Nâu kêi nắc 4 rau ch’na, pr’âm bơơn moon pa rớơt oó đươi dua

        1. Oó âm a lắc tợơ ơy xang tiêm vaccine

        A lắc bhrợ đhur c’rơ âng hêê- căh liêm đhị cr’chăl pr’luh Covid-19 xoọc dưr vaih bấc k’rơ. Lâh mơ nắc dzợ bhrợ ngân lâh rau dưr vaih tợơ ơy xang tiêm vacccine cơnh k’hir, nhưh lâng ca ay lệê la. Lâh mơ dzợ, tợơ ơy tiêm cha groong nắc lêy pa xoọng zập đác coh a chắc. Ha dang âm a lắc coh cr’chăl nâu nắc bhrợ vaih căh zập đác coh a chắc. Trung tâm lêy cha mệet lâng cha groong pr’luh cr’ay Hoa Kỳ moon pa rơớt nắc oó âm a lắc lalăm muy t’ngay lâng xang tiêm vaccine.

        2. Oó cha rau ch’na vêy bấc n’xiêng

        Zập ch’na n’xiêng cơnh ch’na chiên, pa đing lâng dầu, booh… zêng bhrợ ca ay coh a chắc, bhrợ  vaih rau căh liêm tợơ ơy xang tiêm.

        3. G’đech ch’na vêy bấc đường

        Apêê pa chăp lêy đoọng năl, ch’na vêy bấc đường lâng n’xiêng choom bhrợ bhrợơng a cọ, k’rang k’uôl lâng pêch pị căh yêm tệêm, bhrợ a chắc hêê g’lếêh tợơ ơy xang tiêm. Ha dang kiêng cha rau đơ ngam nắc a hêê nắc lêy cha rau p’lêê vêy đường tự nhiên lâng xứt đác g’dớ. Zập rau ch’na ơy apêê zệê đớc nắc a hêê oó cha tợơ lâh bơr pêê t’ngay xang tiêm za nươu cha groong Covid-19. Xăl đếêc nắc cha p’lêê đớc pa gooh, a pul zệê chệên, cha bhơi rơ veh…

        Oó cha rau ch’na u griing, căh liêm c’lâng luônh

      Tợơ ơy xang tiêm , bấc ngai nắc n’leh nhưh, g’lếêh, căh kiêng cha cha, k’hir, eh đhị tiêm… tu cơnh đếêc nắc cha rau ch’na u griing căh lâh liêm đoọng chô ooy a chắc. A hêê nắc cha rau ch’na u nhuum cơnh pr’chơh… X’rịa, nắc a hêê pa hay oó cha pazêng ch’na, pr’dzăm vêy a tưch, a đha lâng bh’năn boọ pr’luh, oó cha rau ch’na buôn bhrợ dị ứng căh cợ ngân lâh tợơ lâh tiêm vaccine.

        Cơnh đếêc, cha n’hau đoọng pa dưr c’rơ lâng pa dưr rau liêm choom âng vaccine Covid-19?

        1. Hành tây lâng tỏi

        Zêng hành tây lâng tỏi choom t’bhlầng c’rơ cha groong cr’ay lâng liêm choom đoọng c’lâng luônh âng hêê, nắc lêy cha tợơ bêl ơy tiêm chủng. Coh đếêc, tỏi t’mêê vêy mangan, vitamin B6, chất xơ, selen, vitaminC lâng đợ canxin, đồng, kali lâng phốt pho. Rau đâu nắc đoọng pa dưah k’ooh đha mâl lâng chất cha groong oxy hoá.

        2. Bhơi rơ  veh

       Âm cha crêê cơnh nắc rau đơ chr’năp bhlầng đoọng oó vaih rau căh liêm lơơng. Cha bhơi rơ veh nắc zooi pa dưr c’rơ lâng vêy bấc chất dinh dưỡng. Liêm choom đoọng ha c’lâng luônh. Tu cơnh đếêc, cơnh âm cha tợơ xang tiêm vaccine nắc vêy bấc rơ veh t’viêng. Ahêê choom zệê cha chệên căh cợ cha hất cơnh bhơi salad. Cha ting bấc rau bhơi rơ veh ting liêm choom đoọng ha c’rơ bấc lâh.

       3. Đác

       Lêy zập đác coh a chắc, nắc rau đơ chr’năp bhlầng. Đọong a chắc hêê zập đác lâng doó vaih rau căh liêm âng vaccine, a hêê nắc lêy âm bấc đác muy t’ngay lalăm đếêc lâng tước ơy xang tiêm vaccine.

        4. Ngũ cốc cr’liêng

        Zập rau cr’liêng tợơ ngũ cốc chất xơ choom t’bhlầng c’rơ tợơ xang tiêm cha groong pr’luh. Bơr pêê ngũ cốc cr’liêng cơnh: a duúc, quinoa, ch’neh lứt, a bhoo, bánh mì tăm…/.

4 thực phẩm, đồ uống buộc phải nhịn miệng khi tiêm vaccine COVID-19

        Vaccine COVID-19 đang là vấn đề rất nhiều người quan tâm trước bối cảnh người dân được khuyến khích tiêm phòng, nhằm tạo nên miễn dịch cộng đồng. Tuy nhiên sau khi tiêm nên ăn gì, cần kiêng gì để không làm trầm trọng hơn những phản ứng của vaccine là điều không phải ai cũng nắm rõ.

        Dưới đây là 4 loại đồ ăn, thức uống được khuyến cáo không nên sử dụng.

1. Không uống rượu sau khi tiêm vaccine 

Rượu làm suy yếu khả năng miễn dịch - điều này hoàn toàn không có lợi trong thời điểm dịch COVID-19 đang có diễn biến phức tạp. Đồng thời, nó cũng có thể làm trầm trọng thêm các tác dụng phụ sau vắc xin như sốt, mệt mỏi và đau nhức cơ thể. Hơn nữa, sau khi tiêm phòng cơ thể cần được cung cấp nước đầy đủ. Nếu tiêu thụ rượu vào thời điểm này sẽ dẫn đến mất nước. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến cáo nên tránh uống rượu một ngày trước và sau khi tiêm vắc-xin.

2. Không ăn thực phẩm nhiều chất béo bão hòa

Các loại thực phẩm chứa chất béo bão hoà như thức ăn nhanh, đồ chiên, rán, nướng… có thể làm tăng phản ứng viêm trong cơ thể, gây ra những phản ứng không tốt sau khi tiêm.

3. Tránh các thực phẩm chứa nhiều đường

Các nghiên cứu y tế cho thấy thực phẩm chứa nhiều đường và chất béo bão hòa có thể dẫn đến căng thẳng, lo lắng và giấc ngủ bị xáo trộn - điều này sẽ khiến cơ thể mệt mỏi hơn sau khi tiêm. Thay vào đó, chúng ta có thể thỏa mãn cơn thèm đường bằng cách chuyển sang các lựa chọn lành mạnh hơn như trái cây có đường tự nhiên và phủ chúng bằng mật ong. Tất cả các loại đồ ăn vặt chế biến sẵn phải được tránh trong vài ngày sau khi tiêm chủng ngừa COVID-19. Thay vào đó có thể thay thế bằng trái cây khô, ngô luộc, đậu phộng, salad rau và bánh mì kẹp rau…

4. Tránh tiêu thụ đồ ăn cứng, khó tiêu hoá 

Sau khi tiêm, một số người sẽ có biểu hiện mệt mỏi, chán ăn, sốt, sưng đau.... vì vậy không nên ăn đồ cứng, đồ khó tiêu hoá vì sẽ rất khó hấp thụ. Thay vào đó, cần chế biến thức ăn mềm, dễ tiêu như cháo đậu xanh nấu thịt, cháo hành nấu thịt, súp gà, súp cua…Cuối cùng, cần nhớ không ăn những thực phẩm gia cầm và gia súc bị chết do nhiễm bệnh, không ăn những thực phẩm dễ gây dị ứng hoặc bản thân có tiền sử dị ứng với món đó trước đây vì sẽ làm trầm trọng hơn phản ứng sau tiêm vaccine.

*Vậy, ăn gì để tăng cường khả năng miễn dịch và tối đa hóa tác dụng của vắc xin COVID-19?

1. Hành tây và tỏi

Cả hành tây và tỏi đều là những thực phẩm tăng cường miễn dịch và tốt cho sức khỏe đường ruột, chúng rất nên có mặt trong mâm cơm của bạn sau khi tiêm chủng. Trong đó, tỏi sống được biết là có chứa mangan, vitamin B6, chất xơ, selen, vitamin C và một số lượng canxi, đồng, kali, sắt và phốt pho. Nó được biết đến để điều trị cảm lạnh thông thường và có nhiều chất chống oxy hóa.

2. Rau xanh

Một chế độ ăn uống cân bằng là rất quan trọng để tránh bất kỳ tác dụng phụ nghiêm trọng nào. Rau xanh giúp tăng cường khả năng miễn dịch và chứa nhiều dinh dưỡng. Chúng cũng tốt cho sức khỏe đường ruột. Do đó, chế độ ăn sau khi tiêm vắc xin phải có nhiều rau xanh. Chúng có thể được nấu chín hoặc ăn sống như món salad. Đĩa rau càng nhiều màu sắc thì càng ngon và tốt cho sức khỏe và như vậy hãy đảm bảo rằng một đĩa rau có đủ màu sắc.

3. Nước

Giữ đủ nước là một trong những phần quan trọng nhất của bất kỳ chế độ ăn uống lành mạnh nào. Để giữ cho cơ thể hoạt động, đủ nước và không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ tác dụng phụ nào của vắc-xin, mọi người cần phải uống nhiều nước một ngày trước và cho đến vài ngày sau khi tiêm vắc-xin. 

4. Ngũ cốc nguyên hạt

      Các loại thực phẩm từ ngũ cốc giàu chất xơ có thể giúp tăng cường khả năng miễn dịch sau khi tiêm phòng. Một số ngũ cốc nguyên hạt phổ biến nhất đó là: Hạt kê, hạt quinoa, gạo lứt, ngô, bỏng ngô, bánh mì đen.../.

Theo Báo Tuổi trẻ