Đhị tỉnh Lào Cai xoọc vêy bấc bh’rợ nông nghiệp t’mêê, pr’hay chô đơơng rau liêm choom ooy kinh tế bấc pa bhlâng. Bh’rợ băn a tứch tăm p’lóh cóh da ding âng pr’loọng đong a moó Nguyễn Lan Anh ắt đhị thị trấn Bắc Hà, chr’hoong Bắc Hà nắc muy cóh pazêng bh’rợ bhrợ cha chô đơơng rau liêm choom ooyn kinh tế bấc pa bhlâng, crêê cơnh lâng đhr’năng âng da ding k’coong.

     Lâng lấh 1,5 hecta k’tiếc bhươn da ding đhị cr’noon Nậm Châu, chr’val Tà Chải, chr’hoong Bắc Hà, tỉnh Lào Cai, tr’nơớp c’moo 2015 a moó Nguyễn Lan Anh ơy vặ lấh 100 ức đồng tơợ Ngân hàng đh’rứah lâng zên k’miáh đoọng bhrợ têng bh’rợ băn a tứch tăm p’lóh cóh da ding. Pr’loọng đong a  moó ơy đươi lấh 50 ức đồng đoọng câl lái bhrợ g’roong, lấh 70 ức đòng câl 1 r’bhâu p’nong m’ma a tứch lâng bh’năn. Đươi vêy băn bhrợ crêê cơnh kỹ thuật lâng đơớh loon zâl cha groong pr’lúh nắc a tứch âng a moó dưr váih đơớh, xoọc đâu nắc váih k’nặ 4 r’bhâu p’nong. Đợ zên pa câl tơợ 190 – 200 r’bhâu đồng muy kg ơy chô đơơng thu nhập z’zăng bấc: “Nâu cơy cr’noọ âng manuýh đắh a tứch nắc cắh kiêng đắh a tứch công nghiệp, a tứch tăm băn cóh da ding nắc acu băn lâng a bhoo, ha roo lâng đươi dua đợ chr’na rau lơơng doọ bấc zên cơnh n’cam lâng đợ t’ngay c’xêê băn tơợ 5 tước 6 c’xêê.”

    Cắh muy bhrợ t’váih cr’van cr’bhộ muy ha đay, a moó Lan Anh nắc ta luôn prá xay kinh nghiệm băn a tứch tăm lâng đhanuôr. A moó Nguyễn Lan Anh prá: “Cóh ha y diíc điêl zi công k’noọ câl máy ấp cr’liêng lâng băn bấc nắc lêy pay đợ m’ma la liêm, xang n’nắc băn la lay đoọng pay m’ma lâng bhrợ léch, đoọng vêy đợ m’ma a tứch k’rơ liêm.”

    Chr’hoong da ding k’coong Bắc Hà xoọc k’rong bhrợ pa dưr du lịch, tu cơnh đêếc đợ ta mooi tước la lêy, đhêy ắt ting t’ngay bấc lấh mơ. Bh’rợ băn a tứch tăm cóh da ding nắc muy cóh pazêng c’lâng bh’rợ pa dưr du lịch pa têết lâng nông nghiệp.

    A tứch tăm nắc đợ m’ma a tứch âng vel đong chr’nắp liêm, n’căr lâng n’hang nắc lứch u tăm, lêệ griing, đha hum yêm, đợ n’xiêng doọ bấc t’piing lâng m’ma a tứch n’lơơng âng vel đong, lâng công nắc rau z’nươu chr’nắp âng lang ahay. T’coóh Nông Tiến Dũng, Chủ tịch UBND thị trấn Bắc Hà, chr’hoong Bắc Hà, tỉnh Lào Cai prá: “Azi t’bhlâng ta đang moon đhanuôr bhrợ têng bh’rợ băn a tứch tăm p’lóh cóh bhươn, rau chr’nắp bhlâng nắc nhâm mâng bh’năn băn cóh vel đong cơnh a bhoo, ha roo, bhrợ têng cơnh ooy đoọng vêy đợ rau liêm crêê bấc lấh mơ, zập ngai tộ đươi dua.”

    Bh’rợ băn a tứch tăm âng pr’loọng đong a moó Nguyễn Lan Anh ơy chrooi đoọng rau chr’nắp ooy bh’rợ xăl chr’nóh chr’bêết, bh’năn băn, zư lêy đợ gen chr’nắp, bhrợ t’váih rau đha nắh a yêm pa bhlâng. Tơợ đêếc, bhrợ đoọng ha đhanuôr tr’xăl cr’noọ bh’rợ, bhrợ têng p’xoọng bấc bh’rợ liêm choom, ta béch cóh bh’rợ pa bhrợ ta têng./.

Nuôi gà đen thả đồi, hướng làm giàu cho bà con vùng cao

         ( Thanh Thủy)

     Tại tỉnh Lào Cai hiện có nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp mới, độc đáo mang lại hiệu quả kinh tế cao. Mô hình nuôi gà đen thả đồi của gia đình chị Nguyễn Lan Anh ở thị trấn Bắc Hà, huyện Bắc Hà là một trong những cách làm ăn mang lại hiệu quả kinh tế cao, phù hợp với điều kiện vùng núi.

     Với hơn 1,5 héc ta đất vườn đồi tại thôn Nậm Châu, xã Tà Chải, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai, đầu năm 2015 chị Nguyễn Lan Anh đã vay hơn 100 triệu đồng từ Ngân hàng cùng với vốn tiết kiệm được để đầu tư xây dựng mô hình chăn nuôi gà đen theo phương thức thả vườn đồi. Gia đình đã bỏ ra 50 triệu đồng để mua lưới vây, rào chắn xung quanh, trên 70 triệu đồng để mua 1.000 con giống và thức ăn. Nhờ chăm sóc đúng kỹ thuật và chủ động phòng bệnh nên đàn gà phát triển nhanh, hiện đã lên đến gần 4.000 con. Giá bán trung bình từ 190 nghìn đến 200 nghìn đồng một kg đã mang lại cho chị nguồn thu nhập đáng kể: “Bây giờ tâm lý của người tiêu dùng là không thích gà công nghiệp, gà đen nuôi thả đồi thì mình cho ăn ngô, ăn thóc và tận dụng nguồn thức ăn khác thì rẻ hơn cảm và thời gian nuôi từ 5 đến 6 tháng.”

    Không chỉ làm giàu cho gia đình, chị Lan Anh còn thường xuyên trao đổi với bà con kinh nghiệm nuôi gà đen. Chị Nguyễn Lan Anh cho biết: “Trong thời gian tới vợ chồng tôi cũng dự định là mua máy ấp và nuôi nhiều thì chọn ra những con giống bố mẹ, sau đó nuôi riêng ra để chọn lọc giống và tự ấp, duy trì đàn giống của mình.”

    Huyện vùng cao Bắc Hà đang đầu tư phát triển du lịch, nên lượng du khách tới tham quan, nghỉ dưỡng ngày một đông. Mô hình nuôi gà đen thả vườn đồi là một trong những định hướng phát triển du lịch gắn với nông nghiệp. 

     Gà đen là giống gà địa phương quý hiếm, da và xương đều có màu đen đậm, thịt săn chắc, chất lượng thơm ngon, hàm lượng mỡ thấp hơn hẳn các giống gà khác của địa phương và cũng là vị thuốc quý trong dân gian. Ông Nông Tiến Dũng, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thị trấn Bắc Hà, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai nói: “Chúng tôi tiếp tục vận động bà con làm mô hình gà đen thả vườn, đặc biệt là thức ăn đảm bảo thức ăn ở địa phương như là ngô, thóc, lúa, làm sao chất lượng đưa ra được mọi người chấp nhận.”

     Mô hình chăn nuôi gà đen của gia đình chị Nguyễn Lan Anh đã góp phần tích cực vào việc chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng vật nuôi, duy trì nguồn gen quý, tạo ra sản phẩm chất lượng cao. Qua đó giúp cho người nông dân đổi mới suy nghĩ, cách làm xây dựng thêm nhiều mô hình hiệu quả, sáng tạo trong sản xuất./.