Lâng đợ đhị k’tiếc chúah chóh bhrợ doọ crêê nong lít đác hân noo boo, nắc đhị k’tiếc liêm chr’nắp đoọng chóh padưr t’nơơm chi’pọc ooy hân noo c’loọt ha’ọt, chóh chi’pọc ooy hân noo nâu buôn vêy zên pa’câl bấc. hân đhơ cơnh đêếc, đoọng bơơn bh’nơơn liêm dal đhanuôr nắc lêy đươi bhrợ liêm crêê cơnh c’lâng bh’rợ bhrợ têng. Ooy t’ruíh Jưn jứah xay moon cơnh choom bhrợ cha bêl đâu, azi nắc âng đơơng tước ooy đhanuôr lâng pr’zợc năl đắh bhiệc chóh chi’pọc âng đơơng bh’nơơn dal ooy hân noo c’loọt ha’ọt.

          Lêy pay k’tiếc lâng bhiệc chóh bhrợ:

         Tu chóh bhrợ bêl hân noo boo nắc lêy chóh đhị k’tiếc bôl dal, choom đác lướt hooi liêm buôn, choom lêy pay đhị k’tiếc zr’lụ đông, mưy lêy oó g’đêl ga’lọp lâng râu bh’năn bhrợ pa’hư. K’tiếc lêy bhrợ paliêm 2 chu, pay lơi paliêm đợ bhơi nhực xang nặc bhrợ n’lung dal mơ 5-10m ting lêy đhị k’tiếc chóh bhrợ, zâp n’lung nâu lêy bhrợ bhứah mơ 2-3m, c’chăl n’lung nâu lâng n’lung n’tốh mơ 30cm, bhrợ c’lâng đác lướt hooi đhộ mơ 10-15cm, chóh cr’liêng chi’pọc c’chăl mơ 15x20cm.

                Lêy pay m’ma:

              Đhanuôr nắc lêy đươi dua zâp râu m’ma ơy choom liêm chóh bhrợ, bơơn bh’nơơn dal, bơơn thị trường chắp kiêng cơnh MD7, Đậu Vồ đoọng chóh bhrợ. Chi’pọc xang bêl pay loọc lơi n’căr nắc lêy pay đợ cr’liêng pậ liêm, lơi jợ đợ cr’liêng ma xêêu xoo, xang nặc đơơng trâm đợc cóh đác đoọng lêy ch’mắt váih, hadang lêy ch’mặt váih mơ 85% nắc choom đơơng chóh, hadang đệ lấh nắc lêy trâm mơ 4 tiếng đồng hồ, xang nặc ủ đợc mơ 24-36 tiếng, lêy pay đợ cr’liêng ch’mặt váih đơơng chóh.

              Bón phân:

             Bón lót: k’dâng mơ 1-2 xe bò êệ k’roóc, a’ọc, tơợ 30-40kg vôi bột lâng 50 ký super lân, tơợ 5-7 ký NPK đhị 1.000 mét vuông.

           Bón thúc g’lúh 1: xang bêl chi’pọc ch’mặt váih liêm mơ 7-10 t’ngay xang bêl chóh bhrợ nắc lêy bón tơợ 4-5 ký Ure, 4-5 ký DAP đhị 1000 mét vuông.

           Bón thúc g’lúh 2: k’dâng 19-20 t’ngay xang bêl chóh bhrợ, bón 5-7 ký Ure, 5kg Kali đhị 1000 mét vuông.

            Bón thúc g’lúh 3: K’dâng 30-35 t’ngay xang bêl chóh bhrợ, bón tơợ 30-40kg vôi bột đhị 1000 mét vuông.

            Bón thúc g’lúh 4: k’dâng 40-45 t’ngay xang bêl chóh bhrợ, bón tơợ 5-7kg Kali đhị 1000 mét vuông.

          Lâng đhị k’tiếc chóh bhrợ k’tứi nắc choom pa’xiêr mơ 50% đợ mơ phân ta xay moon tếh lâng nắc lêy pác paliêm râu phân nâu đoỌng bón ting cơnh n’lung chóh. Lêy p’gít đợ mơ phân bón lót nắc lêy bón bêl k’noọ bhrợ paliêm k’tiếc g’lúh t’tưn đoọng phân bơơn moót liêm cóh k’tiếc, oó đoọng đhí bhrợ t’bil.

             Tưới đác:

          Tu chóh bêl hân noo boo nắc doọ lấh lêy tưới đác. Hân đhơ cơnh đêếc, hadang dang plêệng p’răng ooy bấc t’ngay nắc lêy tưới pa’xoọng, lấh mơ nắc xoọc chi’pọc ch’mặt váih pô đoọng dưr váih liêm bấc.

           Zêl cha’groong bhơi k’tang, pr’lúh cr’ay:

            Hadang k’tiếc bêl chóh vêy bấc bhơi k’tang cắh liêm crêê chặt váih nắc lêy phun zanươu Carphosate bêl k’noọ bhrợ têng k’tiếc mơ 7-10 t’ngay lâng liều lượng ting cơnh ta moon pachoom cóh tọ zanươu.

Xang bêl chi’pọc dưr váih mơ 12-20 t’ngay hadang k’tiếc vêy bấc bhơi cơnh bhơi chỉ, bhơi mần trầu…bấc râu nắc lêy choom đươi zanươu c’chêết bhơi k’tang Targa super cắh cậ Onecide phun tơợ 2-3 tọ 16 lít đhị 1000 mét vuông.

                  Zêl cha’groong g’rưy:

                  Chi’pọc bêl hân noo boo doọ lấh lưm pr’lúh g’rưy, hân đhơ cơnh đêếc, hadang váih g’rưy nắc lêy zư padứah cơnh đâu:

                 Acoon g’rưy lêy chơớih liêm gít xoọc bêl bhrợ k’tiếc. choom pay đươi mơ 2-3kg Basudin 10H plăm chooi đhị k’tiếc bêl k’noọ bhrợ têng cớ k’tiếc g’lúh t’tưn.

               G’rưy cha hi’la zâp râu nắc lêy đươi dua zâp râu zanươu Abamectin cắh cậ Emamectin cắh cậ Virtaco, Vitashield… đoọng phun xịt.

              Pr’lúh cr’ay bhrợ chêết t’nơơm acoon, lêy hr’lục cr’liêng lâng Cruiser, tọ 10ml đhị 20 tước 30kg m’ma cr’liêng, cắh cậ Rhidomil Gold t’nôm 100g đhị 40-50kg m’ma cr’liêng, Topsin M… đoọng zêl cha’groong pr’lúh cr’ay.

                   Pr’lúh cr’chăl ghĩ sắt, pr’lụ tụ cóh hi’la nắc lêy đươi zanươu Tilt, Tilt super cắh cậ Fprrlicur… ting mơ liều ta đoọng xrặ cóh tọ.

                         Lêy p’gít phun liêm bấc, bêl plêệng đha’hư mát, doọ k’rơ bấc đhí, doọ váih boo lâng phun mơ 3 tọ 16 lít đhị 1000 mét vuông. Hadang g’rưi, pr’lúh cr’ay bấc nắc lêy phun cớ g’lúh 2 xang bêl phun g’lúh tr’nơợp mơ 5-7 t’ngay./.

KỸ THUẬT TRỒNG ĐẬU PHỤNG THU ĐÔNG

            Với  diện tích đất giồng cát không bị ngập trong mùa mưa thật sự là mảnh đất lý tưởng để phát triển cây đậu phộng trong vụ Thu Đông, trồng đậu phụng trong vụ này thường có giá bán rất cao. Tuy nhiên, để đạt năng suất cao và gia tăng lợi nhuận, bà con cần áp dụng đúng quy trình kỹ thuật canh tác. Trong CM: Cùng nhau bàn cách làm ăn hôm nay chúng tôi chuyển đến bà con kỹ thuật trồng đậu phụng cho năng suất cao trong vụ Thu Đông.:

        1. Chọn đất và cách trồng:

        Do phải sản xuất trong mùa mưa nên cần chọn đất cao, thoát nước tốt, có thể tận dụng đất thừa xung quanh vuông nhà miễn là không bị quá che rợp hay gia súc phá hại. Đất được cày xới 2 lượt, nhặt sạch cỏ dại rồi lên luống với chiều dài 5 - 10m tùy khu đất, mặt luống rộng 2 - 3m, lối đi 30cm làm rãnh thoát nước sâu 10 - 15cm, gieo hạt với khoảng cách 15 x 20cm.

            2. Chọn giống:

              Bà con nên sử dụng các giống đã thích nghi, đạt năng suất cao, được thị trường ưa chuộng, như:  MD 7, Đậu Vồ để sản xuất. Đậu sau khi tách vỏ nên chọn những hạt no tròn, loại bỏ hạt lép rồi đem ngâm ủ để thử độ nẩy mầm nếu đạt trên 85% thì có thể gieo trực tiếp, nếu thấp hơn thì cần ngâm 4 tiếng đồng hồ sau đó ủ 24 - 36 tiếng, chọn những hạt nẩy mầm đem gieo.

             3. Bón phân: 

- Bón lót: Khoảng 1 đến 2 xe bò phân chuồng đã hoai, từ 30 đến 40kg vôi bột + 50kg Super lân và từ 5 đến 7kg NPK/1000m2.

- Bón thúc lần 1: Sau khi đậu mọc đều (khoảng 7 đến 10 ngày sau khi gieo hạt) bón từ 4 đến 5kg Ure + 4 đến 5kg DAP/1000m2.

- Bón thúc lần 2: Khoảng 18 đến 20 ngày sau khi gieo hạt, bón 5 đến 7kg Ure + 5kg Kali/1000m2.

- Bón thúc lần 3: Khoảng 30 đến 35 ngày sau khi gieo hạt, bón từu 30 đến 40kg vôi bột/1000m2.

- Bón thúc lần 4: Khoảng 40 đến 45 ngày sau khi gieo hạt, bón từ 5 đến 7kg Kali/1000m2.

Riêng đối với đất tận dụng với diện tích nhỏ thì có thể giảm 50% lượng phân nêu trên và cần chia đều lượng phân này để bón theo luống trồng. Chú ý lượng phân bón lót phải được bón ngay trước khi xới đất lần cuối để phân được chôn vào trong đất, tránh bị gió làm mất đi.

              4. Tưới nước:

              Vì trồng trong mùa mưa nên rất ít khi phải tưới. Tuy nhiên, nếu trời nắng liên tiếp nhiều ngày thì cần tưới bổ sung nhất là giai đoạn đậu ra hoa để đậu phát triển tốt đạt năng suất cao.

            5. Phòng trừ cỏ dại:

- Nếu đất trước khi trồng có nhiều cỏ dại thì cần phun thuốc gốc Carphosate trước khi cày xới khoảng 7 đến 10 ngày với liều lượng theo chỉ dẫn nơi nhãn chai thuốc.

- Sau khi gieo hạt từ 1 đến 2 ngày: Sử dụng thuốc diệt mầm Antaco 500 ND với liều lượng 50 ml/bình 16 lít nước, phun 03 bình/1000m2.

 - Sau khi đậu lên từ 12 đến 20 ngày: Nếu đất có nhiều cỏ một lá mầm như cỏ chỉ, cỏ mần trầu, cỏ ống, cỏ gạo,… có thể sử dụng thuốc trừ cỏ Targa super hoặc Onecide phun từ 2 đến 3 bình 16 lít/1000m2.

                  6. Phòng trừ sâu bệnh:

                  Đậu phộng trong mùa mưa thường ít gặp các loại sâu bệnh, tuy nhiên nếu có thì phòng trị  như sau:

             - Con đuông: Nhặt kỹ trong những lần cày, xới. Có thể dùng từ 2 đến 3kg Basudin 10H rãi trước khi xới lại lần cuối;

          - Sâu ăn lá các loại, rầy mềm, rầy xanh: Sử dụng các thuốc thông thường gốc Abamectin hay Emamectin hoặc Virtaco, Vitashield,… để phun xịt;

           - Bệnh chết cây con: Trộn hạt giống với Cruiser (chai 10ml/20 đến 30kg hạt giống) hoặc Rhidomil Gold (gói 100g/40 đến 50kg hạt giống), Topsin M,… để ngừa bệnh;

             - Bệnh ghĩ sắt, đốm lá, đốm vằn: Sử dụng Tilt, Tilt Super hoặc Forlicur,… theo liều chỉ dẫn nơi nhãn thuốc.

           Chú ý phải phun thật đều, lúc trời mát, ít gió, không mưa và phun 03 bình 16 lít/1000m2. Nếu sâu, bệnh nhiều cần phun lại lần 2 cách lần 1 khoảng 5 - 7 ngày.