Pa dưr xa nay bh’rợ: Bộ đội ava Hồ, cựu chiến binh Pơ Loong Pấc, ắt cóh cr’noon Đhơ Rôồng, chr’val Tà Lu, chr’hoong Đông Giang, tỉnh Quảng Nam ơy pa dưr cr’noọ ma xay bhrợ, z’lấh zr’nắh k’đháp, pa dưr kinh tế, pa dưr pr’ắt tr’mông pr’loọng đong. Lâng bh’rợ kinh tế zazum: bhươn, a bóc, c’rol, crâng, pr’loọng đong t’coóh Pấc vêy thu nhập zập c’moo k’nặ 90 ức đồng. Ta luôn bấc c’moo, t’coÓh Pơ Loong Pấc vêy Hội Cựu chiến binh chr’hoong Đông Giang haanh déh nắc cựu chiến bhrợ cha choom.

     K’nặ 70 c’moo, nắc cựu chiến binh Pơ Loong Pấc, ắt cóh cr’noon Đhơ Rôồng, chr’val Tà Lu, chr’hoong Đông Giang, tỉnh Quảng Nam dzợ t’bhlâng pa bhrợ, ta têng đoọng pa dưr kinh tế, pa dưr p’xoọng thu nhập ha pr’loọng đong.

    Lấh 12 c’moo ắt cóh bộ đội, c’moo 1977 t’coóh Pấc chô ooy vel đong. Pr’ắt tr’mông pr’loọng đong xoọc đêếc lum bấc rau zr’nắh k’đháp, rau cha, rau xấp nắc đhiệp đươi ooy bh’rợ ha rêê đhuốch. Cắh mặ ắt lâng rau ha ul đharứt, rau cắh liêm crêê, ađoo nắc chêếc lêy n’năl đợ bh’rợ kinh tế, cơnh bh’rợ pr’hay tơợ sách, báo, đài, ti vi… Đh’rứah lâng n’nắc, vêy đợ rau zúp zooi âng Hội CCB, Hội Nông dân chr’hoong Đông Giang đoọng lướt lêy, pa choom bhrợ tơợ pazêng bh’rợ pa dưr kinh tế cóh vel đong n’lơơng ơy bhrợ đoọng ha đoo vêy p’xoọng c’năl chô xay bhrợ đhị bh’rợ pa bhrợ âng đay. Ađoo công vặ zên, đươi dua rau liêm choom âng khoa học kỹ thuật ooy bh’rợ pa bhrợ đoọng vêy pr’đơợ pa dưr kinh tế nhâm mâng lấh mơ.

    Xang bấc c’moo t’bhlâng bhrợ têng, tước nâu cơy, CCB Pơ Loong Pấc ơy bhrợ têng liêm choom bh’rợ kinh tế bhươn, a bóc, c’rol, crâng lâng lấh 3 hecta quế; lấh 1 hecta keo lai; lấh 6 sào ruộng; 7 abóc băn axiu bhứah lấh 1 r’bhâu m2; băn a ọc p’lóh cóh bhươn… Thu nhập m’bứi bhlâng âng pr’loọng đong đoo bơơn k’nặ 90 ức đồng. Đươi vêy cơnh đêếc, pr’loọng đong đoo ơy vêy đợ rau cha, rau đớc, vêy pr’đơợ đoọng băn k’coon cha học pậ banh, vêy bh’rợ tr’nêng nhâm mâng: “Pa dưr kinh tế tơợ c’moo 1980, xoọc đêếc acu bhrợ trưởng ban bhươl cr’noon, công nắc c’moo tơớp bhrợ têng bh’rợ ắt muy đhị bhrợ cha muy đhị. L’lăm ahay cr’noon Đhơ Rôồng âng zi cắh vêy cơnh đâu, pazêng apêê pr’loọng đong nắc lứch ắt cóh muy đhr’nong đong dal, tu cơnh đêếc nắc acu pác, acu pác bơr pr’loọng đong ắt cóh muy đong, vêy đoo pr’loọng đong nắc ắt cóh muy đong. Bêl xay bhrợ bh’rợ ắt muy đhị, bhrợ cha muy đhị zr’nắh k’đháp pa bhlâng. Nâu đoo nắc bh’rợ ắt muy đhị, bhrợ cha muy đhị tr’nơớp cóh chr’val Tà Lu cóh l’lăm ahay. Tơợ đêếc acu nắc vêy apêê đoọnh lướt học, lướt lêy đợ bh’rợ bhrợ pa dưr kinh tế cóh zr’lụ lơơng. Hân đhơ cắh vêy k’tiếc, c’rơ đhur, cắh vêy manuýh pa bhrợ nắc acu công t’bhlâng bhrợ têng, tước nâu cơy acu công xay bhrợ liêm choom. Cóh chr’val zi acu công vêy chính quyền chr’val ta luôn k’dua tước prá xay ooy bh’rợ pa dưr kinh tế zazum.”

    Cắh muy bhrợ t’váih cr’van cr’bhộ ha pr’loọng đong đay, CCB Pơ Loong Pấc nắc dzợ zúp zooi đhanuôr cóh bhươl cr’noon đh’rứah pa dưr kinh tế. Lấh ooy bh’rợ xay moon kinh nghiệm, pa choom đhanuôr ooy bh’rợ b’băn, ch’chóh, ađoo nắc dzợ zúp zooi đhanuôr ooy m’ma chr’nóh chr’bêết, bh’năn băn… Tu cơnh đêếc, ađoo ta luôn vêy đhanuôr cóh bhươl cr’noon chắp hơnh. T’coóh Bh’riu Bê, ắt cóh cr’noon Đhơ Rôồng, chr’val Tà Lu prá: “Pơ Loong Pấc nắc cựu chiến binh bhrợ cha choom, ađoo n’jứah pếch a bóc băn a xiu, chóh t’nơơm quế, băn a tứch, băn a ọc… Đong xang liêm nhâm. Azi công pa choom bhrợ cơnh a đoo, ađoo công pa choom đoọng ha zi ooy bh’rợ pa bhrợ, đh’rứah lâng n’nắc đoọng ha zi m’ma bh’năn. T’coóh Pấc công ta đang moon đoàn viên, ta đhâm c’mor cóh cr’noon zư lêy rau chr’nắp pr’hay âng văn hoá, cắh choom ộm buáh bia bấc, lướt xe nắc crêê cơnh xa nay âng luật c’lâng p’rang. Pazêng azi đảng viên cóh chi bộ zi nắc lứch pa choom tơợ đoo.”

    Đh’rứah lâng bh’rợ t’bhlâng pa dưr kinh tế pr’loọng đong, zúp zooi đhanuôr đh’rứah pa dưr pr’ắt tr’mông, CCB Pơ Loong Pấc nắc dzợ ting bhrợ têng pazêng bh’rợ tr’nêng âng vel đong ta đang moon. Ađoo công ta luôn ta đang moon đhanuôr bhrợ pa dưr pr’ắt tr’mông văn hoá cóh zr’lụ ắt mamông; zư lêy đợ rau chr’nắp pr’hay âng văn hoá Cơ Tu, lơi đợ rau j’niêng cr’bưn cắh liêm crêê, cắh dzợ crêê cơnh lâng pr’ắt tr’mông t’mêê; ting bhrợ têng bhươl cr’noon t’mêê đhị vel đong… T’coóh Đa Lây Lực, Chủ tịch UBND chr’val Tà Lu, chr’hoong Đông Giang xay moon: CCB Pơ Loong Pấc nắc manuýh liêm choom bhlâng cóh bh’rợ bhrợ cha, nắc t’coóh bhươl vêy uy tín cóh vel đong: “Lâng vel đong zi bhui har pa bhlâng vêy ava Pơ Loong Pấc nắc cựu chiến cóh pazêng c’moo ahay ađoo nắc manuýh tr’haanh. Ava ơy t’bhlâng xay moon, p’toon pa choom đhanuôr xay bhrợ c’lâng xa nay, chính sách pháp luật âng Đảng lâng Nhà nước, công cơnh xay bhrợ chính sách pa dưr kinh tế, cóh đêếc bhrợ têng bh’rợ b’băn, pa dưr thu nhập, zúp zooi đhanuôr n’năl ooy xa nay bh’rợ pa dưr kinh tế nắc rau bha lâng. Bhrợ t’váih c’rơ đoọng ha vel đong cóh ha y chroo vêy bấc pr’loọng đong choom t’bil lơi đharứt.”

    Pa dưr xa nay bh’rợ: Bộ đội ava Hồ, cựu chiến binh Pơ Loong Pấc, ta luôn pa dưr cr’noọ ma xay bhrợ, z’lấh zr’nắh k’đháp, pa dưr kinh tế, t’bil ha ul pa xiêr đharứt. Ađoo nắc ơy vêy bấc zập cấp Hội Cựu chiến binh cher đoọng bằng khen, giấy khen tu ơy vêy bh’rợ tr’nêng liêm choom cóh xa nay bh’rợ pa bhrợ, tr’câl tr’bhlêy ta béch, chrooi đoọng xay bhrợ liêm choom bh’rợ t’bil ha ul pa xiêr đharứt nhâm mâng đhị vel đong./.

Đông Giang:

Gương cựu chiến binh làm giàu từ mô hình kinh tế tổng hợp

                                                            Hốih Nhàn

     Phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, cựu chiến binh Pơ Loong Pấc, ở thôn Đhơ Rôồng, xã Tà Lu, huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam đã nêu cao ý chí tự lực, tự cường, khắc phục mọi khó khăn, phát triển kinh tế, nâng cao đời sống gia đình. Với mô hình kinh tế tổng hợp: vườn, ao, chuồng, rừng, gia đình ông Pấc có thu nhập mỗi năm gần 90 triệu đồng. Nhiều năm liền, ông Pơ Loong Pấc được Hội Cựu chiến binh huyện Đông Giang tuyên dương là cựu chiến binh sản xuất, kinh doanh giỏi.

    Gần 70 tuổi, nhưng cựu chiến binh Pơ Loong Pấc, ở thôn Đhơ Rôồng, xã Tà Lu, huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam vẫn hăng say lao động, sản xuất để phát triển kinh tế, tăng thêm thu nhập cho gia đình.

    Hơn 12 năm trong quân ngũ, năm 1977 ông Pấc trở về địa phương. Cuộc sống gia đình lúc bấy giờ gặp rất nhiều khó khăn, cái ăn, cái mặc chỉ dựa vào việc làm nương, làm rẫy. Không cam chịu trước sự nghèo đói, lạc hậu, tìm hiểu các mô hình kinh tế, cách làm hay từ sách, báo, đài, ti vi... Bên cạnh đó, được sự giúp đỡ của Hội CCB, Hội Nông dân huyện Đông Giang cho đi tham quan, học hỏi các mô hình phát triển kinh tế ở nơi khác đã giúp cho ông có thêm kiến thức về áp dụng tại mô hình sản xuất của mình. Ông cũng mạnh dạn vay vốn, ứng dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất để có điều kiện phát triển kinh tế vững chắc.

    Sau nhiều năm cần cù lao động, đến nay, cựu chiến binh Pơ Loong Pấc đã xây dựng thành công mô hình kinh tế vườn, ao, chuồng, rừng, (gọi tắt VACR) với hơn 3 ha quế; hơn 1 ha keo lai; hơn 6 sào ruộng; 7 ao nuôi cá trên 1 ngàn m2; nuôi heo cỏ thả vườn... Thu nhập bình quân của gia đình ông mỗi năm đạt gần 90 triệu đồng. Nhờ đó, gia đình ông đã có của ăn của đểả, có điều kiện nuôi con ăn học trưởng thành, có công ăn việc làm ổn đinh: “Phát triển kinh tế vào năm 1980 tôi làm trưởng ban thôn cũng là năm bắt đầu xây dựng định canh định cư. Trước đây thôn Đhơ Rôồng chúng tôi không phải như thế này đâu, tất các hộ gia đình đều sống trong nhà dài nên tôi tách ra, tôi tách hai hộ một nhà, cũng có hộ 1 nhà. Lúc thực hiện định canh, định cư gặp rất nhiều khó khăn. Đây là mô hình định, canh định cư đầu tiên ở xã Tà Lu trước đây. Từ đó tôi đựơc đi học, tham quan các mô hình phát triển kinh tế, tôi rất mê các mô hình phát triển kinh tế ở các nơi khác. Tuy không có đất, sức khoẻ yếu, không có lực lượng lao động tôi vẫn quyết tâm làm, và đến nay tôi đã thành công. Ở xã tôi cũng được chính quyền xã thường xuyên mời nói chuyện về việc phát triển kinh tế tổng hợp VACR.”

    Không chỉ làm giàu cho bản thân, cựu chiến binh Pơ Loong Pấc còn giúp đỡ bà con trong thôn bản cùng phát triển kinh tế. Ngoài việc chia sẻ kinh nghiệm, hướng dẫn bà con về kỹ thuật chăn nuôi, canh tác, ông còn giúp bà con về giống cây trồng, con vật nuôi... Vì thế, ông luôn được bà con trong thôn bản tin yêu và kính phục. Ông Bh’riu Bê, ở thôn Đhơ Rôồng, xã Tà Lu nói: “Pơ Loong Pấc là cựu chiến binh sản xuất giỏi, ông vừa đào ao thả cá, trồng cây quế, nuôi gà, nuôi heo... Nhà cửa khang trang. Chúng tôi cũng học hỏi làm theo ông, ông cũng hướng dẫn cho chúng tôi về cách sản xuất, cùng vời đó cung cấp cho chúng tôi cây giống con vật nuôi. Ông Pấc cũng vận động đoàn viên, thanh niên trong thôn giữ gìn bản sắc văn hoá, hạn chế rượu bia, xe cộ đi lại chấp hành luật lệ an toàn giao thông. Tất cả đảng viên trong chi bộ chúng tôi đều học hỏi từ ông Pấc.”

    Bên cạnh việc tập trung phát triển kinh tế gia đình, giúp đỡ bà con cùng  nâng cao cuộc sống, cựu chiến binh Pơ Loong Pấc còn tích cực tham gia các phong trào do địa phương phát động. Ông cũng thương xuyên vận động bà con xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư; Giữ gìn bản sắc văn hoá truyền thống tốt đẹp của đồng bao Cơ Tu, loại bỏ những hũ tục lạc hậu, không còn phù hợp với đời sống mới; Tham gia xây dựng Nông thôn mới tại địa phương... Ông Đa Lây Lực, Chủ tịch UBND xã Tà Lu, huyện Đông Giang cho biết: Cựu chiến binh Pơ Loong Pấc là gương điển hình trong lao động sản xuất, là già làng có uy tín trong cộng đồng địa phương: “Đối với địa phương thì rất hãnh diện, vinh dự có bác Pơ Loong Pấc là cựu chiến trong những năm qua chú là tấm gương tiêu biểu.  Bác đã tập trung tuyên truyền, vận động bà con thực hiện các chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước, cũng như thực hiện các chính sách phát triển kinh tế, trong đó thực hiện các mô hình chăn nuôi, nâng cao thu nhập, giúp cho người dân nhận thức được vấn đề phát triển kinh tế là trển hết. Tạo động lực cho địa phương trong thời gian đến có nhiều hộ thoát nghèo hơn nữa.”

    Với phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, cựu chiến binh Pơ Loong Pấc luôn nêu cao tinh thần tự lực, tự cường trong phát triển kinh tế, xáo đói giảm nghèo. Ông đã được các cấp Hội Cựu chiến binh tặng nhiều bằng khen, giấy khen vì đã có nhiều thành tích trong phong trào sản xuất, kinh doanh giỏi, góp phần thực hiện hiểu quả công tác xoá đói giảm nghèo bền vững tại địa phương./.