kayua yau nan ye, mikva urang nong dalam palei daok salih tapa pala phun maraik tui jalan pambuak gauk piah hu kein laba glaong jang:“Yaom khak urak ini yau nan, jien buh tame tagok jang jaik 2 mbang. Phun padai mbang khak rilo, nan ye kan kandah jang. Dahlak pachreih mikva salih tapa pala dom janih njam patam piah hu bala glaong yau ye: baoh kadaoh, baoh paloi, tamun ia, baoh paya… Gam haong nan jeng pandar takik khak hóa học piah trun manieng yaom jien, pandar rilo khak var ro, khak hữu cơ. Jru khik caga phun pala jeng pandar takik jang”.

Anak bruk yaom khak drak, jru khik caga phun pala tagok, urang nong di ĐBSCL samar ngak samu gauk dom jalan ngak, yau ye: patak pataom khak drak, buh khak njauk ilamo, tagok bruk pandar khak hữu cơ, khak manuk ada  salih ka khak hóa học. Ong Võ Thanh Nhàn, po bein di xã An Khánh, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre sahneng tabiak bruk raong manuk mangaok mbaok danao, mek khak manuk brei ka ikan mbang. Hadei di nan, mek ia dalam danao pruh ka phun pala saong gluh di mala danao buh ka phun. Meng nan bo bein baoh karuac bhung hijao di ong hijao makre, oh pandar khak hóa học.

Gam haong nan, mikva urang nong hu salih jalan ngak piah trun manieng yaom jien buh tame bo daok khik hu năng suất, chất lượng phun pala. Ong Phan Văn Tiếp urang nong pala phun maraik pablei di xã Vĩnh Hựu, huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang brei thau lac:“ Jru khik caga phun pala ye pandar njauk ilamo, drei pruh njauk tukvak. Buh khak tui tanut, harei dahlau drei buh rilo khak, phun pala mbang oh abih, urak ini salih tapa pruh. Dahlau daih 1 công taneh lac 1 kadung khak, urak ini salih tapa pruh meng 3-4 mbang meng abih sa kadung, ginup mbang tal tukvak paik baoh, trun hu jien buh tame”.

Di dom bhum pala sa janih padai di tỉnh Sóc Trăng, urang nong daok haduh hatai kayua yaom jien blei khak, blei jru khik caga phun pala tagok glaong. Mayah kuhria abih yaom jien buh tame ka 1 vụ padai tagok labaih 2,5 triệu đồng/công. Abih di nyu nan lac, vụ padai Hè Thu yaom jien buh tame tagok glaong, padai trun năng suất, urang nong hu laba takik. Tui ong Nguyễn Thành Phước, akaok Chi cục pala drak saong khik caga phun pala tỉnh Sóc Trăng , bruk peih ngak dom jalan pandar ilamo kỹ thuật hu ngak brei trun manieng yaom jien, tagok laba, tagok năng suất dalam pala drak lac biak siam  dalam tukvak urak ini:"Dalam thun 2022 ini, Chi cục pala drak saong khik caga phun pala pambuak haong dom puk palei peih ngak dom bruk  piah trun manieng yaom jien buh tame ka urang nong meng 1-1,2 triệu/ha di sa bhum. Meng trun khak hóa học tal bruk pandar khak hữu cơ saong trun manieng jru hóa học, pandar pandap panda sinh học abih di nyu nan lac dom janih khak khoáng tự nhiên".

Yaom lac yaom nhiên liệu hu trun min yaom khak drak, jru khik caga phun pala jeng daok glaong nan ye urang nong jeng daok gaok kan kandah. Anak bruk yau ini, dom jabat chức năng di ĐBSCL brei patagok bruk pasang iek dom bruk ngak mbang, pala drak, pablei salih dom janih khak drak, langyah catang dom bruk pablei salih khak ja, khak oh siam./.

Urang lang: Thu Thao – 11/08