Urang kumei Ninh Thuận ba gauk tame padang ngak palei pala bahrau
Thứ hai, 06:00, 08/03/2021 Aí Nghiêm Aí Nghiêm
Peih ngak Danak dak bruk ngak negar padang ngak palei pala bahrau, dom thun tapa, Kapul urang kumei tỉnh Ninh Thuận hu ba tabiak rilo bruk ngak siam lagaih pambuak haong jhul khang dom bruk pakacah gauk, jak ba gauk daong, jak ba urang kumei sahneng duah jalan padang mbang ngui, cakrok patagok kinh tế, khik caga alam môi trường... Tapa nan paglaong raidiuk mbang ngui daok dang ka urang kumei, patagok siam labik dang di urang kumei peih ngak hu siam dom tanut padang ngak palei pala bahrau. Di tuk pahadar Harei Dunya urang kumei 8/3, da-a adei sa-ai kumei haong mikva urang pang rayo pang kadha vak di Uyên Thu angaok báo Ninh Thuận ndom ka labik dang di urang kumei, jeng yau kapul urang kumei dalam padang ngak palei pala bahrau, rik daong tame bruk cakrok patagok KTXH di tỉnh Ninh Thuận:

 

Amuk Nguyễn Thị Ngân Hạnh, Phaok Akaok Kapul urang kamei tỉnh Ninh Thuận brei thau: dalam luac tukvak peih ngak danak dak, dom pakat kapul urang kamei pambuak bruk pathau khan haong dom bruk ngak, mong ini yau bruk ngak gam gam, suai lavik. Dom jalan pathau khan jeng hu salih bahrau piah ka nyu lagaih haong bruk di anak meta, dui pachreih urang, yau ye: Ginum biai, ndom biai nao mai haong gauk, paik bingu dân chủ, nyaom pakacah... tapa nan hu daong ka adei sa-ai dak harei dak saneng mboh njauk ka dom sarak di Đảng, hukum di Karja ka bruk padang ngak palei pala bahrau, kham merat hu mbaok tame dom bruk ngak bo Kapul urang kamei peih tabiak.

Meng dom phun jien di Gilang pariak sarak tỉnh, Gilang pariak ngak nong saong patagok palei pala, Kadung jien daong urang kamei cak rok patagok tỉnh Ninh Thuận, dom pakat Kapul urang kamei hu pambuak bruk tacei pato ka yaok pluh ribau hội viên mesre jaik 1.000 tỷ đồng. Abih di nyu nan lac, peih bruk “Ngak tui Wa bruk patak pataom, daong gauk patrun kathaot khang kajap”, dom pakat Kapul urang kamei kham merat pathau khan, jak ba urang kamei hu mbaok tame dom kadung jien patak pataom, ngan haong yaom jien jaik 24 tỷ đồng.

Meng dom phun jien ini hu daong ka adei sa-ai, abih di nyu lac dom adei sa-ai dalam baoh sang kan kathaot, jaik kathaot hu lagaih jang piah peih prong bruk ngak mbang pala drak, pablei salih, cak rok patagok kinh tế, paglaong jien mek tame. Dom bruk pato bruk ngak, tacei labik ngak bruk ka urang kamei daok di palei pala hu dom pakat Kapul nyaom urang kamei sangka, peih ngak hu siam lagaih. Dalam tukvak 2010-2020, dom pakat Kapul urang kamei hu pambuak gauk peih 146 tal pato bruk ngak ka  6.649 adei sa-ai; tacei bruk ngak brei ka 7.687 adei sa-ai tame ngak di dom công ty dalam saong langiu tỉnh; meyaih khan ka 151 adei sa-ai hu mbaok tame Nyaom pakacah “Urang kamei bangsa takik ngan haong sarak daong pato bruk ngak, ba brei bruk ngak”. Langiu di nan, Kapul urang kamei daok hu jak ba adei sa-ai hu mbaok tame dom bruk padang mbang angui, dom bruk ngak pah la daong ka dom urang sang kan kandah, daok sa drei... daong ka adei sa-ai cak rok patagok pren khang, yam tapa kan kandah, yam tagok ngak meda ka rup drei saong daong ba gauk cak rok patagok.

Gam haong bruk daong urang kamei cak rok patagok kinh tế, paglaong jien mek tame, dom tanut padang ngak palei palei pala bahrau karei karei jeng hu dom pakat kapul urang kamei peih ngak meng rilo bruk ngak, jalan ngak gheih. Piah jak ba dom adei sa-ai peih ngak siam dom tanut: “khik kajap sron mbon puk palei”, “jalan mbak nao mai”, “Hệ thống chính trị saong thau dom adat hukum”, “Quốc phòng saong an ninh”, dom pakat Kapul urang kamei pambuak gauk peih bruk pathau khan, brei thau, tacei pato ka adat hukum yau: Hukum lakhah saong baoh sang, Hukum pacang caga taong paoh gauk dalam sang, Hukum likei kumei samu gauk, ka tasik pulao, Hukum pacang caga jru phien ma túy, kaol co klaik…; kham merat hu mbaok tame langyah dom bruk kandah gauk dalam sang, dalam puk paga, daong khik grap tanat puk paga palei pala. Langiu di nan, mboh tangin haong dom gah peih ngak dom danak dak padang rai diuk ilamo, pathau khan, jak ba urang kamei khik siam bruk nao mai angaok jalan, pacang caga kaol kanjah jhak, khik siam mbaok meta đô thị... Abih di nyu lac, Kapul urang kamei hu padang, khik ramik siam 245 bruk “Labik njauk jia tui” di taong abih 7 huyện, bal sit, tapa nan daong langyah rilo bruk meriak gauk, daong ka rilo urang njauk taong paoh dalam sang.

Peih ngak kadha “Môi trường saong salamat pandap mbang menyum”, tukvak tapa, dom pakat Kapul urang kamei hu pathau khan, jak ba labaih 1.525 mbang urang jaka, urang kamei hu mbaok tame bruk puh ramik môi trường; padang 58 labik jalan, 36 canah jalan hijao – hacih - mekre  kayua urang kamei khik iek; padang 189 klup kapul “Baoh sang 5 oh, 3 hacih”... Langiu di nan, dom pakat kapul nyaom urang kamei hu daong ka 23.784 baoh sang mesre yaok rituh triệu đồng ngak jalan ba aia saong padang ngak jaman meng phun jien aia hacih alam môi trường.

Amuk Chamaléa Thị Thủy, Akaok Kaoul nyaom urang kamei tỉnh brei thau: Piah ka danak dak mek hu siam mekre jang, anak tal, langiu di bruk jhul khang pathau khan, jak ba, kapul urang kamei meda pataom tame jak ba dom pren khang piah peih ngak dom bruk daong ka urang kamei cak rok patagok kinh tế; jhul khang bruk “Urang kamei daong gauk cak rok patagok kinh tế”, “Daong ka urang kamei kathaot hu labik daok”, “Urang kamei ngak mbang naih jioy”, abih di nyu lac ba brei ilamu - kỹ thuật tame bruk ngak nong, ngak glai, ngak ikan; padang dom bruk pambuak gauk daong urang kamei thau ka darak pasa, ngak tabiak pandap panda kak kajap haong chuổi giá trị. Jak ba urang kamei paglaong bruk di drei dalam ngak pandap, raong glang, pablei salih pambuak pagam haong khik caga alam môi trường, khik siam pren yava urang blei pandar, tui bruk khik caga salamat pandap mbang menyum./.

Urang lang: Thụy Sĩ -  8/3/2021

Aí Nghiêm
Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC