Bh’rợ chóh bhơi lâng bh’rợ băn c’roóc l’mặ doọ dzợ chríh lâng đhanuôr cóh zr’lụ tỉnh An Giang tu vêy ta xay moon nắc buôn ng’bhrợ, đợ rau cắh liêm crêê dưr váih doọ bấc lâng chr’nắp âng thị trường nhâm mâng… bhrợ đoọng ha đhanuôr choom t’bil đharứt, dưr k’van k’bhộ.

 L’lăm ahay, lâng 4 đhăm k’tiếc ruộng, t’coóh Tiêu Văn Hưởng ( ắt cóh cr’noon Tây Hưng, chr’val Nhơn Hưng, chr’hoong Tịnh Biên, tỉnh An Giang) bấc bhlâng nắc bhrợ ha roo 2 hân noo. Chr’nắp âng ha roo cắh nhâm mâng t’đui ooy đhr’năng âng thị trường, rau bơơn pay pa chô cắh bấc ting n’nắc nắc k’rang ooy kinh tế âng pr’loọng đông, zên học đoọng ha 2 p’nong k’coon, tu cơnh đêếc pr’loọng đông lum bấc rau zr’nắh k’đháp… tu cơnh đêếc, t’coóh Hưởng xay moon xăl đhăm k’tiếc bhrợ ruộng âng đay xoọc bhrợ têng bh’rợ rau lơơng liêm choom lấh mơ. Đoọng bhrợ têng, t’coóh Hưởng ta luôn lêy ti vi, xơợng đài, lêy báo lâng rau rơơm kiêng nắc xăl bh’rợ pa bhrợ lâng muy bh’rợ t’mêê, chô đơơng rau liêm choom ooy kinh tế bấc lấh mơ. T’coóh Hưởng xay moon, lâng đhăm k’tiếc âng đay, acu lêy nắc choom xăl chóh bhơi tây lâng băn c’roóc l’mặ. Tu lâng bấc bh’năn rau lơơng, c’roóc băn l’mặ nắc buôn ng’băn, buôn ng’chêếc lêy bhơi, chr’nắp âng c’roóc nắc nhâm mâng. Cắh ơy lứch, bh’năn đoọng ha c’roóc công bấc, buôn ng’chêếc tu bhơi, nắc choom đươi dua pr’đươi nông nghiệp đoọng ha c’roóc cha… k’noọ cơnh đêếc, nắc k’rang bhlâng zên đoọng câl c’roóc u bấc.

Cóh cr’chăl n’nắc, lêy cr’noọ đươi dua âng đhanuôr bấc, Hội Nông dân chr’val Nhơn Hưng ơy bhrợ lớp pa choom ooy bh’rợ băn c’roóc đoọng ha pazêng pr’loọng đông đhanuôr đhị zr’lụ. t’coóh Hưởng lâng bấc pr’loọng đông đhanuôr n’lơơng cóh vel đông bhui har bêl bơơn ting ắt cóh lớp pa choom n’nâu, lâng cr’noọ nắc bơơn n’năl ooy xa nay bh’rợ t’mêê đoọng pa liêm pa crêê pr’ắt tr’mông. Xang lớp pa choom n’nâu ta bhrợ têng xang, lấh ooy zên zúp zooi mơ 30 ức đồng, t’coóh Hưởng xay moon vặ p’xoọng zên đoọng câl m’ma, bhrợ c’rol ga mắc. Vêy ta pa choom c’năl tơợ lớp pa choom ooy bh’rợ băn, t’coóh Hưởng nắc dzợ chêếc lêy n’năl bh’rợ băn cóh la lua. Đươi dua zên lấh 400 ức đồng bhrợ têng c’rol, lướt bấc zr’lụ đoỌng lêy pay m’ma c’roóc, ađoo nắc dzợ xăl 4 r’bhâu m2 k’tiếc chóh bhơi tây. Đươi dua zên bhrợ têng bấc, nắc acu bhrợ gít pa bhlâng cóh bh’rợ lêy pay m’ma. Cóh t’tun, acu lêy pay c’roóc lai Sind, vêy n’hang ga mắc, chr’lang bhứah, t’đhưa đhậu, da dơơl lâng hoọng ga mắc, cha cha bấc, dưr váih ma mơ… t’coóh Hưởng xay truíh cơnh đêếc.

Tu vêy ta pa choom gít ooy kỹ thuật, xang bêl c’roóc chô, t’coóh Hưởng tiêm vaccine zâl cha groong pr’lúh bhíh buunh boóp tr’ploóc chr’coóp, đoọng ộm z’nươu lêệng c’chêết gur lâng tiêm z’nươu pa dưr c’rơ đoọng ha c’roóc. Lấh n’nắc, chr’na nắc bhơi t’mêê, n’jăng đoọng vêy zập ch’na đoọng ha c’roóc, t’coóh Hưởng dzợ pay bhơi tây, ra lúc đh’rứah lâng chr’na zazum cơnh n’căm a bhoo, n’cam ch’néh,… Đươi vêy cơnh đêếc, c’roóc đơớh ga mắc, nắc n’nắc k’miáh zên bấc pa bhlâng. t’coóh Hưởng nắc dzợ đươi êế c’roóc đoọng lúc ooy bhơi tây, doọ đươi bấc phân hoá học. Bêl băn c’roóc, t’coóh Hưởng bhrợ têng liêm choom bh’rợ pa liêm pa sạch zr’lụ băn, cơnh: T’bil độc zr’lụ c’rol, tiêm zập pazêng rau vaccine…

Lấh ooy bh’rợ chóh bhơi p’têết lâng bh’rợ băn c’roóc l’mặ, t’coóh Hưởng dzợ pa choom ooy kỹ thuật băn l’mặ c’roóc đoọng ha đhanudr đhị zr’lụ chr’val lâng tr’pác kinh nghiệm đoọng đh’rứah pa dưr kinh tế. Muy g’lúh, acu băn l’mặ tơợ 12 – 15 p’nong c’roóc, xang 3 -4 c’xêê nắc choom đơơng pa câl. C’moo 2014, pr’loọng đông pa câl 4 g’lúh c’roóc lêệh, xang bêl pác lơi zên băn, đợ zên bơơn pay pa chô 280 ức đồng. Đươi vêy cơnh đêếc, pr’loọng đông ơy chroót zên nợ ooy ngân hàng lâng vêy zên bhrợ t’bhứah zr’lụ băn đoọng pa dưr p’xoọng thu nhập- t’coóh Hưởng bhui har moon. T’coóh Võ Văn Đầy, Phó Chủ tịch Hội Nông dân chr’val Nhơn Hưng xay moon, bh’rợ băn c’roÓc đhị chr’val Nhơn Hưng nắc muy cóh pazêng bh’rợ bhrợ cha t’mêê liêm choom bhlâng. Xoọc đâu, đhị zr’lụ vêy 1 c’bhúh xay bhrợ đh’rứah bh’rợ băn c’roóc, lâng mơ 20 cha nắc lâng nắc vêy ta ch’mêết lêy đoọng zúp zooi vặ zên pa dưr kinh tế bhrợ têng bh’rợ băn c’roóc pa xiêr đharứt lâng pa dưr rau liêm choom âng c’roóc./.

Mô hình trồng cỏ kết hợp nuôi bò vỗ béo

Mô hình trồng cỏ kết hợp nuôi bò vỗ béo không còn xa lạ với nhiều nông dân trên địa bàn tỉnh An Giang vì được đánh giá là dễ thực hiện, tỷ lệ rủi ro thấp và giá cả thị trường ổn định… giúp nhiều nông dân thoát nghèo, vươn lên khấm khá.

 Trước đây, với 4 công đất ruộng, ông Tiêu Văn Hưởng (ấp Tây Hưng, xã Nhơn Hưng, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang) chủ yếu canh tác lúa 2 vụ. Giá lúa bấp bênh theo thị trường, lợi nhuận không cao mà phải lo trang trải kinh tế gia đình, tiền học phí cho 2 con đi học nên gia đình gặp nhiều khó khăn… Do vậy, ông Hưởng quyết định chuyển diện tích đất lúa của mình sang một mô hình khác hiệu quả hơn. Để thực hiện, ông Hưởng thường xuyên xem đài, đọc báo với mong muốn thay đổi phương thức sản xuất bằng một mô hình mới, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn. Ông Hưởng phân tích, với diện tích đất của mình, tôi nhận thấy có thể chuyển sang trồng cỏ tây và nuôi bò vỗ béo. Vì so với nhiều vật nuôi khác, bò vỗ béo dễ nuôi, lại ít rủi ro, giá bò ổn định. Chưa hết, nguồn thức ăn cho bò khá phổ biến, dễ tìm vì ngoài cỏ, có thể tận dụng phụ phẩm nông nghiệp cho bò ăn… Nghĩ thì nghĩ vậy, nhưng lo nhất là phần vốn vì bò giống khá nặng vốn.

Thời điểm đó, thấy được nhu cầu thiết thực của bà con, Hội Nông dân xã Nhơn Hưng đã tổ chức lớp tập huấn kỹ thuật chăn nuôi bò cho các hộ nông dân trên địa bàn. Ông Hưởng và nhiều hộ nông dân ở địa phương phấn khởi tham gia lớp tập huấn, với mong muốn có thể học hỏi cái mới để cải thiện cuộc sống. Sau khi kết thúc lớp tập huấn, ngoài nguồn vốn hỗ trợ 30 triệu đồng, ông Hưởng quyết định vay thêm tiền để đầu tư con giống, chuồng trại quy mô lớn. Được cung cấp kiến thức từ lớp tập huấn kỹ thuật, ông Hưởng còn tham quan những mô hình thực tế. Sử dụng nguồn vốn trên 400 triệu đồng xây dựng chuồng trại, đi nhiều nơi lựa chọn bò giống, ông còn chuyển 4.000m2 đất trồng cỏ tây. “Đầu tư vốn nhiều, nên tôi kỹ lưỡng trong khâu chọn giống bò. Sau cùng, tôi chọn giống bò lai Sind, có bộ xương to, vai rộng, ức sâu, mông và bản lưng lớn, phàm ăn, phát triển đều…”- ông Hưởng chia sẻ.

Do được tấp huận kỹ thuật, ngay khi bò mua về, ông Hưởng tiêm vaccine phòng bệnh lở mồm long móng, cho uống thuốc xổ giun sán và tiêm thuốc trợ sức cho bò mau lớn. Ngoài ra, nguồn thức ăn là cỏ tươi tự nhiên, rơm rạ sẵn có để cung cấp đủ thức ăn cho bò, ông Hưởng còn kết hợp cỏ tây trồng được pha trộn thức ăn hỗn hợp như bột bắp, bột gạo, bã hèm, cám thực phẩm… Nhờ vậy, bò mau lớn, lại tiết kiệm chi phí đáng kể. Ông Hưởng còn tận dụng nguồn phân bò để bón ngược lại cho cỏ tây, giảm được nguồn phân hóa học. Trong quá trình nuôi bò, ông Hưởng thực hiện tốt công tác vệ sinh thú y, như: Thường xuyên tiêu độc khử trùng chuồng trại, định kỳ tiêm đủ các loại vaccine…

Ngoài việc trồng cỏ kết hợp nuôi bò vỗ béo, ông Hưởng còn hướng dẫn kỹ thuật nuôi bò vỗ béo cho nông dân trên địa bàn xã và chia sẻ kinh nghiệm để cùng nhau phát triển kinh tế. “Mỗi đợt, tôi nuôi vỗ béo từ 12 - 15 con bò, sau 3- 4 tháng có thể xuất chuồng. Năm 2014, gia đình tôi xuất bán được 4 đợt bò thịt, sau khi trừ chi phí, lợi nhuận thu được 280 triệu đồng. Nhờ vậy, gia đình đã dần trả nợ cho ngân hàng và tích lũy mở rộng thêm mô hình trong thời gian tới để tăng thêm thu nhập”- ông Hưởng phấn khởi.Ông Võ Văn Đầy, Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Nhơn Hưng cho biết, mô hình nuôi bò tại xã Nhơn Hưng là một trong những hướng làm ăn mới có sự lan tỏa nhanh. Hiện tại, trên địa bàn có 1 Tổ hợp tác sản xuất chăn nuôi bò, với 20 thành viên và đang được khảo sát để hỗ trợ vay vốn phát triển kinh tế thực hiện chương trình nuôi bò giảm nghèo và nâng cao chất lượng bò nuôi./.