Ađoo pân juýh Cơ Tu bhrợ t’váih cr’van cóh dading
Thứ năm, 00:00, 26/02/2015


 

Prá xay ooy zr’lụ b’băn cóh dading âng A Lăng Rưi ắt cóh chr’val A Xan, chr’hoong Tây Giang, tỉnh Quảng Nam, Bí thư Huyện uỷ Tây Giang Bh’riu Liếc bhui har trúih: Nâu đoo nắc bh’rợ bhrợ t’váih cr’van cr’bhộ vêy muy a năm  coh chr’hoong Tây Giang tước ooy cr’chăl n’nâu.

A Lăng Rưi n’niên c’moo 1983 cóh pr’loọng đông đharứt ắt cóh đhị cr’noon K’noonh 3, âng chr’val A Xan. Pr’loọng đông bấc đhi noo, Rưi đhiệp học lứch lớp 3. 15 c’moo, Rưi nắc tơớp bhrợ cha. Ngai k’dua bhrợ n’hâu nắc bhrợ râu đêếc, tơợ bh’rợ lướt ooy crâng tal ha rêê, tếch óih, tước ooy bh’rợ bhr’lậ đông xang… Ch’ner tr’nơớp vêy apêê chroót đoọng bêl lướt pa bhrợ đoọng ha pêê n’lơơng âng Rưi nắc muy p’nong a tứch. K’mía tơợ pazêng râu apêê chroót đoọng, A Lăng Rưi vêy a tứch. A Lăng Rưi truíh: muy c’moo lướt pa bhrợ nắc vêy lấh 100 p’nong a tứch nắc acu k’noỌ tước ooy c’roóc lâng acu đơơng 60 p’nong a tứch đoọng xăl pay muy p’nong c’roóc. T’bhlâng pa bhrợ ta têng nắc đợ p’nong a tứch lâng c’roóc ting t’ngay bấc lấh mơ lâng cóh c’moo 200 A Lăng Rứi nắc tơợp bhrợ têng zr’lụ b’băn ga mắc. Xoọc đêếc A Lăng Rứi mơ 17 c’moo.

Nâu cơy ng’đớc zr’lụ b’băn ga mắc, nắc xoọc đêếc căh ng’đớc cơnh đêếc. a cu đớc bấc t’ngay đoọng ra li k’tiếc lâng chóh t’bấc bhơi đoọng choom băn c’roóc lâng a tứch lâng acu bơơn lêy đhị da ding Tờ Dui n’nâu. Acu col n’loong, bhrợ muy đhr’nong đông k’tứi lâng đơơng pazêng a tứch, c’roóc tước ooy đâu đoọng băn. Acu cắh dzợ lướt pa bhrợ ha pêê n’lơơng dzợ lâng đớc bấc t’ngay đoọng ha bh’rợ băn c’roóc, a tứch lâng đươi dua đác tơợ tom Kool đoọng pếch a bóc băn axiu.

Bh’rợ bhrợ cha xoọc liêm buôn nắc cóh c’moo 2004 A Lăng Rưi lơi bh’rợ đoọng lướt bộ đội, đớc pazêng cr’van n’nâu âng đay ooy k’conh k’căn lêy. Nắc apêê k’conh k’căn cắh mặ zư: tu zr’lụ b’băn n’nâu ch’ngai n’đắh đông, k’conh k’căn cắh mặ zập t’ngay tước ooy đâu lâng xoọc đêếc acu cắh vêy zập zên đoọng k’dua apêê n’lơơng zư đoọng, nắc lứch đơơng pa câl. A Lăng Rứi prá cơnh đêếc.

Bơr c’moo ắt cóh bộ đội nắc đợ t’ngay c’xêê chr’nắp đoỌng A Lăng Rứi cóh bh’rợ pa dưr c’năl bh’rợ b’băn, chóh crâng. Lấh ooy bh’rợ âng manuýh lính, Rứi đớc bấc t’ngay c’xêê đoọng pa choom h’cơnh bhrợ pa dưr bh’rợ bhrợ têng zr’lụ b’băn ga mắc cóh zr’lụ da ding dal cơnh cóh vel đông đay. Đợ sách báo, pazêng t’ruíh phát thanh, truyền hình… crêê tước ooy xa nay n’nâu A Lăng Rứi lứch đơơng xơợng gít. Lêy tivi lêy apêê n’lơơng bhrợ zr’lụ b’băn acu kiêng pa bhlâng. Bêl chô tơợ bộ đội nắc t’bhlâng bhrợ têng zr’lụ b’băn vêy bấc c’roóc, m’bé, axiu… lấh mơ- A Lăng Rứi k’chăng bêl prá xay ooy cr’noọ âng đay.

Đoọng cr’noọ rơơm kiêng choom váih cóh la lua, xang bêl chô tơợ bộ đội A Lăng Rứi đươi đợ zên k’mía đớc đoọng câl c’roóc, xang n’nắc đơơng tước ooy cr’noon Tà Vàng cóh chr’hoong Kạ Lừm, tỉnh Sê Kông ( Lào) đoọng xăl 2, 3 p’nong c’roóc a coon đoọng chô đơơng băn. Zr’lụ b’băn âng A Lăng Rứi ting t’ngay dưr váih k’rơ, cóh cr’chăl băn bấc nắc lấh 50 p’nong c’roóc, 70 p’nong m’bé 200 p’nong a ọc crâng lâng a óc vel đông… nắc cắh ơy ng’xay đợ p’nong a tứch vêy tước k’ha riêng p’nong lâng bơr pêê bêệ a bóc băn axiu. Pazêng bh’nơơn n’nâu nắc chô đơơng thu nhập m’bứi bhlâng zập c’moo k’dâng 100 ức đồng. Nắc đợ zên cắh bool vêy cóh zr’lụ khu 7 n’nâu. Đoọng bh’rợ liêm buôn, Rứi k’dua manuýh pa bhrợ ta luôn tơợ 3- 5 cha nắc, vêy bêl tước k’zệt cha nắc, zêệ băn lâng chroót zên lương tơợ 1,5- 2 ức đồng cóh muy c’xêê. Zr’lụ b’băn âng đoo nắc pa câl lêệ ha 4 chr’val cóh khu 7: cơnh Tr’hy, A Xan, Ga Ri, Ch’Ơm lâng đơơng pa câl ooy Lài. C’roÓc vêy ta đơơng pa câl ooy Lào nắc c’roóc k’rơ, doỌ vêy crêê pr’lúh, zên pa câl công tơợ 6- 7 ức đồng muy p’nong, nắc đoo bêl tước pa câl nắc vêy đhanuôr câl lứch. Đhanuôr cóh chr’hoong Kà Lừm công nắc manuýh Cơ Tu zi nắc acu ắt tr’đăn ơa bhlâng. Nắc acu zư nhâm uy tín đoọng dzợ choom bhrợ cha cóh đanh đươnh. Lấh ooy c’roóc, a cu nắc dzợ đơơng âng chr’na đha nắh, bhoóh, mì chính đoọng xăl pay a tứch- Rứi xay truíh cơnh đêếc.

Hân đhơ cơnh đêếc, bh’rợ bhrợ cha âng A Lăng Rứi  zập bêl công liêm buôn. Vêy c’moo k’zệt p’nong bé dưr chêết. xoọc đêếc acu cắh năl cơnh chêếc bhrợ têng, lêy bé chêết nắc acu cắh kiêng cha cha a ộm, nắc công cắh n’năl chêếc ta moóh ngai ooy kinh nghiệm zâl pr’lúh đoọng ha bé- A Lăng Rứi truíh. Râu cắh pr’đoọng n’nâu nắc bhrợ ha Rứi t’bhlâng chêếc n’năl bh’rợ zâl pr’lúh đoọng ha bh’năn lâng tước nâu cơy ađoo nắc dzợ bhrợ têng bh’rợ manuýh pa dứah pr’lúh cóh zr’lụ b’băn âng đay. A Lăng Rứi cắh muy n’năl zâl pr’lúh đoọng ha c’roóc, m’bé âng đay ting n’nắc dzợ lướt zúp zooi bấc apêê n\lơơng cóh cr’noon, cóh chr’val bêl a ọc, c’roóc crêê pr’lúh – Phó Chủ tịch UBND chr’val Tờ Ngôl Tờ xay truíh.

Cóh c’lâng chô, A Lăng Rứi xay truíh: Tu đharứt nắc ađoo đhiệp học tước lớp 3. Tu cơnh đêếc nắc t’bhlâng bhrợ đoọng apêê ađhi cha học. Nâu cơy apêê đoo xoọc học cao đẳng, trung cấp cóh Tam Kỳ. acu kiêng apêê đoo học bấc lấh mơ dzợ lâng học xang nắc doọ lướt ha ooy, chô ooy vel đông đay đoọng bhrợ cha.

Bêl ắt cha cha lâng Bí thư Huyện uỷ Tây Giang- t’coóh Bh’riu Liếc, azi haanh déh râu cr’noọ bhrợ t’váih cr’van cr’bhố cóh bôl da ding âng apêê pân juýh ta đhâm A Lăng Rứi. Bí Thư Bh’riu Liếc k’chăng lâng xay truíh: A Lăng Rứi nắc manuýh chr’nắp âng k’tiếc Tây Giang n’nâu. Đảng bộ, chính quyền lâng đhanuôr Tây Giang haanh déh a đoo bấc pa bhlâng. Ha dang liêm buôn nắc chr’hoong bhrợ têng t’bhứah cơnh bh’rợ bhrợ t’váih cr’van cr’bhộ âng A Lăng Rứi cóh prang da ding k’coong Tây Giang n’nâu./.

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC