Tơơm keo lai nắc râu tơơm lai tự nhiên bhlưa keo tai tượng lâng keo ha la tràm. Keo lai bơơn ta chóh t’bấc lâng tọ nilon âng apêê tơơm keo lai âi bơơn ch’mêệt lêy, chơớih pay lâng bơơn cơ quan chức năng t’ơơi đoọng moọt chóh. Tơơm m’ma keo lai chóh cóh ch’đhung nilon choom a đay chóh bhrợ cắh cậ pay câl tơợ apêê đong đơơng đoọng m’ma. Xoọc đâu, vêy pa bhlâng bấc pr’loọng đong chơớih pay tơơm keo lai cóh ch’đhung nilon tu chô đơơng bh’nơơn dal lấh mơ râu tơơm n’lơơng. C’nặt t’rúih jưn jứah xay moon ng’cơnh choom bhrợ cha t’ngay đâu, đhauôr lâng pr’zớc đh’rứah chơớc năl n’đắh bh’rợ chóh tơơm keo lai chóh cóh ch’đhung nilon đoọng vêy cơnh bhrợ liêm choom lấh ha pr’loọng đong đay.
# Bhrợ t’váih m’ma:
* Bhrợ t’váih nang m’ma bha lâng:
Chơớih pay đhăm: Nang m’ma pay ch’đhung nilon bơơn chóh đhị vêy tr’clá p’răng lâng vêy toọm đác. K’tiếc doó buôn dzếp dzong, clang k’tiếc cơợng.
Bh’rợ chóh bhrợ.
- Bhrợ k’tiếc: Poóc bhrợ k’tiếc t’prang bêl ra văng chóh hắt bhlâng nắc muy c’xêê.
- Cr’chăl chóh: bhlưa apêê t’nơơm nắc chr’ngai 0,5m; bhlưa n’lung nắc 0,5m, chóh 3 n’lung nắc chơợng đớc 0,8m.
- Bón lót đoọng ha tơơm: ( êế bh’năn goóh 2 kg+ phân NPK 10g+ lân 5g)/t’nơơm.
- Cr’chăl chóh: chóh đớc cóh ch’đhung nilon hắt bhlâng nắc 2,5 c’xêê.
Zư x’mir lêy:
Tưới đác: tưới tơợ 2-3 chu/ tuần, tưới t’bấc đác đợ u dzếp prang bhươn.
Bón phân: Xang zấp bêl t’cắt lơi ch’đhung nilon nắc bón 10g phân NPK/t’nơơm.
Zêl lâng cha groong bh’ruy, cr’ay” Bêl ra văng t’cắt lơi ch’đhung nilon muy tuần, phun z’nươu cha groong bh’ruy, pr’lúh cr’ay ( Đươi z’nươu Vicarben, Anvil, Karate, Sherzol..)
T’cắt tu t’váih m’bang: t’cắt lơi tu g’lúh tr’nơợp bơơn xơợng bhrợ đơớh bhlâng nắc 2,5 c’xêê xang bêl chóh. Đươi kéo t’cắt bha lâng đhị mặt k’tiếc dal 50-70 cm.
T’cắt tu: Đươi kéo t’cắt tu, chơợng đớc 1-2 ha la cóh tơơm m’bang. Tu âi ta cắh bơơn chọng n’đắh tơơm cóh đác ch’ngaach lâng nắc tơợp t’cắt ch’đhung nilon.
Cr’chăl đươi dua tơơm m’ma. Nắc muy đươi dua nang m’ma keo lau pay lơi ch’đhung nilon tơợ 3-4 c’moo, xang n’nắc nắc chóh xăl đoọng ha nang t’mêê lâng tơơm acoon cắh cậ tơơm chóh lâng ch’đhung nilon rúh tr’nơợp.
Đhị nang chóh đớc lâng ch’đhung nilon:
Đhăm k’tiếc: đăn lâng toọm đác, vêy điện, đăn nang m’ma bha lâng.
N’lung ra pặ đớc ch’đhung nilon: bhứah tơợ 1,0m-1,1m, ch’ngai 10-15 m, z’roóh bhứah 0,4m. N’lung ra pặ đớc pa zêng vêy chrọ k’tiếc lâng pr’đươi buôn tưới cơnh đh’lúc ( 2 prđươi đớc chr’ngai 1 m).
* Bh’rợ chóh bhrợ:
Hân noo: Hân noo chóh bhrợ liêm glặp bhlâng tơợ c’xêê 4 tước c’xêê 8 zấp c’moo.
Bhrợ t’váih hom: Hom dal tơợ 13-17cm, t’cắt lơi 1/3-1/2 n’toọng ha la.
Giá thể giâm hom: n’căr bầu lâng PE bhứah 7x12cm, bơơn c’chúh 6 boọng cắh cậ t’cặt lơi 2 n’đắh chóch.
Bh’rợ cha bêệt hom: Đươi n’jéh r’réh pậ dâng 5mm húch mị n’đắh đưl bhrợ t’váih muy boọng đhộ 2,5cm cóh m’pâng bầu. cha bêệt hom ooy boọng t’mêê bhrợ t’váíh, ươi chr’ol têy ch’đị tr’xin toor tơơm hom k’đhơợng đớc hom doó c’lâm ( ha dang đươi dua z’nươu đớơh dưr váih ríah, tụ tơơm hom ooy z’nươu bêl ra văng cha bêệt).
- Zư x’mir lêy:
Zư x’mir lêy hom giâm:
- tưới đác cơnh đh’lúc: Bh’rợ tưới đác cơnh đh’lúc bơơn xơợng bhrợ tơợ bêl giâm pa tước bêl ríah âng hom dưr pậ ( dâng 45 t’ngay dáp tơợ bêl giâm).
- Cr’chăl tưới: 10 t’ngay tr’nơợp, tưới phun tơợ 5 giờ ra diu tước 8 giờ ha dum, xang n’nắc tơợ 6 giờ ra diu tước 6 giờ ha bu.
Zư x’mir lêy tơơm hom.: Xang 45 t’ngay giâm, p’lơớh bầu pác lêy lâng đơơng tơơm hom glúh đhị bha nụ phun.
- Tưới đác: Đươi c’lang cắh cậ t’boọ lâng búp sen boọng ta tứi đoọng tưới, t’ngay tưới 1-2 chu, tưới tơợ 3-4 lít/mét vuông/chu.
- Zêl lâng cha groong bh’ruy, pr’lúh: ta luôn 7-10 t’ngay/chu phun z’nươu cha groong bh’ruy,dddươi muy cóh bấc râu z’nươu: Anvil, Vicarben,… Ha dang vêy c’léh bh’ruy pa hư, đươi muy cóh bấc râu z’nươu: Ofatox, Sherzol…
- bhrợ xấc: ta luôn lướt bhrợ xấc bhrơi oó đơớc bhơi k’tang pay lứch dinh dưỡng.
- Bón phân: ta luôn 10-15 t’ngay tưới phân NPK nồng độ 0,2% ( 20g/10 lít đác) đoọng tơơm k’zíh dưr pậ cơnh lâng liều lượng 3-4 lít/mét vuông tu tơơm. Pa xiêr zư x’mir lêy bêl ra văng pa glúh chóh tơợ 15-20 t’ngay.
*** Bêl tơơm âi choom pa glúh chóh ( tơợ tơợ 2,5-3,5 c’xêê, nắc dal 25-30cm, pậ lấh 3mm; tơợ dưr pậ liêm, doó bh’ruy cha, doó t’lụt tu) nắc đơơng âng chóh.
# Chóh crâng keo lai hom:
Chơớih pay k’tiếc: k’tiếc chóh cóh bha đưn li lốc, k’tiếc ha rêê, k’tiếc xang bêl tếch pay n’loong…
Chóh bấc hắt: 2000-2.500 t’nơơm/ha ( chr’ngai 2m, n’lung chr’ngai 2-2,5 m).
Ra văng k’tiếc.
Tal prứah bhơi nh’nhúc: tal bhrợ pa liêm pa zêng bhơi k’tang cóh đhăm chóh keo, boọng đhộ pếch cắh lấh 10 cm. Boọng pếch bhứah 30x30x30cm. cơnh lâng zr’lụ k’tiếc z’zăng clung lâng vêy pr’đơợ n’đắh zên k’rong bhrợ, bhrợ k’tiếc prang xang n’nắc chơớc lêy pếch boọng xoọc mơ đhêêng đoọng chóh.
Bón phân, ga lấp boọng: Bón lót 0,05 kg phân NPK/boọng. Lúc pa liêm phân, k’tiếc lâng ga lấp boọng chóh tơợ 7-10 t’ngay.
Hân noo chóh: Chóh moọt hân noo boo tơợ c’xêê 9-12 zấp c’moo, liêm bhlâng nắc chóh tơợp hân noo boo đoọng tơơm mặ ma mông bấc.
Bh’rợ chóh: Poóc 1 boỌng cóh boọng đhộ lấh mơ dal âng ch’đhung bầu, têếc lơi ch’đhung, đớc tơơm pa tíh cóh m’pâng boọng. boóp bầu đệ lấh boóp boọng 2-3 cm, ga lấp lâng đị k’tiếc ooy tơơm, z’bur k’tiếc bịng tơơm.
Chóh p’xoọng: Xang bêl chóh 10-15 t’ngay nắc tơợp ch’mêệt lêy, chóh p’xoọng đợ apêê tơơm lấh răng lâng z’bur p’xoọng đợ tơơm lấh đa đêng.
Zư x’mir lêy crâng: Zư x’mir lêy ta luôn 2 c’moo xang bêl cóh, zấp c’moo zư x’mir lêy 2 chu, g’lúh 1 nắc moọt c’xêê 2-3, g’lúh 2 nắc moọt c’xêê 8-9.
- tal prứah bhơi nhấc cóh nang chóh, tếh lơi a ngọn bâr tơơm.
- dzíc k’tang lâng poóc k’tiếc toor đêếc z’bur ooy tơơm.
- Bón phân: bón phân NPK 0,1-0,2kg/tơơm/chu moọt 2 chu zư x’mir lêy.
T’cắt đoong: cóh 1-2 c’moo tr’nơợp nắc choom t’cắt lơi đoong đăn tơơm tơợ mặt k’tiếc 1/3 -1/2 bha lâng tơơm./.
KỸ THUẬT TRỒNG RỪNG THÂM CANH KEO LAI HOM
Cây keo lai là cây lai tự nhiên giữa keo tai tượng và keo lá tràm. Keo lai hom được nhân giống bằng hom của những cây keo lai đã qua khảo nghiệm, tuyển chọn và được cơ quan chức năng cho phép đưa vào trồng rừng. Cây giống keo lai hom có thể tự sản xuất hoặc mua từ các cơ sở cung ứng giống. Hiện nay, có rất nhiều hộ gia đình chọn trồng cây keo lai hom vì hiệu quả kinh tế mang lại cao hơn các loại khác. Tiết mục Cùng nhau bàn cách làm ăn hôm nay, bà con và các bạn cùng tìm hiểu về kỹ thuật trồng cây keo lai hom để có cách làm kinh tế hiệu quả hơn cho gia đình mình.
Sản xuất cây giống
* Lập vườn giống gốc
Vị trí: Vườn giống lấy hom được trồng nơi có đầy đủ ánh sáng và nguồn nước tưới. Đất thoát nước tốt, tầng đất dày.
Kỹ thuật trồng:
- Làm đất: Cày bừa đất toàn diện trước khi trồng ít nhất một tháng.
- Khoảng cách trồng: Cây-cây 0,5m; hàng-hàng 0,5m, cứ trồng 3 hàng chừa 0,8m.
- Bón lót cho cây: (Phân chuồng hoai 2 kg + phân NPK 10g + lân 5g)/cây
- Thời gian trồng: Trước khi giâm hom ít nhất 2,5 tháng.
Chăm sóc:
- Tưới nước: Tưới từ 2-3 lần/ tuần, tưới tràn ướt đẫm vườn cây.
- Bón phân: Sau mỗi lần cắt hom bón 10g phân NPK/cây.
- Phòng trừ sâu, bệnh: Trước khi cắt hom một tuần, phun thuốc phòng trừ sâu, bệnh (dùng thuốc Vicarben, Anvil, Karate, Sherzol,…).
Đốn tạo chồi: Đốn tạo chồi lần đầu được thực hiện sớm nhất là 2,5 tháng sau trồng. Dùng kéo cắt ngang thân cây cách mặt đất 50-70cm.
Cắt chồi: Dùng kéo cắt chồi, để lại 1-2 lá ở gốc chồi. Chồi đã cắt được ngâm phần gốc trong nước sạch và tiến hành cắt thành hom.
Thời hạn sử dụng cây giống lấy hom: Chỉ sử dụng vườn giống keo lai lấy hom từ 3-4 năm, sau đó phải trồng thay thế vườn mới bằng cây mô hoặc cây hom thế hệ đầu.
* Vườn giâm hom
Vị trí: Gần nguồn nước, gần nguồn điện, gần vườn giống gốc.
Luống giâm hom: Rộng từ 1,0-1,1m, dài từ 10-15m, rãnh rộng 0,4m. Luống giâm gồm có bầu đất và dụng cụ tưới phun sương (2 dụng cụ cách nhau 1 m).
* Kỹ thuật giâm hom
Thời vụ: Mùa giâm hom thích hợp từ tháng 4 đến tháng 8 hàng năm.
Tạo hom: Hom dài từ 13-17cm, cắt bỏ 1/3-1/2 phiến lá.
Giá thể giâm hom: Vỏ bầu bằng PE kích thước 7x12cm, được đục 6 lỗ hoặc cắt 2 góc.
Kỹ thuật cấy hom: Dùng que tre tròn đường kính 5mm hơi nhọn đầu tạo một lỗ sâu 2,5cm ở giữa bầu. Cấy hom vào lổ vừa tạo, dùng ngón tay bóp nhẹ xung quanh gốc hom giữ cho hom đứng thẳng (nếu sử dụng thuốc kích thích ra rễ, chấm gốc hom vào thuốc trước khi cấy).
* Chăm sóc
Chăm sóc hom giâm
- Tưới phun sương: Việc tưới phun sương được thực hiện từ khi giâm đến khi bộ rễ của hom phát triển hoàn chỉnh (khoảng 45 ngày kể từ ngày giâm).
- Thời gian tưới: 10 ngày đầu, tưới phun từ 5 giờ sáng đến 8 giờ tối, sau đó từ 6 giờ sáng đến 6 giờ chiều.
Chăm sóc cây hom: Sau 45 ngày giâm, đảo bầu phân loại và đưa cây hom ra khỏi giàn phun.
- Tưới nước: Dùng doa hoặc ống có gắn búp sen lỗ nhỏ để tưới, ngày tưới 1-2 lần, tưới từ 3-4 lít/m2/lần.
- Phòng trừ sâu, bệnh: Định kỳ 7-10 ngày/lần phun thuốc phòng trừ bệnh, dùng một trong các loại thuốc: Anvil, Vicarben,... Nếu có hiện tượng sâu hại, dùng một trong các loại thuốc: Ofatox, Sherzol,...
- Làm cỏ: Thường xuyên nhổ cỏ kịp thời để hạn chế cạnh tranh dinh dưỡng với cây hom.
- Bón phân: Định kỳ 10-15 ngày tưới phân NPK nồng độ 0,2% (20g/10 lít nước) cho cây sinh trưởng chậm với liều lượng 3-4 lít/m2 bầu cây. Hạn chế chăm sóc trước khi xuất trồng từ 15-20 ngày.
*** Khi cây đạt tiêu chuẩn xuất vườn (cây từ 2,5 - 3,5 tháng tuổi, đạt chiều cao từ 25 - 30cm, đường kính gốc ≥ 3mm; cây sinh trưởng tốt, không sâu bệnh, không cụt ngọn) thì đem trồng.
# Trồng rừng keo lai hom
Chọn đất trồng:
|
Mật độ trồng: 2.000 - 2.500 cây/ha (cây - cây 2m, hàng - hàng 2,0-2,5m).
Chuẩn bị đất
Phát dọn thực bì: Dọn sạch toàn bộ cây bụi, cây tạp, cỏ dại trong diện tích trồng keo, chiều cao gốc chặt không quá 10cm. Băm nhỏ rải đều trên mặt đất hay tém thành dải dọc theo đường đồng mức. Hố đào kích thước 30 x 30 x 30cm. Đối với vùng đất tương đối bằng phẳng và có điều kiện về vốn đầu tư, làm đất toàn diện rồi sau đó xác định vị trí đào hố vừa đủ để trồng cây.
Bón phân, lấp hố: Bón lót 0,05 kg phân NPK/hố. Trộn đều phân, đất và lấp đầy hố trước khi trồng từ 7-10 ngày.
Thời vụ trồng: Trồng vào mùa mưa từ tháng 9 - 12 hàng năm, tốt nhất trồng đầu mùa mưa để cây trồng đạt tỷ lệ sống cao.
Kỹ thuật trồng: Cuốc 1 lổ giữa hố sâu hơn chiều cao của túi bầu, xé bỏ túi bầu, đặt cây ngay ngắn giữa lổ, miệng bầu thấp hơn miệng hố 2-3 cm, lấp và ém chặt đất vào gốc, vun đất đầy gốc lum dạng mu rùa.
Trồng dặm: Sau khi trồng 10 - 15 ngày tiến hành kiểm tra, trồng dặm những cây chết và vun đỡ những cây bị nghiêng ngã.
Chăm sóc rừng: Chăm sóc liên tục 2 năm sau khi trồng, mỗi năm chăm sóc 2 lần, lần 1 vào tháng 2-3, lần 2 vào tháng 8-9.
- Phát dọn thực bì: Phát dọn sạch thực bì có trên toàn diện tích, gỡ bỏ dây leo quấn quanh thân cây.
- Dẫy cỏ, xới đất: Dẫy sạch cỏ dại và xới đất xung quanh vun vào gốc cây.
- Bón phân: Bón phân NPK 0,1-0,2kg/gốc/lần vào 2 lần chăm sóc.
- Tỉa cành nhánh: Trong 1-2 năm đầu cần tỉa bỏ cành nhánh phần gốc từ mặt đất lên 1/3-1/2 thân cây.
Viết bình luận