Lêy đông xang pậ bhứah cơnh xoọc đâu, cắh vêy bấc ngai năl amoó Ngô Thị Kim cóh vel Thạnh Mỹ 1, thị trấn Thạnh Mỹ, chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam lướt zi’lấh bấc zr’nắh k’đhạp ooy pr’ắt tr’mung. Tu cr’noọ bh’rợ zay bhrợ têng cha, t’bhlâng chấc lêy ta’moóh pachoom zâp bh’rợ bhrợ têng cha đoọng padưr pa’xớc kinh tế pr’loọng đông ting t’ngay ting z’zăng lấh.

    Vêy bơơn bh’nơơn cơnh xoọc đâu, amoó Ngô Thị Kim cóh vel  Thạnh Mỹ 1, thị trấn Thạnh Mỹ, chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam cắh ha mơ ha vil đợ cr’chăl t’ngay zr’nắh zr’dô bêl ahay.

    Amoó Kim n’niên váih đhị mưy vel bhươk đha’rứt chr’hoong Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam. Tu pr’loọng đông zr’nắh k’đhạp, học xang lớp 7, amoó nắc lơi học đoọng ting k’căn k’conh lướt đhị zr’lụ kinh tế Nam Giang. Đhị đâu, pr’ắt tr’mung xoọc p’niên âng amoó nắc đợ t’ngay c’xêê lướt vốch zooi zúp k’căn k’conh chấc pa’câl đhị chợ Thạnh Mỹ. tước c’moo, amoó Kim cung bơơn k’diịc cơnh apêê lơơng. Hân đhơ cơnh đêếc, pr’ắt tr’mung cắh vêy tr’xăl liêm choom, k’diịc cung cắh ma bh’rợ tr’nêng têêm ngăn, lâng nắc pa’xoọng 4 p’nong k’coon ting dưr váih. Zr’nắh k’đhạp lấh mơ, nắc amoó Kim lêy k’noọ cha’mêết zâp râu bhiệc, đoọng ha cơnh liêm zâp băn pr’loọng đông.

     Đoọng vêy pa’xoọng zên bơơn bhrợ, amoó xay moon lâng k’diịc vặ zên k’rong câl băn a’ọc pay lêệ. Zâp c’moo amoó băn 3 rúh, zâp rúh lấh k’zệt p’nong. Amoó băn lâng a’ọc đoọng pay m’ma, lêy pay bhrợ đhị k’tiếc bhứah chóh clang, a’rong, bhơi r’véh, băn pa’xoọng a’tứch a’đha… âng đơơng ch’na đh’nắh đoọng ha pr’loọng đông lâng bhrợ ch’na cha đoọng ha ọc. Cr’chăl nâu, amoó dzợ p’loon lướt ooy chợ chấc t’bơơn pa’xoọng zên bêl doọ râu trơ vâng. Zên bơơn pachô zâp c’moo mơ 70-80 ực đồng tơợ zâp đắh bh’rợ. Lâng zên bơơn nâu, pr’loọng đông amoó Kim nắc doọ dzợ ặt k’rang lêy zâp g’lúh cha cơnh ahay dzợ, k’coon vêy pr’đơợ học tập liêm choom lấh. Amoó Trần Thị Thuỷ, bhúh xoọng amoó Ngô Thị Kim xay moon:“Amoó Kim ắt mamung cóh đâu cung liêm ta’níh. Vêy bhiệc n’hâu amoó cung tr’pác đh’rứah, zooi zúp. Bêl ahay pr’ắt tr’mung amoó cung cắh râu rị, cơnh cơnh apêê lơơng. XoỌc đâu nắc z’zăng lấh mơ, cung tu năl cơnh bhrợ têng cha.”

    Bhrợ têng zr’nắh k’đhạp k’zệt c’moo, diịc điêl amoó Ngô Thị Kim cung t’mêê bơơn bhrợ têng đhr’nông đông pậ liêm đhị trung tâm chr’hoong Nam Giang, chr’nắp k’ha riêng ực đồng. đhr’nông đông t’mêê nâu nắc râu bhui har lâng pr’loọng đông amoó.

    Xoọc đâu k’coon ma dưr pậ liêm, amoó Kim nắc lêy bhrợ bh’rợ n’lơơng doọ lấh bil bấc c’rơ g’lêếh. Lêy pay đhị k’tiếc t’mêê vêy c’nắt c’lâng Hồ Chí Minh lướt vốch, amoó Kim nắc đương pa’câl ch’na, pa’câl pa’xoọng bấc râu ha zâp apêê p’niên học sinh… amoó dzợ lêy pay đợ ch’na u’xưa tơợ quán, k’rong bhrợ bhiệc băn a’tứch p’lóh cóh bhươn. Cung tu bêl ahay zr’nắh k’đhạp pazưm lâng bhiệc chấc pa’câl đhị chợ, amoó Kim vêy bơơn năl liêm gít thị trường. Lấh mơ nắc bấc c’moo đăn đâu, bêl pr’ắt tr’mung đhanuôr padưr dal, cr’noọ cr’niêng cha đắh cung lêy liêm bấc lấh mơ. Bh’rợ băn a’tứch p’lóh cóh bhươn nắc râu bh’rợ tr’nơợp âng amoó Kim, xang bêl pa’đhêy băn a’ọc. Rúh a’tứch g’lúh tr’nơợp, amoó k’rong bhrợ băn 500 p’nong. Tu cắh vêy bấc c’năl đắh bhiệc băn bhrợ lâng zêl cha’groong pr’lúh, đợ t’nooi a’tứch âng amoó nắc ma chêết lấh m’pâng. Cắh chấc k’pân k’noọ râu rị, amoó t’bhlâng k’rong băn a’tứch lâng pachô c’năl bh’rợ tơợ zâp c’roọl bh’năn xay moon cóh báo chí, tivi, internet… đoọng zooi zúp đắh bhiệc băn. Amoó Ngô Thị Kim moon:“Acu lêy bh’rợ băn a’tứch cung buôn a’năm. Acu băn nắc lêy zêl cha’groong pr’lúh, lấh mơ nắc zanươu âm, cắh vêy zanươu tiêm a’tứch. Hadang bhrợ t’bhứah lấh nắc lêy pachoom lấh mơ dzợ đoọng tự tiêm zêl cha’groong pr’lúh ha tứch. Acu kiêng vêy zên đoọng bhrợ t’bhứah lâng băn đoọng liêm choom lấh. cắh vêy cơnh bêl ahay nắc băn 500 p’nong ha dợ nắc xiêr tước Đà Nẵng đoọng câl.”

     Đh’rứah lâng padưr pa’xớc pr’ắt tr’mung, t’bil ha ul pa’xiêr đha’rứt, amoó Ngô Thị Kim nắc dzợ pấh bhrợ k’rơ liêm ooy zâp bh’rợ tr’nêng cóh vel đông. Amoó ta’luôn nặc điển hình k’đơơng a’cọ zâp đắh bh’rợ cơnh bhrợ têng cha, zooi zúp ađhi amoó lưm pr’ắt tr’mung zr’nắh k’đhạp… Tu cơnh đâu, zâp bêl xay moon ooy amoó, ngai cung hơnh déh, chắp nhêr bh’rợ dưr t’bhlâng âng amoó. Amoó Võ Thị Ny, Chi hội trưởng Hội pân’đil vel Thạnh Mỹ 1, thị trấn Thạnh Mỹ, chr’hoong Nam Giang xay moon:“Amoó nắc zay ta’níh, k’rong bhrợ têng cha, amoó Kim cung tự chấc lêy ta’moóh pachoom tơợ zâp đắh cr’liêng xa’nay cắh vêy ngai chấc pachoom đoọng. acu lêy bh’rợ k’rong bhrợ cha âng amoó Kim nắc choom bhlâng. Amoó Kim nắc manứih p’zay dưr zi’lấh zr’nắh k’đhạp, cắh chấc g’nưm ooy ngai. Amoó tự ch’chóh b’băn đoọng padưr pa’xớc kinh tế.”

    Cóh chr’hoong k’coong ch’ngai Nam Giang, lâng đợ râu pr’loọng đông amoó Ngô Thị Kim xoọc vêy, cắh ơy lalua moon k’van, hân đhơ cơnh đêếc nắc đoo cr’noọ lâng râu t’bhlâng âng đhanuôr cóh đâu. pr’ắt tr’mung têêm ngăn, amoó Ngô Thị Kim nắc taluôn tr’pác lâng k’coon ooy cr’chăl t’ngay zr’nắh k’đhạp âng pr’loọng đông, moon p’too zâp apêê k’coon k’rang lêy học hành, t’bhlâng, padưr pa’xớc pr’ắt tr’mung đoọng pr’ắt tr’mung ting t’ngay ting liêm choom lấh mơ./.

CHỊ KIM VƯỢT KHÓ LÀM KINH TẾ

                                              Kim Cương

     Nhìn cơ ngơi khang trang như hiện nay, ít ai biết được chị Ngô Thị Kim ở thôn Thạnh Mỹ 1, thị trấn Thạnh Mỹ, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam trải qua tuổi thơ đầy khốn khó. Nhờ đức tính cần cù, chăm chỉ làm lụng cộng với nỗ lực tìm tòi, chị đã học hỏi các mô hình sản xuất để phát triển kinh tế gia đình ngày một khấm khá.

    Có được thành quả hôm nay, chị Ngô Thị Kim ở thôn Thạnh Mỹ 1, thị trấn Thạnh Mỹ, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam không sao quên được những ngày tháng khốn khó trước đây.

    Chị Kim sinh ra ở một làng quê nghèo, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam. Vì gia đình khó khăn, học đến lớp 7, chị phải bỏ học để theo ba mẹ lên vùng kinh tế mới Nam Giang. Tại đây, tuổi thơ của chị là những ngày tháng “lăn lộn” phụ giúp ba mẹ buôn bán ở chợ Thạnh Mỹ. Đến tuổi, chị Kim cũng lập gia đình như bao chị em trang lứa khác. Thế nhưng, cuộc sống chẳng mấy đổi thay, vì chồng cũng không có nghề nghiệp ổn định, lại thêm 4 đứa con lần lượt chào đời. Khó khăn chồng chất khó khăn, buộc chị Kim phải tính toán mọi thứ, sao cho đủ nuôi gia đình.

     Để có thêm thu nhập, chị bàn với chồng vay vốn đầu tư nuôi heo thịt. Mỗi năm chị nuôi 3 lứa, mỗi lứa trên chục con. Chị nuôi cả lợn nái để lấy giống, tận dụng đất đai rộng rãi trồng khoai, sắn, rau màu, thả thêm gà vịt… cung cấp thực phẩm cho gia đình và làm thức ăn cho đàn lợn. Bên cạnh đó, chị còn tranh thủ “chạy chợ” kiếm thêm thu nhập cho gia đình những khi rãnh rỗi. Thu nhập mỗi năm bình quân của gia đình chị từ 70-80 triệu đồng từ các nguồn. Với thu nhập này, gia đình chị Kim không phải lo ăn từng bữa như trước đây nữa, con cái có điều kiện học tập tốt hơn. Chị Trần Thị Thủy, hàng xóm chị Ngô Thị Kim nhận xét: “Chị Kim sống ở đây cũng rất là thân thiện. Có việc chi, chị cũng chia sẻ, giúp đỡ qua lại. Ngày trước, kinh tế nhà chị cũng bình thường như người khác. Nay thì gia đình khá giả hơn, cũng nhờ chị biết cách làm ăn kinh tế.”

    Làm lụng vất vả mấy chục năm, vợ chồng chị Ngô Thị Kim cũng vừa cất được ngôi nhà khang trang ở ngay trung tâm huyện Nam Giang, trị giá vài trăm triệu đồng. Ngôi nhà mới này, thật sự là niềm vui đối với gia đình chị. 

    Nay con cái đã trưởng thành, chị Kim linh động chuyển sang làm việc khác ít sức lao động hơn. Tận dụng nơi ở mới có tuyến đường Hồ Chí Minh chạy qua, chị Kim mở quán cơm bình dân, bán thêm tạp hóa các cho các em học sinh… Chị còn tận dụng thức ăn dư thừa từ quán cơm, đầu tư mô hình nuôi gà thả vườn. Cũng nhờ tuổi thơ gắn liền với việc buôn bán tại chợ, chị Kim có được sự nhạy bén nắm bắt thị trường. Nhất là những năm gần đây, khi đời sống người dân được nâng cao, nhu cầu ăn uống cũng có sự chọn lựa phong phú hơn. Mô hình nuôi gà thả vườn là sự lựa chọn đầu tiên của chị Kim, sau khi ngừng nuôi heo. Lứa gà đầu tiên, chị đầu tư với quy mô 500 con. Do chưa có nhiều kiến thức về kỹ thuật nuôi lại hạn chế về thuốc phòng bệnh, đàn gà của chị bị dịch chết hơn một nửa. Không nản chí, chị tiếp tục đầu tư vào mô hình nuôi gà và trao dồi kiến thức từ các trang thông tin báo chí, tivi, intener… để hỗ trợ kỹ thuật nuôi. Chị Ngô Thị Kim chia sẻ: “Mình thấy mô hình nuôi gà cũng dễ nuôi. Mình nuôi thì phải phòng dịch nhưng chủ yếu là thuốc uống, chứ chưa có thuốc tiêm cho gà. Nếu mà mở quy mô rộng hơn thì mình phải học tiêm nữa, để tự tiêm phòng dịch cho gà. Mình muốn có vốn nhiều hơn để mở rộng với nuôi cho bài bản. Chứ như trước đây, nuôi 500 con mà mình phải chạy xuống Đà Nẵng mua.”

     Cùng với phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, chị Ngô Thị Kim còn tham gia tích cực vào các hoạt động của địa phương. Chị luôn là điển hình tiên phong các  phong trào như làm kinh tế, hỗ trợ giúp đỡ chị em khó khăn trong cuộc sống.… Bởi thế, mỗi khi nói về chị, ai cũng dành nhiều lời khen, khâm phục nghị lực vượt lên hoàn cảnh, phát triển kinh tế. Chị Võ Thị Ny, Chi Hội trưởng Hội Phụ nữ thôn Thạnh Mỹ 1, thị trấn Thạnh Mỹ, huyện Nam Giang nhận xét: “Chị rất là chịu khó, đầu tư các mô hình kinh tế, chị Kim cũng tự học hỏi từ các phương triện thông tin đại chúng chứ chẳng có ai bày vẻ cả. Tôi thấy mô hình đầu tư của chị Kim rất được. Chị Kim rất là nghị lực, không dựa dẫm vào ai hết. Chị Kim tự mình trồng trọt, chăn nuôi để phát triển kinh tế.”

     Ở huyện miền núi Nam Giang, với những gì gia đình chị Ngô Thị Kim đang có, chưa thực sự gọi là giàu, nhưng lại là niềm mơ ước và phấn đấu của bà con đồng bào nơi đây. Cuộc sống đã ổn định, chị Ngô Thị Kim thường chia sẻ với con cái về khoảng thời gian khó khăn, cực nhọc của gia đình, dặn dò các con chăm lo học hành, nỗ lực, phát triển kinh tế để cuộc sống ngày càng tốt hơn./.