Nắc ma nuýh zay ta béch, đa đấh, a moó Bnướch Blắc đhị vel R’Cung, chr’val Bhalêê, chr’hoong Tây Giang, tỉnh Quảng Nam ơy pa zay pa bhrợ ta têng, z’lấh k’đháp k’ra pa dưr ca van tợơ tr’pang têy ga goóh. Cắh muy bhrợ ca van đoọng ha c’la đay, a moó nắc dzợ t’váih bhiệc bhrợ têng cha đoọng ha pêê cắh ma tr’nêng cóh vel lâng bh’nơơn âng chô zăng tệêm ngăn. C’nặt t’ruíh “đoọng ha pêê pân đil” tuần nâu, xay moon lâng đhanuôr pr’zợc đắh điển hình Bnướch Blắc z’lấh k’đháp bhrợ pa dưr ca van.

          A moó Bnướch Blắc c’moo đâu 34 c’moo ắt đhị vel R’Cung, chr’val Bhalêê, chr’hoong Tây Giang nắc ma nuýh pân đil Cơ Tu điển hình đắh pa dưr tr’mung tr’méh pr’loọng đong. Lâng bh’nơơn lấh 100 ức đồng/c’moo; đong xang liêm ga mắc, quán pa câl tạp hoá bơơn bhrợ ta bhứah lâng bấc râu mặt hàng nắc đoo muy c’lâng bhrợ têng, pa dưr bh’rợ tr’nêng đhị zr’lụ da ding k’coong âng díc điêl a moó Bnướch Blắc.

          C’moo 2004, bêl a moó đhệêng 21 c’moo nắc a đoo bơơn k’díc lâng ắt đong lalay. Bêl đếêc, díc điêl a moó vêy 50 r’bhầu đồng hớơ cóh têy âng cha chuíh da da đoọng tợơ xang bhrợ bhiệc xay xơ. Pr’ắt tr’mông âng a zi zr’nắh k’đháp cắh dzợ cơnh. Cắh zâng lâng đhr’năng k’đháp đha rựt, a moó xay lâng k’díc đay nắc lêy pa dưr tr’mung tr’méh đhị a nhi xoọc ắt mamông. XoỌc tợơp nắc vắc 7 ức đồng câl 5 p’mong a’ọc m’am chô băn. T’tun nắc pa câl a’ọc n’nặc, câl cớ 10 p’nong xang nắc 20 p’nong. Đh’rứah lâng đếêc, díc điêl a moó Blắc zệê a lắc lâng pa câl pr’đươi tạp hoá la léh đoọng ha đhanuôr cóh zr’lụ, câl pa xoọng máy xát ha roo, k’rong chóh 30.000 t’nơơm keo. Chr’nắp bhlầng, díc điêl a moó dzợ k’rong câl chr’nóh chr’bệêt tợơ đhanuôr lâng chr’nắp z’zăng tệêm ngăn. A móo Bnướch Blắc ắt đhị vel R’Cung, chr’val Bhalêê, chr’hoong Tây Giang, tỉnh Quảng Nam xay moon:

          “XoỌc tợơp cung k’đháp pa bhlầng, lướt zập ooy đoọng k’rong câl chr’nóh chr’bệêt. Đhơ đhơ râu cung câl nắc cơnh thanh, a hứ, a tợơng… xang nắc đhuônh ooy Đà Nẵng ta moóh apêê câl đoọng pa câl cớ đoọng ha pêê. Bêl ơy bơơn mối câl nắc k’rong zập t’đang điện apêê đác pay cắh cợ nắc a đay chở đơơng ha pêê lâng bơơn tr’bứi zên lời. Vêy bêl cung pa câl lỗ, đhơ cơnh đếêc cung câl tợơ apêê đhanuôr, tu cu ơy năl, zr’nắh pa bhlầng cắh ma tr’nêng, cắh năl cơnh bơơn zên, cơnh đếêc nắc cu pr’zước apêê ting bhrợ têng. Cu câl tợơ apêê cung doó chấc pa ép chr’nắp, tu apêê t’váih pr’đươi cung zr’nắh pa bhlầng.”

          Lấh cr’chăl bhrợ têng cha zr’nắh k’đháp, pr’loọng đong a moó Blắc ơy z’lấh đha rựt đanh mâng, bhrợ têng đong ắt liêm mâng, câl xe ga mắc đoọng đơơng chở chr’nóh chr’bệêt… lâng dưr váih nắc pr’loọng đong vêy âng bơơn bh’nơơn zăng liêm dal bhlầng cóh zr’lụ. Zập c’moo dáp lêy, pr’loọng đong a moó cung vêy âng chô 100 ức đồng. Tu cơnh đếêc nắc zập đoo c’moo, pr’loọng đong a moó cung bơơn chr’hoong, tỉnh cher đoọng cha ner pr’loọng đong đhanuôr bhrợ têng cha choom.

          XoỌc đâu, bấc đoo pr’loọng đong đhanuôr đhị chr’val Bhalêê cắh vêy ma tr’nêng nắc díc điêl a moó đoọng ting bhrợ têng lâng đay, chroót zên ting t’ngay công lâng ting râu bh’rợ tợơ 120-160 r’bhầu đồng. Ha y, díc điêl a moó Blắc nắc moon đớc k’rong bhrợ têng bhươn chóh t’nơơm cha p’lêê, pếch a bóc băn a xiu lâng chóh pa xoọng crâng đhị chr’val A Sờ, chr’hoong Đông Giang lâng nắc t’váih bhiệc bhrợ têng cha ta luôn đoọng ha đhanuôr cóh đâu.  A moó Bhnướch Góp, ắt đhị vel R’Cung, chr’val Bhalêê ma nuýh bơơn a moó Blắc r’pặ bhiệc bhrợ têng ta luôn đoọng năl, díc điêl a moó Blắc nắc ma nuýh trôông dấc pr’loọng đong đay. Đươi vêy a moó Blắc nắc pr’loọng đong a moó vêy râu cha, vêy râu xập, doó lấh chếêc k’rang ch’na đhị zập t’ngay cơnh lalăm a  hay:

          Azi nắc ma nuýh zêng cắh ma tr’nêng bh’rợ tệêm ngăn, đươi vêy díc điêl a moó Blắc đoọng ting bhrợ têng lâng a đoo nắc cơnh ar pr’níh, clát a băng, bhrợ têng keo… Díc điêl a moó ăt tớt liêm ta níh lâng zập ngai, ngai lưm k’đháp nắc a nhi đoo zêng zúp zooi. Đươi vêy díc điêl amoó nắc a zi vêy t’bơơn zên câl mắm, câl bhoóh cha lâng k’rang apêê p’niên cha học.”

          A moó Đinh Thị Lum, Chủ tịch HLHPN chr’val Bhalêê, chr’hoong Tây Giang déh hơnh bấc cơnh ma nuýh hội viên âng đay. A moó Blắc nắc gương điển hình bơơn hội pa trơơi đoọng ha pêê a moó lơơng ting lêy, ting bhrợ têng:

          “A moó Blắc nắc manuýh liêm choom, ta níh lâng bấc ngai lơơng, zay pa bhrợ. Đhơ đhơ râu bh’rợ a đoo cung têng, doó k’pâng k’đháp zr’nắh. Bêl pr’ắt tr’mông âng a đoo ơy z’zăng nắc zooi pân lơơng, t’váih bhiệc bhrợ đoọng ha pêê a moó cóh chr’val. Đươi tợơ đếêc nắc bấc pr’loọng đong vêy râu đoọng k’rang ca coon cha học, doó mọot ooy crâng chếêc bhrợ têng g’lếêh g’lêêng ha dợ cắh bơơn râu rị. A moÓ nắc tấm gương pân đil Cơ Tu điển hình cóh đâu.”

          Đhị rúh 34 c’moo, a moÓ Bnướch Blắc ơy bhrợ pa dưr đoỌng ha đay muy pr’ắt tr’mông z’zăng liêm choom, muy cr’nọo bh’rợ tiêu biểu âng chr’val Bhalêê, chr’hoong Tây Giang tợơ tr’pang têy ga goóh ga ghiêng. Tấm gương âng a moó nắc pr’đợơ liêm choom bhlầng đoọng ha pêê a đhi a moó ma nuýh Cơ Tu đhị đâu ting lêy lâng ting bhrợ têng./.

Bh'nướch Blắc pân đil ta béch coh bh'rợ t'bil ha ul pa xiêr đha rứt

                                                                      (Vơ Nich Oang)

            Với đức tính chăm chỉ, nhanh nhẹn, chị Bnướch Blắc ở thôn R’Cung, xã Bhalêê, huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam đã không ngừng nỗ lực, vượt khó xây dựng cơ ngơi khang trang từ đôi bàn tay trắng. Không chỉ làm giàu cho bản thân, chị còn tạo công ăn việc làm cho lao động nhàn rỗi trong vùng có thu nhập ổn định. Hôm nay chúng tôi giới thiệu với bà con và các bạn về điển hình Bnướch Blắc vượt khó làm giàu.

           Chị Bnướch Blắc năm nay 34 tuổi ở thôn R’Cung, xã Bhalêê, huyện Tây Giang là phụ nữ Cơ Tu điển hình trong phát triển kinh tế gia đình. Với thu nhập hơn 100 triệu đồng/năm; nhà cửa khang trang, quán tạp hoá được mở rộng với nhiều mặt hàng đa dạng là cả một chặng đường gây dựng sự nghiệp nơi vùng cao biên giới của vợ chồng chị Bnướch Blắc.

            Năm 2004, khi mới tròn 21 tuổi, chị Blắc lấy chồng rồi ra ở riêng. Khi đó, vợ chồng chị chỉ có vỏn vẹn 50 nghìn đồng của cha mẹ chồng cho sau cưới. Cuộc sống vợ chồng chị trở nên túng quẩn hơn bao giờ hết. Không cam chịu, chị bàn với chồng phải phát triển kinh tế ngay tại nơi mình sinh sống. Ban đầu chị vay vốn 7 triệu đồng mua 5 con heo về nuôi. Thời gian sau, bán được heo, chị tiếp tục nuôi với số lượng tăng dần 10 con rồi 20 con. Bên cạnh đó, vợ chồng chị Blắc còn nấu rượu, bán tạp hóa nhỏ cho bà con trong thôn, mua thêm máy xát lúa, đầu tư trồng rừng keo với hơn 30.000 cây. Đặc biệt, vợ chồng chị còn thu mua nông sản cho bà con với giá bình ổn nhất. Chị Bnướch Blắc ở thôn R’Cung, xã Bhalêê, huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam chia sẻ:

         “Ban đầu cũng khó khăn lắm, đi khắp nơi thu mua nông sản. Có cái gì mua cái đó, như sắn, gừng, cây đốt… từ bà con rồi xuống thành phố dò hỏi, tìm mối bán lại. Khi có mối rồi, khi nào có đủ hàng mình chở xuống cho họ và kiếm tiền lời thôi. Có lúc bán lại lỗ, nhưng tôi cũng thu mua từ bà con vì thấy họ tội. Bởi tôi là người hiểu rất rõ, lúc trước mình cũng cực khổ như thế nào, do đó, có việc gì làm kiếm tiền tôi đều gọi các chị em ở đây cùng làm. Mình thu mua cũng không ép giá, vì họ làm ra cũng rất cực”.

          Sau thời gian làm lụng vất vả, gia đình chị Blắc đã thoát được nghèo bền vững, xây dựng ngôi nhà rộng khang trang, sắm được xe tải để thu mua nông sản…và trở thành hộ có thu nhập khá nhất nhì trong vùng. Bình quân thu nhập của gia đình chị trên 100 triệu đồng/năm. Vì thế, năm nào, gia đình chị Blắc cũng được huyện, tỉnh khen tặng danh hiệu Nông dân sản xuất kinh giỏi nhiều năm liền.

           Hiện nay, một số hộ gia đình tại xã Bhlêê chưa có công ăn việc làm thì vợ chồng anh sắp xếp, bố trí một công việc với thù lao 120-160 nghìn đồng/ngày. Sắp tới đây, vợ chồng chị Blắc dự định đầu tư mô hình VACR (vườn-ao-chuồng-rừng) tại xã A Sờ, huyện Đông Giang và sẽ tạo công ăn việc làm thường xuyên cho bà con trong vùng. Chị Bhnướch Góp ở thôn R’Cung, xã Bhlêê người được chị Blắc sắp xếp việc làm thường xuyên cho biết, vợ chồng chị Blắc là ân nhân của mình. Nhờ chị Blắc mà gia đình chị có cái ăn, cái mặc, đỡ phải lo ăn hàng ngày như trước đây:

            “Chúng tôi là những người không có công ăn việc làm ổn định, nhờ vợ chồng chị Blắc bố trí việc làm như phơi đốt, sắt măng, làm keo.... Vợ chồng chị rất tốt với mọi người, ai khó khăn đề ra tay giúp đỡ hết. Nhờ vợ chồng chị mà chúng tôi có tiền mua mắm muối, lo cho các con ăn học”.

            Bà Đinh Thị Lum, Chủ tịch HLHPN xã Bhlêê, huyện Tây Giang không ngớt lời khen hội viên của mình. Chị Blắc là gương điển hình được nhân rộng cho các chị em khác làm theo:

             “Chị Blắc là người rất tốt với mọi người, chịu khó, siêng làm. Bất cứ việc gì cũng làm, không ngại khổ. Khi đã có cơ ngơi kha khá chị giúp đỡ tạo việc làm thường xuyên  và có thu nhập cho chị em trong xã. Nhờ đó mà nhiều hộ có cái lo cho con cái học hành, đỡ phải vào rừng, làm rẫy vất vả mà thu nhập thấp. Chị là tấm gương phụ nữ Cơ Tu điển hình ở đây”.

              Ở tuổi 34, chị Bnướch Blắc đã gây dựng cho mình một cơ ngơi khang trang, một mô hình tiêu biểu của xã Bhlêê, huyện Tây Giang từ đôi bàn tay trắng. Tấm gương của chị sẽ là động lực cho chị em Cơ Tu nơi đây noi theo và làm theo./.