Za Cai nắc muy râu p’lêê bơơn bấc ngai kiêng dua đươi choom bhrợ chr’na pa xiêr nhiệt cóh pazêng t’ngay ch’noọng pứih. Lâng cơnh chóh t’nơơm za cai crêê cơnh, zập ngai buôn đơơng chô đoọng ha đong đay bh’nơơn bh’rợ tợơ pazêng p’lêê za cai bhrôông ngam yêm. Bhrợ têng cơnh ooy đoọng za cai âng chô bh’nơơn liêm dal, c’nặt t’ruíh “jưn jứah xay moon h’cơnh choom bhrợ cha” t’ngay đâu, xay moon tước đhanuôr lâng pr’zợc bh’rợ chóh za cai ng’cơnh ooy?

               T'ngay c'xêê ng'chóh:

                 Hân noo ha ót ha pruốt: 2 cr'chăl, pazêng vêy: cr'chăl za cai vêy ta chóh tơợ t'ngay 5 tước t'ngay 15 c'xêê 10 (dương lịch) lâng cr'chăl za cai ta chóh tơợ t'ngay 10 tước t'ngay 20 c'xêê 11 (dương lịch).

                 - Hân noo ha pruốt ch'noọng: chóh tơợ c'xêê 2 (dương lịch), pay pa chô cóh x'rịa c'xêê 4 (dương lịch).

                 * Bh'rợ ng'chóh:

              K'tiếc chóh za cai nắc vêy ta pếch pa nhoonh gít lấh mơ, lúc vôi bêl k'nặ pếch bhrợ hân luung. Chóh za cai đhị hân luung ma muy, muy boọng chóh mơ 2 a ngoon, bhlưa âng boọng chóh nắc tơợ 40- 50 cm, chóh 1 c'lâng. Lâng đợ hân luung ba bơr, muy boọng chóh 1 a ngoon, bhlưa âng boỌng chóh tơợ 40- 50 cm, chóh 1 c'lâng cóh muy hân luung. 1 r'bhâu m2 k'tiếc nắc chóh tơợ 40- 50 gram cr'liêng m'ma.

               Xang bêl pa liêm cr'liêng nắc choom chóh cóh bầu cắh cậ chóh tíh ooy k'tiếc. Chóh 2 cr'liêng cóh muy boọng cóh hân luung k'tiếc chóh. Bêl t'nơơm vêy tơợ 4- 5 bêệ axậ (k'dâng tơợ 8- 10 t'ngay xang bêl cha bêết) nắc pay lơi đợ t'nơơm chr'nóh đhur, muy boọng nắc đớc 1 t'nơơm k'rơ, pậ liêm, doọ buôn váih pr'lúh.

                  Zư lêy:

              Đợ phân đoọng đươi cóh 1 hecta k'tiếc chóh za cai: tơợ 20- 30 tấn êế t'rí c'roóc, 230- 250 kg urê, 170 kg clorua kali (KCL), 400kg super lân, 50 kg DAP, 300kg êế a đhôr cắh cậ a chông axiu.

       - Bón cóh đhăm k'tiếc: Pazêng phân super lân, DAP, êế a đhôr, êế t'rí, c'roÓc (ha dang vêy), 50 kg urê lâng 40 kg clorua kali.

         - Bón p'xoọng cóh g'lúh 1 (10- 15 t'ngay xang bêl chóh): 100kg urê + 40kg clorua kali.

             - Bón p'xoọng g'lúh 2 (20- 25 t'ngay xang bêl chóh): 50 kg urê + 40kg clorua kali.

             Lêy gít:

           Nắc choom đươi phân zazum NPK (16- 6-8) lâng đợ mơ 500kg cóh muy hecta đoọng xăl phân đơn.

             Cắh choom đươi chất đoọng bhrợ u chắt đơớh cóh cr'chăl váih p'lêê tu buôn váih k'goóh cóh luônh, ra bụ p'lêê, p'lêê crêê k'dụa lâng buôn u hư bêl zư lêy.

Muy chu bón phân nắc choom bhrợ đh'rứah lâng bhrợ bhơi, k'zâm riáh.

               * Pay pa chô:

             Za cai xang bêl chóh mơ tơợ 80- 85 t'ngay, bêl n'căr cr'liêng xa xil, n'lêếh đợ c'lâng x'xêê, n'căr za cai ắt cóh k'tiếc crêê pr'họm rơớc, 80% a ngon ơy ma xêêo nắc choom pêếh./.

KỸ THUẬT TRỒNG DƯA HẤU

            Dưa hấu là một loại quả được rất nhiều người ưa chuộng bởi tính hàn có thể dùng làm thức ăn giải nhiệt trong những ngày hè nóng nực. Với kỹ thuật trồng cây dưa hấu đúng cách, mọi người có thể dễ dàng cung cấp cho gia đình cũng như kiếm thu nhập từ những quả dưa hấu đỏ mọng nước. Làm sao trồng dưa hấu cho hiệu quả kinh tế cao lại ngon, tiết mục “ Cùng nhau bàn cách làm ăn” hôm nay, giới thiệu đến bà con về kỹ thuật trồng dưa hấu.

          * Thời vụ:

          - Vụ Đông Xuân: 2 vụ, gồm: vụ dưa gieo từ ngày mồng 5 đến ngày 15 tháng 10 (dương lịch) và vụ dưa gieo từ ngày mồng 10 đến ngày 20 tháng 11 (dương lịch).

          - Vụ Xuân Hè: gieo từ tháng 2 (dương lịch), thu hoạch cuối tháng 4 (dương lịch).

             * Cách trồng:

           Đất trồng dưa phải được cày bừa kỹ, bón vôi trước khi lên luống. Trồng dưa trên luống đơn, mỗi hốc trồng 2 dây, hốc cách nhau 40 - 50 cm, trồng 1 hàng. Đối với luống đôi, mỗi hốc trồng 1 dây, hốc cách nhau 40 - 50 cm, trồng 1 hàng trên mỗi luống. 1.000 m2 đất cần 40 - 50 gram hạt giống. 

            Sau khi xử lý hạt giống có thể gieo hạt trong bầu hoặc gieo thẳng. Gieo 2 hạt/hốc trực tiếp lên luống trồng. Khi cây có 4 - 5 lá thật (8 - 10 ngày sau khi gieo) thì tỉa bỏ cây yếu, mỗi hốc chỉ để lại 1 cây khoẻ, đồng đều, không bị sâu bệnh.

             *Chăm sóc:

              Lượng phân dùng cho 1 ha đất trồng dưa: từ 20 - 30 tấn  phân chuồng, 230 - 250 kg urê, 170 kg clorua kali (KCl), 400 kg super lân, 50 kg DAP, 300 kg phân dơi hoặc tôm cá.

            - Bón lót: Toàn bộ phân super lân, DAP, phân dơi, phân chuồng (nếu có), 50 kg urê và 40 kg clorua kali.

                - Bón thúc lần 1 (10 - 15 ngày sau khi trồng): 100 kg urê + 40 kg clorua kali.

               - Bón thúc lần 2 (20 - 25 ngày sau khi trồng): 50 kg urê + 20 kg clorua kali.

               Chú ý:

                 Có thể dùng phân hỗn hợp NPK (16 -  6 - 8) với lượng 500 kg/ha để thay thế phân đơn.

                Không dùng chất kích thích tăng trưởng ở giai đoạn phát triển quả vì dễ gây rỗng ruột, xốp quả, quả bị chua và dễ hư trong bảo quản.

                Mỗi lần bón phân nên kết hợp làm cỏ, vun gốc.

              *Thu hoạch:

              Dưa hấu sau khi trồng được 80 - 85 ngày, khi vỏ quả láng bóng, gân hiện rõ, phần tiếp xúc với đất có màu vàng, 80% dây đã héo lá thì có thể thu hoạch./.